در ۱۹ مرداد ۱۳۹۳ پرواز شماره ۵۹۱۶ تهران–طبس از فرودگاه مهرآباد پرواز و در ساعت ۹:۱۸، بر فراز شهرک آزادی و نزدیکی اتوبان فتح سقوط کرد؛ این هواپیما دارای ۴۸ سرنشین بود که در اثر حادثه سقوط ۴۰ تن از آنان کشته شدند.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی طبس، پرواز شماره ۵۹۱۶ تهران–طبس که از نوع ایران ۱۴۰ و متعلق به هواپیمایی سپاهان (هسا) بود، در ۱۹ مرداد ۱۳۹۳ و لحظاتی پس از پرواز خود از فرودگاه مهرآباد در ساعت ۹:۱۸، در شمال همان فرودگاه و در منطقه‌ای جنگل‌کاری شده بر فراز شهرک آزادی و نزدیکی اتوبان فتح سقوط کرد.
این هواپیما دارای ۴۸ سرنشین بود که در اثر حادثه سقوط ۴۰ تن از آنان کشته شدند.
خلبان این هواپیما «معلم خلبان علی ایزدپناهی» بود که درجه استاد خلبانی با ۸۰۰۰ ساعت پرواز بدون حتی یک سانحه را داشت و در سال آخر خدمت خود بود و از بازنشسته‌های نیروی هوایی ارتش بود.
وی بنا به گزارش‌ها لحظاتی پس از پرواز با برج مراقبت تماس گرفته و اعلام مشکل کرده بود.
عامل اصلی سقوط هواپیما مشکل پیدا کردن موتور سمت راست و توقف حرکت آن بود. خلبان پس از آنکه متوجه می‌شود یکی از موتورها از کار افتاده فرصتی برای بازگشت به فرودگاه مهرآباد را نداشته، به همین دلیل قصد فرود آوردن هواپیما در شهرک آزادی را داشت، که این حادثه رخ داد.
سانحه هوایی پرواز تهران – طبس یکی از دردآور ترین حوادثی بود که مردم طبس را در سال ۹۳ شوکه کرد.
خانواده هایی که در فرودگاه طبس منتظر رسیدن عزیزانشان بودند از تلویزیون فرودگاه خبر سقوط پرواز هواپیما را مشاهده می‌کردند.
مردم شهرستان طبس خبر کشته شدن نماینده ای را در این پرواز شنیدند که دو دوره وکالتشان را در مجلس شورای اسلامی بر عهده داشت.
در ۶ مهر ۱۳۹۳ کمیته بررسی سانحه، علل اصلی سقوط را عدم کنترل مسیر و از کار افتادن موتور هواپیما ذکر کرد.
این کمیته بیان کرد: موتور اصلی عامل وقوع سانحه بوده است.و به همین منظور موتور از کار افتاده را به آزمایشگاه منتقل کردیم که باید طبق قوانین بین المللی شرکت های طراح و سازنده موتور پاسخگو باشند.
اما بررسی ها به همین جا ختم نشد و پرونده سقوط مرگبار روی میز محمد شهریاری، سرپرست دادسرای امور جنایی تهران قرار گرفت و وی با کمک جمعی از متخصصان صنعت هوایی تحقیقات ویژه‌ای را در این‌باره آغاز کردند.
در ۱۹ مرداد ۱۳۹۴ مسئول بررسی سانحه و همزمان با سالگرد این حادثه، گزارش نهایی علت سقوط را به شرح ذیل ارائه کرد:
- عملکرد نامناسب سامانه کنترل موتور همزمان با از دست رفتن موتور سمت راست دلیل اصلی بروز سانحه هواپیمای آنتونوف ۱۴۰ است.
- سامانه کنترل موتور که وظیفه اطلاع رسانی و هشدار به گروه پروازی و فدر کردن ملخ موتور هواپیما را عهده داشته ، با ۱۷ ثانیه تاخیر عمل کرده است. عملکرد سیستم کنترل الکترونیکی موتور هنگام از دست رفتن موتور نامناسب بوده و این موضوع تاثیر زیادی در وقوع این سانحه داشته است. عملکرد نا صحیح این سیستم باعث شده است، هشدار از دست رفتن موتور به شکل صحیح و به موقع به خلبانان پرواز داده نشود و از طرف دیگر ملخ این موتور نیز با تاخیر فدر(feather) شده است.
- عملکرد نامناسب سیستم کنترل موتور (SAO 2000) همزمان با از کار افتادن موتور سمت راست، حدود ۲ ثانیه قبل از جدا شدن هواپیما از سطح باند دلیل بروز این سانحه بوده است.
- عوامل دیگری از جمله رعایت نکردن دستورالعمل های مربوط به محاسبه وزن بار و مسافر (وزن برخاست بیش از حد مجاز هواپیما) وجود بادجانبی با مولفه باد پشت بالا، دمای بالای هوا و سرعت تصمیم به برخاست (VR) کمتر از مقدار تعیین شده در کتاب هواپیما، عملکرد خلبانان و همچنین وزن خالی بالای این هواپیما در بروز این سانحه موثر بوده اند.
- خلبان اشتباهاتی داشته اما دلیل اصلی سانحه اشتباه خلبان نبوده است.
در شرایطی که ۲سال از این حادثه می‌گذرد ۱۲ مرداد، ۲نفر از متهمان حادثه به دادسرا احضار شدند.
هرچند یکی از متهمان در جلسه حاضر نشده بود اما اتهام «قصور در انجام وظایف محوله» به متهم حاضر که از مسئولان سابق سازمان هواپیمایی کشوری بود تفهیم شد اما وی برای دفاع، درخواست وقت کرد.
در پایان جلسه این فرد درباره دلیل حضورش در دادسرا به خبرنگار همشهری گفت: «من برای ادای توضیحات درخصوص سقوط هواپیما به دادسرا آمده بودم.».
وی ادامه داد: «آنطور که می‌دانم دیه جانباختگان این حادثه به خانواده‌های‌شان پرداخت شده و هر چند گفته می‌شود خرابی موتور دلیل حادثه بوده اما به‌نظر ما دلیل حادثه اشکال در طراحی هواپیما در کشور اوکراین بود.».
بر اساس این گزارش قرار است تحقیقات در این‌باره به‌طور ویژه در دادسرای امور جنایی ادامه یابد.
دومین سالگرد جانباختگان سانحه هوایی پرواز تهران-طبس با حضور معاون استاندار خراسان جنوبی و فرماندار ویژه طبس و جمعی از مسئولین ادارات و مردم در هیات ابوالفضلی(ع) برگزار شد.
تصاویر دومین سالگرد جانباختگان سانحه هوایی پرواز تهران-طبس:
