کم‌گویی و گزیده‌گویی در سیره نبوی

به گزارش طبس نیوز به نقل از خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از لرستان، کم‌گویی و گزیده‌گویی شیوه همه پیامبران الهی به‌ویژه پیامبر اعظم بود ایشان با این‌که مطالب فراوانی در ذهن و قلب خود داشتند  و سینه‌اش از علوم مختلف موج می‌زد و نطق و بیان زیبایی هم داشت اما هیچ‌گاه از جاده گزیده‌گویی خارج نشد حتی خطبه‌هایی که میان مردم و یا در نمازجمعه می‌خواند بر وجه اختصارگویی بود.
از عمار یاسر نقل شده است که پیامبر اکرم(ص) ما را به کوتاه کردن خطبه‌ها فرمان داد.
در تاریخ و سیره پبامبراکرم(ص) این‌گونه آمده است که پیامبر اکرم روز جمعه موعظه را طولانی می‌کرد، خطابه آن حضرت کوتاه و روان بود هرگاه فرمانده‌ای را در لشگری منصوب می‌کرد یکی‌از سفارش‌های آن حصرت این بود که در نماز جمعه، خطبه‌ها را کوتاه کن و سخن را کمتر بگو بدین‌سان پیامبر گرامی اسلام تعالیم سازنده و رهایی‌بخش اسلام را به روش گزیده‌گویی در اقصی‌نقاط جهان منتشر کرد و عطر آن در همه جا پیچید.
باید توجه داشت یکی از امتیازهای برجسته انسان نسبت به سایر موجودات، قدرت نطق و سخن گفتن است. با همین ویژگی است که می‌تواند اهداف و پیام‌های مختلف فکری و قلبی خود را به دیگران منتقل سازد.
اما بسیاری از انسان‌ها نحوه استفاده از این نعمت بزرگ را نمی‎دانند و با بیهوده‌گویی و پُرحرفی و عدم کنترل زبان، آن‌را ضایع می‎سازند.
در سیره نبوی می‎خوانیم که ایشان زبان خود را به‌کار نمی‎انداخت مگر در امور پسندیده و سودمند با این ویژگی وقتی سخن می‎گفت الفت‌بخش و وحدت‌آفرین بود، نه عامل تفرقه و موجب بددلی و کدورت افراد.
پیامبرخدا(ص) در برخوردها با روان‌شناسی ویژه‌ای که داشت روحیه‌ها و سطح فکر و فهم مخاطب را به‌خوبی می‎فهمید و سخنان خود را با همین شناخت‌ها تنظیم می‎کرد. این فراست مربی بزرگ انسان‌ها سبب می‎شد که هیچ کس از مطالب ایشان، خسته و ملول نشود و تعالیم دینی و انسانی به‌درستی به دیگران القا شود.
امام صادق(ع) نقل می‎کند که رسول خدا(ص) هرگز با مردم، با عمق عقل و درک خود سخن نگفت و می‎فرمود: ما پیامبران، مأموریم که با مردم به اندازه عقل آنان حرف بزنیم، نه به قدر فهم خودمان.
آن حضرت در تبیین معارف عمیق الهی، زبان بسیار ساده و روانی به‌کار گرفت و هیچ‌گاه اصطلاحات و عبارت‌های پیچیده و غیرقابل فهم، وضع نکرد، بلکه سخنانش روشن، گویا، واضح بود، چنان‌که هر شنونده‌ای آن‌را می‎فهمید.
باید به این نکته توجه داشت انسان هنگامی‎که خشمگین می‎شود نوعاً خود را با سخن و کلام، بروز می‎دهد، در این حالت، معمولاً افراد از جاده صواب، خارج می‎شوند و سخنانی بر زبان می‎رانند که حق نیست و رضای خداوند متعال در آن وجود ندارد.اما رسول خدا(ص) وقتی‎که در این وضعیت قرار می‎گرفت بر سخن و زبان خویش مسلط بود و در هر صورت، چیزی جز حق نمی‎گفت.
انس بن مالک می‎گوید: «من ۹ سال خدمت‌کار پیامبراکرم(ص) بودم، به یاد ندارم که یک‌بار آن حضرت به من فرموده باشد: «چرا چنین و چنان کردی؟» یا آن‌که چیزی را بر من عیب گرفته باشد».