گروه اجتماعی: تاریخ ۱۰۰۱ هجری قمری موجود در کتیبه سردر ورودی حسینیه نواب، سال ساخت آن را نشان می‌دهد و در طول تاریخ پذیرای طبقات گوناگون مردم اعم از رجال سیاسی، نظامی، و کسبه بوده است.
به گزارش طبس نیوز به نقل از خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خراسان‌جنوبی،حسینیه نواب بیرجند از آثار مربوط به دوره صفوی است که در شهر بیرجند، مرکز استان خراسان جنوبی واقع شده است. این اثر در تاریخ ۱۱ مرداد ۱۳۷۶ با شماره ثبت ۱۸۸۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
حسینیه و مدرسه نواب بیرجند به عنوان یکی از مراکز آموزشی و مذهبی جنوبی خراسان در زمان شاه عباس صفوی و به فرمان امیرزاده خاتون ملقب به نواب یا بی بی نواب، از زنان خاندان خزیمه علم ساخته شده است.
گفتنی است تاریخ ۱۰۰۱ ه. ق موجود در کتیبه سردر ورودی، سال ساخت آن را نشان می‌دهد و در طول تاریخ پذیرای طبقات گوناگون مردم اعم از رجال سیاسی، نظامی، و کسبه بوده است
.
این بنا به صورت دو ایوانی ساخته شده است. ایوان‌های بکار رفته در ساختمان این بنا را می‌توان یکی از بخش‌های مهم این تکیه معرفی نمود. به طوری که، ایوان سمت جنوب‌غربی دارای ویژگی منحصربه‌فرد تزئینات است.
این تزئینات، تزئینات مختلفی چون موتیف‌های مختلف به صورت گچبری، طاق نماهای و طاقچه‌های تزئینی مقرنس می‌باشد. همچنین، ایوان دیگری در سمت شمال شرقی صحن قرار گرفته که در پشت این ایوان اتاق ساده با طاقچه‌های متعدد قرار گرفته که زیبایی خاصی را برای ایوان به ارمغان آورده است.
سردر ورودی، هشتی، صحن، دو ایوان و اتاق‌ها و پنجره‌های متعدد از ویژگی‌های این بنا می‌باشد. مهمترین ویژگی این بنا تزیینات زیبای گچبری آن است که در جای جای آن دیده می‌شود. این تزیینات شامل مقرنس، رسمی‌بندی، کتیبه‌های گچی و گچبریهای اسلیمی و گل و گیاه است.
کتیبه و گچبریهای زیبای سر در این بنا توسط یکی از هنرمندان معروف اصفهان به نام یار آگاه انجام شده. در این گچ‌بری‌ها قسمتی از اشعار محتشم کاشانی که خود بزرگترین مرثیه سرای عهد صفوی در دوران شاه طهماسب بوده، در رثای حسین بن علی به صورت برجسته دیده می‌شود.
همچنین ساختمان حسینیه نواب با معماری درونگرای ویژه مناطق بیابانی گرم و خشک انطباق کامل با اقلیم منطقه دارد. این حسینیه در داخل باقت قدیم در محله چهار درخت واقع در خیابان منتظری قرار دارد.