تهران- ایرنا- «آیت الله هاشمی رفسنجانی و هشت سال دفاع مقدس»، «مبانی تاریخ اجتماعی ایران»، «لزوم آشنایی کودکان با ارزش‌های محیط زیست و میراث فرهنگی»، «میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی دعاوی، آموزه ها، تفاسیر» و از مهمترین نشست هایی بود که هفته گذشته در کشور برگزار شد.
**آیت الله هاشمی رفسنجانی و هشت سال دفاع مقدس
نشست «آیت‌الله هاشمی رفسنجانی و هشت سال دفاع مقدس» در کتابخانه ملی ایران برگزار شد.
«حجت الاسلام علی اکبر ناطق نوری» عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره آیت‌الله هاشمی گفت: وی شخصیتی کم نظیر در تاریخ ما بود و معتقدم گرچه مدیریت، علم است و سطوح و بخش‌های مختلف دارد اما با حفظ احترام محققان این رشته و نویسندگان کتاب های مربوط به آن، معتقدم مدیریت در خون انسان ها بوده و تربیت است که می‌تواند مدیر بار بیاورد.
حجت الاسلام ناطق نوری اظهار داشت: آیت الله هاشمی مرد دوران سخت جنگ بود. در سال‌های پیش از پیروزی انقلاب به قم رفت و مبارزه را آغاز کرد. البته پیش از آن نیز فعالیت های فرهنگی می‌کرد. وقتی هم که مبارزه شروع می شود، به هیچ وجه به دنبال کسب نام نبود. در دوران مبارزه در حوزه علمیه هم شخصیتی مدیر بود و جمعی را در آن زمان جمع کرد.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، آیت الله هاشمی را سردار سرافراز عرصه قانونگذاری، سازندگی و جنگ و جهاد خوانده و تصریح کرد: در سخت‌ترین شرایط مجلس اول شورای اسلامی او ریاست مجلس را به عهده گرفت و در ماجرای بنی صدر به زیباترین شکل جلسه مجلس را اداره کرد.
وی بیان داشت: در عملیات مرصاد آیت الله هاشمی هم مراقب تهران بود و هم در جبهه دستور داد به سمت قصرشیرین بروند، به مردم کرمانشاه گفت شهر را خالی کنید. رزمنده ها به هاشمی گفتند شما هم از کرمانشاه بروید اما او با عده‌ای قلیل در همان قرارگاه ماند و گفت اگر من بروم مردم و رزمندگان روحیه خود را از دست می‌دهند، این رفتارها از هاشمی، هاشمی ساخت.
«محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه نیز درباره آیت الله هاشمی گفت: من یک درس از آیت الله هاشمی در ۲ نکته آموختم، نخست آنکه شجاعت همواره تندروی نیست و در بسیاری از موارد انتخاب های تلخ است. شجاعت به معنی ترجیح منافع ملی به شخصی است او نمودار شجاعت بود. نکته دوم اینکه ما قرار است هزینه نظام، انقلاب و کشور بشویم، نه کشور هزینه ما. شما اگر به زندگی آیت الله هاشمی‌رفسنجانی نگاه کنید، می بینید که او همواره آمادگی داشت که خودشان را هزینه کشور کنند و در زمان پذیرش قطعنامه این مساله را مشاهده شد.
ظریف با اشاره به نامه نگاری های آیت الله هاشمی با صدام حسین بیان کرد: این نامه نگاری ها هم نسخه زرینی از نگرش‌ها و فداکاری های آیت الله هاشمی برای نظام است و نشانگر آنکه شجاعت مبتنی بر تندروی نیست. شجاعت، کیاست و دقت را در نامه های وی به صدام حسین مشاهده می‌شود که یک درس تاریخی است.
«غلامعلی رجایی» مشاور ارشد رییس فقید مجمع تشخیص مصلحت با بیان اینکه می‌گویند قطعنامه جام زهر بود، تصریح کرد: سال های آخر جنگ نیرو نمی‌آمد. یادم هست در تهران گفتند از آزادی تا ولیعصر نیرو می‌آید اما نشد. آیت‌الله هاشمی با شجاعت جنگ را تمام کرد؛ به امام خمینی(ره) گفت من را محاکمه کنید قطعنامه را می‌پذیرم، امام گفتند نه خودم می پذیرم.
«حسین علایی» فرمانده اسبق سپاه پاسداران یادآور شد: اصل دفاع مقدس به عنوان جنگ برای آیت الله هاشمی مطرح نبود و همواره در هر طرحی برای جنگ، به دنبال رسیدن به صلح بود. او وقتی به جنگ آمد در ذهنش این بود که چگونه بجنگیم تا جنگ پایان یابد.
علایی در ادامه افزود: آیت الله هاشمی از وقتی فرماندهی جنگ را به عهده گرفت به دنبال راهی برای پایان دادن به آن بود و راهبرد او در این زمینه این بود که با داشتن دست بالا در برابر عراق، شرایط را برای صلح آماده کنند.
«محسن هاشمی» رییس شورای شهر تهران گفت: در ۱۳۶۵ خورشیدی و در شرایطی که جنگ شهرها آغاز شده بود وکشور به شدت به موشک برای پاسخ دادن به حمله های ارتش عراق نیاز داشت، من دوره دکترا را شروع کرده بودم که آیت الله هاشمی توصیه کرد که با توجه به تخصصم به صنایع دفاعی کمک کنم و این باعث شد تا ملاقات های بنده با او بیشتر به پیگیری صنایع موشکی اختصاص پیدا کند. در خاطرات روزنوشت وی که تا در این دوره یعنی از ۱۳۶۵ تا ۱۳۷۰ در دسترس است، مشاهده می‌کنید که اکثر مواردی که پدرم به ملاقات بنده اشاره کرده موضوع صنایع موشکی بوده است و شرایط به گونه‌ای بود که به دلیل اهمیتی که آیت‌الله هاشمی رفسنجانی برای صنایع موشکی و دفاعی قایل بود و به دلیل مشغله زیاد در دوران جنگ و ریاست جمهوری که دسترسی به او را برای مدیران صنایع دفاعی سخت می‌کرد، وی این وظیفه را نیز به من محول کرد که موضوع های صنایع دفاعی را به صورت ویژه دنبال کنم و هرگاه لازم بود او را در جریان مسایل قرار دهم.
**مبانی تاریخ اجتماعی ایران
نشست نقد و بررسی کتاب «مبانی تاریخ اجتماعی ایران» در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد.
«علیرضا ملایی‌توانی» عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با بیان اینکه هیچ نظریه‌ای درباره مبانی تاریخ اجتماعی ایران مطرح نشده است در حالی که نیازمند این موضوع هستیم، اظهار داشت: در این اثر ساختارهایی در تاریخ ایران توصیف شده اما راز ماندگاری این ساختار شرح داده نشده به رغم اینکه ما در معرض هجمه های زیادی قرار گرفته ایم. همچنین نهاد خانواده در ساختار اجتماعی ایران مطالعه نشده و در این کتاب از آن غفلت شده است. از طرف دیگر مولف کتاب به نوع مناسبات و تعامل میان شیوه زیسته ایلی، روستایی و شهری توجهی ندارد.
«شهرام یوسفی فر» عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با اشاره به اینکه کتاب حاضر را باید به عنوان یک متن دانشگاهی به آن توجه کرد، بیان داشت: وقتی از تاریخ اجتماعی سخن می‌گوییم باید ماموریت ها و هدف ها را در نظر بگیریم. در این جایگاه این سوال مطرح می‌شود که جایگاه تاریخ اجتماعی در ایران کجاست. در پاسخ باید گفت ما هیچ کتابی در این زمینه به گونه ای که بتواند گام های نخستین را در اختیار بگذارد نداریم و اگر هم ترجمه ای در این باره صورت گرفته زمان زیادی می برد تا فهم بومی خودمان را از آن داشته باشیم.
یوسفی فر در بخش دیگری از سخنانش درباره روایت های رسمی که در برخی از فصل های کتاب به آن اشاره شده نیز سخن گفت و افزود: به طور مثال در یکی از فصل های کتاب درباره تاریخ شهر از نگاه شهریان سخن گفته شده که تنها روایت رسمی است و همانطور که می دانید یکی از مهمترین بحث‌های زندگی در شهر فهم روابط قدرت میان مردم و ساختارهای قدرت است.
«فریدون اللهیاری» مولف کتاب «مبانی تاریخ اجتماعی ایران» توضیح هایی را درباره فصل های مختلف کتاب ارایه کرد و یادآور شد: ضرورت پرداختن به تاریخ اجتماعی ایران، شکل‌گیری هویت ایرانی، موضوع جمعیت در فلات ایران و … از جمله موضوع هایی بوده که در این کتاب به آن توجه شده است.
**لزوم آشنایی کودکان با ارزش‌های محیط زیست و میراث فرهنگی
نشست تخصصی «لزوم آشنایی کودکان با ارزش‌های محیط زیست و میراث فرهنگی» در کانون پرورش فکری برگزار شد.
«فرهاد نظری» مدیر کل دفتر ثبت آثار تاریخی و حفظ و احیای میراث معنوی و طبیعی سازمان میراث فرهنگی با اشاره به عضویت در کانون پرورش فکری در دوران کودکی و نوجوانی و درک اهمیت کانون و گذراندن خوش‌ترین خاطره های آن دوران در کانون به بررسی ارزش های محیط زیست و میراث فرهنگی و ارتباط آن با پرورش کودکان پرداخت و رویکردهای کلان انسان ایرانی با محیط زیست در طول تاریخ را با ذکر مثال توضیح داد.
نظری با اشاره به اینکه مسایل در این حوزه بسیار گسترده است؛ چراکه میراث فرهنگی به معنی عام کلمه شامل همه وجوه فرهنگی می‌شود که از گذشته به ما رسیده است، گفت: میراث فرهنگی فقط اشیا موزه ای نیست؛ بلکه جنبه های ناملموس میراث فرهنگی مانند زبان، موسیقی، قصه، بازی، آثار و بناهای تاریخی و هر آن چه که یک بعد از میراث فرهنگی ما را نمایندگی می‌کند، میراث طبیعی، محیط زیست و نحوه تعامل با محیط زیست را هم در بر می‌گیرد.
مدیر کل دفتر ثبت آثار تاریخی و حفظ و احیای میراث معنوی و طبیعی سازمان میراث فرهنگی با تاکید بر این که در حوزه میراث فرهنگی جهانی بسیاری از کشورها آثارشان را برای کسب اعتبار در یونسکو ثبت می‌کنند، اظهار کرد: آثار ایرانی مانند شاهنامه یا جشن نوروز زمانی که در فهرست میراث فرهنگی جهانی یونسکو ثبت می شود به آن فهرست وزن و اعتبار می‌دهد. امروز جشن نوروز به عنوان یکی از بزرگ‌ترین جشن های بشری در فهرست ناملموس میراث فرهنگی جهانی ثبت شده است.
وی این نمونه ها را ظرفیت های بی بدیلی برشمرد که امروز می توانیم از آنها برای تربیت کودکان مان استفاده کنیم و افزود: مراعات کردن منابع طبیعی و محیط زیست بسیار ضروری است؛ چرا که محیط زیست رفتار نابخردانه را پاسخ می دهد و شوخی ندارد. ما حق نداریم منابعی که در طول هزاران سال در اختیار ما قرار گرفته است خودخواهانه استفاده کنیم و برای نسل بعدی چیزی باقی نگذاریم.
**میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی دعاوی، آموزه ها، تفاسیر
نشست معرفی و نقد کتاب «میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی دعاوی، آموزه‌ها، تفاسیر» تألیف «سارا جوزف» استاد و پژوهشگر حقوق بشر دانشگاه مانش استرالیا و همکارانش «جنی شولتز» و «ملیسا کسن» در دانشگاه علوم قضایی برگزار شد.
«علی نواری» دبیر نشست با بیان اینکه موضوع کتابی که در این جلسه معرفی و نقد قرار گرفته، یک موضوع حقوق بشری است، تصریح کرد: میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی یکی از اسناد مهم بین‌المللی است که در کنار میثاق بین المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و اعلامیه جهانی حقوق بشر به عنوان هسته مرکزی تقنینی فعالیت های ملل متحد محسوب می‌شود.کتاب میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی دعاوی، آموزه‌ها، تفاسیر یک منبع بسیار غنی بوده که همه مواد میثاق را در پرتو رویه کمیته حقوق بشر و سایر نهادهای بین‌المللی تفسیر و بررسی کرده است.
«سیدقاسم زمانی» مترجم کتاب اظهار داشت: کتاب «میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی دعاوی، آموزه‌ها، تفاسیر» که من سال ها آن را کردم یک منبع بسیار غنی است که همه مواد میثاق را در پرتو رویه کمیته حقوق بشر و دیگر نهادهای بین‌المللی تفسیر و بررسی می کند. در ۱۳۸۶ خورشیدی تصمیم گرفتم این کتاب را با کمک دانشجویان ترجمه کنم، کتاب در ۱۳۸۸ آماده چاپ بود، ولی به ملاحظه های از جمله ضرورت تکمیل و ویراستاری بیشتر، این کار تا ۱۳۹۵ به تعویق افتاد. در ترجمه کتاب و یادداشت‌هایی که در پاورقی اضافه شده، سعی بر آن بوده که دخل و تصرف جزیی در آن صورت گیرد که امیدوارم در چاپ های بعدی اصلاح هایی صورت گرفته و ترجمه سلیس‌تر شود.
«پوریا عسگری» استادیار گروه حقوق عمومی و بین‌الملل دانشگاه علامه طباطبایی با بیان اینکه این کتاب هم زمان در ۵۰ سالگی تصویب میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی ترجمه شده و از این حیث، زمان‌بندی مترجم قابل توجه است، گفت: این کتاب از چند جهت ارزش ترجمه داشته است؛ نخست آن که وجود چنین منابعی می‌تواند در پیوستن ایران به پروتکل الحاقی به میثاق نقش موثری داشته باشد.
مانند کشور متبوع نویسندگان یعنی استرالیا، عضو میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی است و نگاهی فارغ از دغدغه‌های دیوان اروپایی و امریکایی حقوق بشر به موضوع داشته و برای ایرانیان مفید است. دوم آن که خوشبختانه شاهد آن هستیم که قاضی های ایرانی در پرونده‌های رسیدگی به مواد میثاق استناد می‌کنند و وجود چنین منبعی می‌تواند برای قاضی ها و وکیلان مفید باشد. سوم آن که وجود چنین منابعی می‌تواند در پیوستن ایران به پروتکل الحاقی به میثاق نقش موثری داشته باشد.
«حسین شریفی طرازکوهی» دانشیار گروه حقوق عمومی و بین‌الملل دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات نیز با اشاره به ترجمه کتاب در قالب یک کار تیمی، کنار هم گذاشتن سبک ها و سلیقه ها و قلم های متفاوت در کار ترجمه و ترکیب هماهنگ آنها را کاری دشوار و شایسته تقدیر دانست و ترجمه این کتاب را خدمت بزرگی به جامعه علمی و حقوقی کشور توصیف کرد.
*گروه اطلاع رسانی
خبرنگار: مهدی احمدی**انتشار دهنده: شهربانو جمعه
پژوهشم**۹۳۷۰**۹۱۳۱
ایرنا پژوهش، کانالی برای انعکاس تازه ترین تحلیل ها، گزارش ها و مطالب پژوهشی ایران وجهان، با ما https://t.me/Irnaresearchهمراه شوید.