گروه فرهنگی: خواجه نصیرالدین طوسی معروف به «خاتم فلاسفه» و «عقل حادی‌عشر» دیانت را به‌عنوان روشن‌ترین راه برای رسیدن به جهان جاودانی نشان می‌دهد. وی اگرچه در تمام نوشته‌های خود دم از استقلال و معرفت می‌زند اما آشکارا می‌گوید که دانش، تنها از ایمان و دین حاصل می‌شود.
به گزارش طبس نیوز به نقل از خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از لرستان، پنجم اسفندماه در تاریخ علمی ایرانیان، «روز مهندسی» نام یافته، روز پاسداشت مقام علمی خواجه نصیرالدین طوسی که ستاره درخشان منطق، فلسفه، اخلاق، کلام، حکمت و نجوم در تاریخ تمدن اسلام و ایران نیز هست.
محمد بن حسن جهرودی طوسی مشهور به «خواجه نصیرالدین طوسی» در ۱۵ جمادی‌الاول سال ۵۹۸ هجری قمری در طوس(توس) به دنیا آمد.
او به تحصیل دانش علاقه زیادی داشت و از دوران جوانی در علوم ریاضی، نجوم و حکمت، سرآمد و از دانشمندان معروف زمان خود شد. وی علوم دینی و عملی را زیر نظر پدرش و منطق و حکمت را نزد بابا افضل ایوبی کاشانی آموخت.
خواجه نصیرالدین در حدود سال ۶۱۱ در مقابل پیش‌روی مغولان، به یکی از قلعه‌های ناصرالدین محتشم ـ فرمانروای اسماعیلی ــ پناه برد. این‌کار به وی امکان داد که برخی آثار مهم اخلاقی، منطقی، فلسفی و ریاضی خود ازجمله مشهورترین کتابش «اخلاق ناصری» را به رشته تحریر درآورد.
وقتی هلاکو به فرمانروایی اسماعیلیان در سال ۶۳۵ پایان داد، طوسی را در خدمت خود نگاه داشت و به او اجازه داد که رصدخانه بزرگی در مراغه احداث کند که این کارها مدت ۱۳ سال به طول انجامید.
خواجه نصیر را دسته‌ای از دانشوران، خاتم فلاسفه و گروهی نیز وی را «عقل حادی‌عشر» (عقل یازدهم) نام نهاده‌اند. او با این‌که سر و کارش بیشتر با سیاست و اجتماع بوده است، اما دیانت را به‌عنوان روشن‌ترین راه برای رسیدن به جهان جاودانی نشان می‌دهد. وی اگر چه در تمام نوشته‌های خود دم از استقلال و معرفت می‌زند اما آشکارا می‌گوید که دانش، تنها از ایمان و دین حاصل می‌شود. او حقیقت دانش را دین می‌داند که تسلی‌بخش جان‌ها و روان‌بخش کالبدهای افسرده است.
علاوه‌بر این طوسی بیشتر به‌عنوان منجم معروف است و رصدخانه وی یک مؤسسه علمی در تاریخ علم به‌شمار می‌رود. همچنین کتاب «اخلاق ناصری» وی رایج‌ترین کتاب اخلاقی بین مسلمانان هند و ایران بوده است. «تجرید العقاید» او در کلام، مبنای اصول الهیات استدلالی شیعه دوازده‌امامی است.
خواجه نصیرالدین محمد بن الحسن الطوسی.او را «استاد البش» لقب داده‌اند و نیازی به معرفی ندارد در رابطه با ارزش کارهای فلسفی او و نقشی که در تحول فلسفه داشته است، بسیار سخن گفته شده است.
در ریاضیات از شخصیت‌های معدود جهان به‌شمار می‌رود.از کسانی است که در اساس هیأت بطلمیوس تشکیک کرده و زمینه را برای هیأت جدید فراهم کرده است.
خواجه مانند بوعلی یک زندگی پُر ماجرا داشته است. در آخر اشارات به شکل دردناکی ناله سر می‌دهد، و در عین حال این همه آثار آفریده و شاگردان بسیار تربیت کرده است.
خواجه نصیرالدین طوسی در سال ۶۷۲ هجری قمری با جمعی از شاگردان خود به بغداد رفت که بقایای کتاب‌های به تاراج‌رفته را جمع‌آوری کند و به مراغه بازگرداند اما اجل مهلتش نداد و در تاریخ ۱۸ ذی‌الحجه سال ۶۷۲ هجری قمری در کاظمین دار فانی را وداع گفت و پیکر مطهر وی را در حرم کاظمین به خاک سپردند.
نگاهی به آثار خواجه نصیرالدین
ازجمله آثار خواجه نصیر میتوان از تجریدالاعتقاد، شرح اشارات بوعلی سینا، قواعد العقاید، اخلاق ناصری، آغاز و انجام، تحریر مجسطی، تحریر اقلیدس، تجریدالمنطق، اساس‌الاقتباس، زیج ایلخانی، آداب البحث، آداب المتعلمین، روضه القلوب، اثبات بقاء نفس، تجریدالهندسه، اثبات جوهر، جامع‌الحساب، اثبات عقل، جام گیتی‌نما، اثبات واجب‌الوجود، الجبر و الاختیار، استخراج تقویم، خلافت‌نامه، اختیارات نجوم، رساله در کلیات طب، ایام و لیالی، علم المثلث، الاعتقادات، شرح اصول کافی، کتاب الکل، صورالکواکب، تعدیل المعیار فی نقد تنزیل‌الافکار اشاره کرد.