گروه بین‌الملل: در ترکیه به دلیل این که برخی سعی می‌کنند فرهنگ موسیقایی بومی را در قرائت قرآن به‌کار گیرند، موضوع استفاده از مقام‌های موسیقایی در تلاوت قاریان این کشور با چالش‌هایی مواجه بوده است.
«احمد ساریکایا»، قاری و حافظ روشندل قرآن کریم، در دومین دوره مسابقات بین‌المللی قرآن کریم روشندلان جهان اسلام که با شرکت متسابقان صاحب‌نامی از اقصی نقاط جهان در مصلی امام خمینی(ره) برگزار شد، توانست رتبه دوم را در بخش قرائت در این دوره رقابت‌ها از آن خود کند؛ وی سال گذشته نیز با حضور در نخستین رقابت‌های قرآن حافظان روشندل، رتبه دوم را در رشته حفظ کل به خود اختصاص داده بود.
احمد ساریکایا، در سال ۱۹۹۰ میلادی در استان «دنیزلی» ترکیه به دنیا آمده و تا کنون رتبه‌های متعددی را در مسابقات بین‌المللی قرآن کسب کرده است.
این حافظ و قاری روشندل در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، دیدگاه‌هایی را در حوزه فعالیت‌های قرآنی مطرح می‌کند که مشروح آن از نظر می‌گذرد.
ایکنا: شما سال گذشته نیز در مسابقات قرآن ایران شرکت کرده و در رشته حفظ کل با دیگر روشندلان به رقابت پرداخته بودید. یک سال از آن زمان می‌گذرد؛ در طول این یک سال چه فعالیت‌های قرآنی را انجام دادید؟
بله، همانطور که شما نیز به آن اشاره کردید، من سال گذشته در مسابقات بین‌المللی قرآن جمهوری اسلامی ایران به عنوان متسابق در بخش حفظ کل شرکت داشتم. امسال نیز این توفیق را کسب کردم که در رشته قرائت با روشندلان جهان اسلام به رقابت پردازم. اما در مورد فعالیت‌های قرآنی باید این نکته را یادآور شوم که در طول یک سال گذشته در هیچ مسابقه قرآن دیگری شرکت نکردم. دلیل آن هم این است که ما در حال تهیه مجموعهای صوتی از تلاوت کل قرآن به شیوه‌های تجوید، ترتیل و تحدیر(تندخوانی قرآن) هستیم که تقریبا رو به اتمام است. به همین دلیل نیز فرصت حضور در مسابقات قرآن را نیافتم.
کدام یک از اساتید در زمینه قرائت قرآن شما را یاری کردند؟
در این زمینه از اساتیدی چون «شیخ خالد محمد حنفی» و «شیخ عزت سید راشد» آموزش دیده‌ام. این دو تن به عنوان حفاظ و قراء برجسته قرآن در مسابقات بین‌المللی موفق به کسب رتبه‌های متعددی شده‌اند. من از این اساتید بیشتر مقامات قرآنی را آموزش دیده‌ام که در پیشرفتم بسیار مؤثر بوده است.
آشنایی شما با مقام‌های موسیقایی قرائت قرآن در چه سطحی است؟
موسیقی، مجموعهای است که ما با همه اجزای آن در ارتباط هستیم. برای مثال من با مقام‌هایی نظیر نهاوند، عجم، سه‌گاه، صبا، بیاتی، راست و چهارگاه و همه مقام‌های دیگر آشنایی دارم، زیرا طبیعتا موسیقی همه این مقام‌ها را شامل می‌شود.
آیا در کشور شما به مقام‌های موسیقایی قرائت قرآن به‌طور ویژه توجه می‌شود؟
در ترکیه به این دلیل که برخی سعی می‌کنند فرهنگ موسیقایی بومی را در قرائت قرآن به‌کار گیرند، موضوع استفاده از این مقام‌ها با چالش‌هایی مواجه بوده است. در ترکیه سعی می‌شود که در قرائت قرآن از موسیقی ترک بهره گیرند که عرب‌ها دیدگاه مثبتی را نسبت این موضوع ندارند. ترکیه‌ای‌ها سعی می‌کنند که قرآن را به شکلی متفاوت از قاریان دیگر کشورهای جهان تلاوت کنند.
میزان اهتمام و توجه به فعالیت‌های قرآنی در کشور شما چگونه است؟
به نظرم فعالیت قرآنی در ترکیه در سطح مطلوبی است، اما باید به آن بیشتر اهتمام ورزیده شود. «اداره کل نظارت بر چاپ و انتشار قرآن» وابسته به سازمان دیانت ترکیه باید برای تربیت افراد متخصص تلاش کند. در این مورد هنوز نواقصی بر طرف نشده وجود دارد؛ این امر نیز نیازمند پذیرش ضعف‌ها و تلاش برای بر طرف کردن آن‌ها است. اگر به این نقاط ضعف پی برده شود، طبیعتا پیشرفت نیز حاصل خواهد شد.
آیا در ترکیه امتیازات ویژه‌ا‌ی برای حافظان روشندل در نظر گرفته می‌شود؟
شاید برای شما جالب باشد، اما اطلاعات زیادی در این خصوص ندارم. زیرا تا کنون تلاش من بر این است که خود را همانند یک فرد بینا تربیت کنم. به عبارتی سعی کرده‌ام که مانند یک فرد بینا به زندگی خود ادامه دهم. از این رو نیز با انجمن و یا سازمان خاصی ویژه روشندلان همکاری نداشته‌ام.
آیا نابینایی محدودیتی برای شما ایجاد کرد؟
اگر نابینایی را محدودیت می‌دانستم، به هیچ موفقیتی هم دست نمی‌یافتم؛ طبیعتاً کسب رتبه‌های متعدد در مسابقات بین‌المللی حاکی از این اندیشه است. من بر این عقیده‌ام که با وجود محدودیت‌ها در سایه تمرین و تلاش می‌توان دستاورد‌های بزرگی را کسب کرد.
در خصوص به کار‌گیری روش‌های مدرن در آموزش قرآن چه نظری دارید؟
با گذشت سال‌ها روش‌های نوینی کشف می‌شود که می‌تواند در نوع خود بسیار نتیجه بخش باشد. به عبارت ساده‌تر نوشتن آیات قرآن بر روی یک تخته ساده طبیعتا زمان و انرژی بیشتری از مربی قرآن می‌گیرد، حال آن که با استفاده از صفحات هوشمند رایانه‌ای می‌توان این امر را ساده‌تر کرد. این نیز به واکاوی و بررسی جزئیات بیشتر کمک می‌کند. به عبارتی بهتر استفاده از فناوری‌های روز در راستای تسهیل آموزش و گسترش فعالیت‌های قرآنی کار بسیار مفید و ارزنده‌ای است. تکنولوژی باید در خدمت قرآن باشد. برای مثال امروزه قاریان مصری از طریق فضای مجازی مقامات قرآنی را آموزش می‌دهند که نتایج خوبی را به دنبال داشته است.
قرآن چه تأثیری را در زندگی شما داشته است؟
بدون قرآن زندگی برایم ممکن نیست. زیرا اگر این علاقه و اشتیاق من برای یادگیری قرآن نبود، زندگی برایم معنای خاصی نداشت. انس با قرآن کریم باعث شده است که در جامعه نقش بسیار فعالی داشته باشم و شاید اکنون به جای حضور در این مسابقات غرق در غم و اندوه نگران آینده خویش بودم. خدا را شاکرم که امروز در دستان ما چراغ هدایتی به نام قرآن وجود دارد که نور ابدی آن سراسر عالم را فراگرفته است. ما در سایه قرآن روز به روز به سمت روشنی‌ها حرکت می‌کنیم.
برای روشندلان جهان چه پیامی دارید؟
توصیه من نه فقط به روشندلان، بلکه به همه کسانی که به هر نوعی دچار معلولیت‌های جسمی هستند، پرهیز از یأس و نا امیدی است. برای مثال امروز در کشور مصر کسانی وجود دارند که علی‌رغم معلولیت موفقیت‌های بزرگی را در علوم دینی و اسلامی کسب کرده‌اند. نقل شده است که حضرت ذکریا(ع) سه روز نمی‌توانست سخن گوید، اما با این وجود با زبان اشاره و نوشتاری تعالیم دینی را به دیگران آموزش می‌داده است. به نظر من انسان با اراده‌ای راسخ و عزمی استوار از عهده هر کاری بر می‌‌آید.
بزرگترین آرزوی شما به عنوان یک قاری و حافظ روشندل چیست؟
امیدوارم که یک روز به عنوان امام جماعت در خدمت حرمین شریفین باشم؛ این بزرگترین آرزوی من است.
مرتضی کریمی