خشکسالی شترها را هم بی تاب کرد

شترها به عنوان نماد موجودات سازگار و مقاوم به کم آبی هم نتوانستند در پهنه وسیع خشکسالی های استان تاب بیاورند و روز به روز صدای زنگوله شترها در دومین قطب پرورش شتر کشور کمتر می شود. طوری که به گفته رئیس شورای چاهداشی، خشکسالی های ۱۸ساله و کمبود آب امان شترهای سرگردان در ملک چاهرویی و قله ریگ را بریده و باعث تلفات و مفقود شدن آن ها شده است. هرچند «اکبری» به این نکته اذعان دارد که آمار واقعی از این تلفات ندارد اما براساس برآوردهای انجام شده از مهاجرت حدود ۵۰۰ نفر شتر به استان سیستان و بلوچستان و شهرستان های خوسف و طبس خبر می دهد و می گوید: از بیشتر این شترها اثری نیست و به نظر می رسد بیش از صد نفر از آن ها تلف شده اند ضمن این که آمار شترهای بسیاری از شترداران خرده مالک به صفر یا زیر۵۰ درصد رسیده است.

** عطش بر لب چاه
رئیس شورای چاهداشی البته به حفر و تجهیز چاهی برای انتقال آب به ملک چاه رویی و قله ریگ که شترها متمرکز شده اند برای آب رسانی به شترداران اشاره می کند که عضو این شورا در تکمیل این گفته می گوید: این چاه سال ۹۱ برای ۴۰ کیلومتر لوله کشی به قله ریگ و ملک چاه رویی حفر شد اما شش سال مکاتبه برای انجام لوله کشی از آن به جایی نرسید و اکنون این چاه با وجود داشتن آب و نصب ترانس در حال تخریب است. «بیابانگرد» بر تحقق این مهم با همکاری فرمانداری، نماینده مردم منطقه در مجلس، جهاد کشاورزی، مسئولان استانی و کشوری تاکید دارد. او در ادامه به تلف شدن ۱۰ نفر از شترهایش به دلیل جوابگو نبودن آب ملک چاه رویی می گوید: شترها به دلیل نبود آب و علوفه راهی مزارع و باغ های پسته می شوند و به کشاورزان خسارت می زنند یا در بین راه در جاده ها با خودروها برخورد می کنند و خسارت جانی و مالی به بار می آورند.
یکی از شترداران ملک چاه رویی هم به خشک شدن چاه منطقه که جوابگوی بیش از ۵۰۰ نفر شتر بود اشاره می کند که هم اکنون حتی جوابگوی ۱۰نفر شتر هم نیست. «کاظمی» با اشاره به ظرفیت ۱۴ هزار متر مکعبی تانکر تعبیه شده در منطقه می گوید: برای هر تانکر۸۰ هزار تومان دریافت و در صورت مصرف پایین دو روز نیاز آبی شترها تامین می شود. به گفته وی که ۶۰ سال در دامداری فعال است و بیشتر از شترداری روزگار خانواده ۱۰ نفره اش را می گذراند وقتی سال آباد باشد شتر روزی بیشتر از صد لیتر آب نمی خورد اما زمان خشکسالی ۱۵۰ لیتر آب مصرف می کند.

** تغذیه شتر با کاه!
شتردار دیگری هم این نکته قابل تامل را مطرح می کند که به دلیل خشکسالی های اخیر شترها در دامداری نگهداری می شوند و برای تغذیه آن ها از کاه استفاده می شود که خواصی ندارد. «اردونی» یادآور می شود: اگر سال پرباران باشد شتر در بیابان تغذیه می کند و پوشش گیاهی بیابان برای شتر مانند دارو بوده و شتر سالم است اما در دامداری شتر بیشتر دچار بیماری می شود. به گفته وی آذوقه یارانه ای اعطا شده هم کفاف تغذیه یک ماه شترداران را می دهد و برای ۱۱ ماه دیگر شترداران باید از جیب خود هزینه کنند که این نه تنها کمرشکن است بلکه در شهرستان موجود نیست و باید از گلستان، کردستان، اصفهان و سبزوار آذوقه تامین شود. «پروین» مدیرعامل اتحادیه شترداران نهبندان هم مهم ترین مشکل شترداران را تامین آذوقه مطرح و اظهار می کند: در حالی که سبوس در استان های همجوار خراسان شمالی و خراسان رضوی و سیستان و بلوچستان به ازای هر کیلوگرم ۴۰۰ تومان توزیع می شود دامداران و شترداران استان برای هر کیلوگرم سبوس باید هزار تا هزار و ۱۰۰ تومان پرداخت کنند که با توجه به قیمت ۷۰۰ تومانی هر کیلوگرم کاه شترداران برای تغدیه شترها با مشکلاتی مواجه هستند. در این بین کشاورزان هم با توجه به صرف زمان و هزینه کردهای بالا برای باردهی محصول پسته خود از خسارت بالای هجوم شترها و نابودی باغ های خود انتقاد دارند.

** آب با اعتبار می رسد
مدیر جهاد کشاورزی نهبندان هم با این توضیح که میانگین بارندگی امسال شهرستان ۶.۱۱ میلی متر بوده که در برخی نقاط و به ویژه قطب های پرورش شتر به چهار میلی متر رسیده است درباره مشکل آب رسانی به شترداران منطقه می گوید: سال ۹۱ از محل اعتبارات خشکسالی چاهی در منطقه چاهداشی با اعتباری بالغ بر ۸۰ میلیون تومان حفر شد اما انتقال آب با وجود پیگیری های متعدد از سوی سازمان جهاد کشاورزی و مسئولان شهرستانی تاکنون انجام نشده است. به گفته «مالکی» طول مسیر انتقال آب حدود ۴۰کیلومتر با اعتباری بالغ بر یک میلیارد و ۲۰۰میلیون تومان است که اگر محقق شود ۵۰ هزار واحد دامی از انتقال آب بهره مند می شوند. وی با تاکید بر اقدام ویژه برای ملک چاه رویی و دهسلم به عنوان قطب های پرورش شتر یادآور می شود: به دلیل محدودیت اعتبارات استانی نیاز است در این زمینه اعتبارات ملی تخصیص یابد.

** مشکل تامین علوفه
مدیر جهاد کشاورزی نهبندان مشکل دیگر را تامین علوفه می داند و می گوید: با وجود پیگیری های متعدد ۴۰۰ تن علوفه مدت دار بین دامداران توزیع شد که فقط کفاف یک ماه شترداران را می دهد. وی با اشاره به کمترین بارندگی در سال ۹۷ خواستار اختصاص سهمیه بالاتری از علوفه مدت دار برای شترداران می شود و کمبود نقدینگی برای خرید علوفه، بیمه شتران، تخصیص نیافتن اعتبار پروژه انتقال آب و کمبود اعتبارات عمرانی بخش خدمات شترداری شهرستان با توجه به آمار شتر را از مشکلات شترداران شهرستان بر می شمرد. به گفته وی نهبندان بیش از۳۰ درصد شتر استان را به خود اختصاص داده است و اشتغال مستقیم دو هزار خانوار شهرستان در این حرفه بوده و تولید سالانه گوشت شتر منطقه حدود ۱۵ هزار تن است.

** نصف شدن جمعیت شترها
وی با اشاره به کاهش ۵۰ درصدی جمعیت شتر شهرستان به دلیل خشکسالی های پی در پی طی ۱۵سال گذشته می گوید: شهرستان نهبندان بیش از ۲۴هزار نفر شتر داشت که به علت خشکسالی های متوالی به ۱۸هزار نفر در چهار قطب دهسلم_چاهداشی، حیدرآباد، علی آباد کهنو و چاهدراز رسیده است. «مالکی» در ادامه سخنانش آموزش شترداران، نصب شبرنگ در مناطق حادثه خیز، احداث آبشخور برای تمرکز شتر و دور شدن از جاده و تعیین ساربان منطقه ای را از اقدام ها برای کاهش تصادفات جاده ای با شتر بیان می کند.
مسئول امور دام نهبندان هم می گوید: نهبندان به عنوان خاستگاه پرورش شتر استان و پرورش دهنده، صادر کننده و تولید کننده شتر در کشور به شمار می رود و سالانه بیش از چهار هزار نفر شتر برای کشتار و نگهداری به دیگر نقاط کشور حمل می شود و بیش از هزار و ۲۰۰ تن تولید گوشت شتر و هزار و ۲۰۰ تن شیر شتر دارد. «نخعی» تاکید می کند: با توجه به سبک چرای شتر که در شهرستان به صورت مرتعی و آزاد و خود مصرفی است، شیر شتر چندان استحصال نمی شود.
۷۵۵۹*۳۰۲۸

لینک منبع خبر