به جای شاعر خوب داشتن، در جریان داشتن شعر خوب افتاده ایم

حمید رضا نظری

به گزارش خبرنگار ادبیات انقلاب اسلامی خبرگزاری فارس؛ حمیدرضا نظری از شاعران جوان شهرستان طبس می باشد. او از سال ۸۲ وارد عرصه شعر شد و از سال ۸۵ هم کار خودش را در این عرصه به طور حرفه‌ای آغاز کرده و در جشنواره های مختلف کشوری شرکت کرده و مقام های مختلفی را هم آورده است. او رباعی را خیلی دوست دارد و در آینده ی نزدیک قرار است مجموعه رباعی هایش را به دست چاپ بسپرد. مصاحبه ما را با او بخوانید.

 

فارس: آقای نظری! به طور کامل خودتان را معرفی کنید.

حمیدرضا نظری از شهرستان طبس استان یزد، متولد ۱۳۶۴ در یکی از روستاهای توابع طبس می‌باشم.

 

فارس: جناب نظری! الان در طبس زندگی می‌کنید؟

بله، در شهرستان طبس ساکن هستم.

 

فارس: تا به حال در کدام جشنواره‌ها شرکت کردید و برگزیده شدید؟

سال ۸۵ در جشنواره شعر رضوی دوم شدم. بعد در جشنواره شعر خورشید با موضوع امام خمینی اول شدم. سال ۸۹ در جشنواره ملی «پیامبران پیامبر» مقام اول را کسب کردم. از سال ۸۶ در پنج دوره جشنواره دفاع مقدس برگزیده شدم. همچنین در جشنواره شعر فجر و در سال ۸۷ در جشنوار شعر عاشورایی برگزیده شدم و امسال هم در همایش «همسفر با پاییز» هم برگزیده شدم که مهرماه برگزار می‌شود.

 

فارس: «همسفر با پاییز» در کجا برگزار می‌شود؟

فکر کنم مهرماه در کاشان برگزار شود.

 

فارس: آقای نظری! تحصیلات دانشگاهی را شما تا کجا ادامه داده‌اید؟

تا مقطع کارشناسی «زبان و ادبیات فارسی» پیش رفته ام.

 

فارس: در کدام دانشگاه؟

در دانشگاه فردوسی شهرستان طبس.

 

 

* بیشترین سهمی که در زمینه شعر به دست آوردم، شعر آئینی بود

 

فارس: آیا استاد، معلم و کسی که بتواند آن حس شاعرانگی شما را برانگیزد و اثرگذار در دوره تحصیل شما باشد را داشته اید که نام ببرید.

در شهرستان طبس شاعر پیشکسوت آقای «قریشی» بود که به من انگیزه دادند. ولی بیشترین سهمی که من در زمینه شعر به دست آوردم شعر آئینی بود که سال ۸۵ از طریق جراید و روزنامه ها و اول بار از طریق شعر جشنواره دانشجویی رضوی بود که گریز آهوانه‌ای به دست من رسید و این تلنگری در زندگی شاعری من بود و موجب شد از فضای بسته طبس به دلیل دوری از مرکز استان خارج شوم و بیشتر با توجه به فضای مجازی و ارسال کتب از مرکز با عرصه شعر معاصر آشنا شدم.

 

فارس: همین جشنواره شعر دانشجویی که «جناب دکتر هادی منوری» برگزار می‌کردند و در آن دبیر بودند؟

زنده باد، بله، «آقای منوری» دبیر آن جشنواره بودند. آن کتاب «گریز آهوان» را که من گرفتم یک تلنگر و انقلاب درونی در من ایجاد کرد و موجب جدایی من از فضای بسته طبس و ورود من به عرصه شعر معاصر شد.

 

 

* به جای افتادن در جریان شاعر خوب داشتن، در جریان داشتن شعر خوب افتاده ایم

 

فارس: آقای نظری! از وضعیت شعر منطقه طبس، از شعرایی که در طبس هستند، از دوستان و هم رده‌های خودت و جریان‌های شعری که در طبس رایج هست صحبت کنید.

ابتدا می‌خواهم بگویم خدا را شکر که امروز بیشتر زد و بند‌های ادبی و ارتباط‌های شاعرانه در فضای مجازی صورت می‌گیرد. متاسفانه در شعر ما با توجه به دوری از مرکز استان معمولا خیلی کم انجمن های پویای ادبی برگزار می‌شود و اگر هم برگزار شود فاقد یک استاد و نقاد بزرگ است و این باعث شده است که ما به جای افتادن در جریان شاعر خوب داشتن در جریان داشتن شعر خوب بیافتیم.

 

فارس: شما نمی‌توانید از تهران و یا خراسان استاد و نقاد خوب دعوت کنید؟

ببینید، اتفاقا ما این شیوه را هم امتحان کردیم، ولی با توجه به کمبود امکانات در شهرستان طبس و با توجه به دوری طبس از مرکز، ما می توانیم سالی یکبار یا دوبار یک استاد را بیاوریم و یکی، دو روز اینجا بماند؛ اما همانطور که شمار می‌دانید برای رشد و نمو شعر به یک نظم و انضباط در انجمن‌های ادبی نیاز است که در طبس متاسفانه هنوز به آن نرسیدیم و باز هم اعلام می‌کنم که دوری از مراکز استان و آن دیدی که در شهرها هست، مثلا در شهرستان طبس سطح شعر این است که یک مدح و ثنا و یا در مناسبت‌ها شعری خوانده شود و بیشتر از این به شعر و شاعر توجه نمی‌شود.

 

فارس: چند انجمن در طبس فعال هستند؟

متاسفانه یک انجمن بیشتر فعال نیست. آن هم انجمن «شمس طبس» که بنده‌ حقیر مسئول آن هستم.

 

 

* در طبس شاعر کلاسیک خیلی کم است

 

فارس: چه کسانی به آن انجمن می‌آیند؟

معمولا در طبس شاعر کلاسیک خیلی کم است. ما شاید در طبس سه شاعر کلاسیک‌سرا سراغ داشته باشیم که می‌توان از آقای «غلام‌زاده»، آقای «مرتضی عابدی» و آقای «مجید بخشی» نام برد. اما در شعر سپید، طبس به یک دستاوردهایی رسیده است. خانم «عابدین‌زاده» و خانم «حسین‌پوری» شاعرانی هستند که خود را از این فضای طبس خارج کرده‌اند. در حال حاضر خانم‌ «حسین پوری» دو کتاب به نام «درخت محافظه کار» و «دهان خشک ناودان‌ها» چاپ کرده‌اند و با چاپ این دو کتاب توانسته است یک ذره خودش را از این فضا خارج کند.

 

فارس:‌ همان کتابی که مقدمه آن را آقای «مجید نظافت» نوشته‌اند؟

بله، بله، کتاب «دهان خشک ناودان‌ها». البته من مطئنم با توجه به دیدی که مسئولین طبس امروز به شعر طبس پیدا کرده‌اند، در آینده نه چندان دور طبس پیشرفت محسوسی در زمینه ادبیات خواهد داشت.

 

 

* هیچ شاعری نمی‌تواند بدون مطالعه شعر و آثار بزرگان ادبیات، یک شاعر موفق شود

 

فارس: آقای نظری! شما در طی دوره‌ای که شعر می‌گفتید و الان شعر می‌گویید و الحمدالله در کوهپایه هستید و به سمت قله مرتفع شعر در حال حرکتید، چه کتاب‌هایی را در این دوره بیشتر مطالعه کردید و آنها را هم به دوستان هم سن و سال خود توصیه می‌کنید؟

من معتقدم که برای شعر گفتن و شاعر شدن اول اینکه باید یک مطالعه معرفتی و یک مطالعه شعری داشته باشیم. بنده هم مانند دیگر دوستان ابتدا کتاب‌های شعر شارعان معاصر مانند «موسوی گرمارودی»، «قیصر امین‌پور» و شعرای متاخر مانند «حافظ» و «فردوسی» را مطالعه کردم و مطمئن باشید هیچ شاعری نمی‌تواند بدون مطالعه شعر و آثار بزرگان ادبیات یک شاعر موفق شود. و علاوه بر آنها زندگینامه بزرگان دین و عرفان و معرفت و کتاب‌های اجتماعی، سیاسی و اتفاقاتی را که در دنیای امروز در حال رخ دادن هست را مطالعه کرده‌ام.

 

فارس: خب، حالا این سه ارجمند و بزرگواری که نام بردید، در حوزه ادبیات انقلاب جزء سرآمدان هستند؛ یعنی آقای «قزوه»، «آقای گرمارودی» و «آقای امین‌پور». وضعیت شعر انقلاب اسلامی را با توجه به این صحبت‌هایی که فرمودید در شهرستان طبس چگونه ارزیابی می‌کنید؟

من فضای شعر انقلاب طبس را خیلی خوب می‌بینم و جمله «عیب می‌گوی و …» که حافظ می‌فرماید و خوشبختانه در شهرستان طبس شاعرانی که تا الان داشتیم، بدون هیچ شک و شبهه‌ای در حدود یک پنجم از آثارشان در رابطه با شعر انقلاب و دفاع مقدس و مضامین عرفانی سروده شده است.

 

فارس: برای تقویت شعر انقلاب اسلامی در طبس چه باید کرد؟

من معتقدم که صدای مجازی و کتاب‌هایی که می‌رسد خوب است، ولی هیچ چیز و وسیله‌ای نمی‌تواند جای فضای رودرو و حضور در جشنواره و همایش‌های بزرگی که در کشور برگزار می‌شود را پر کند و تاثیرگذار باشد. من معتقدم برگزاری جشنواره شعر مقدس خیلی به این مضمون کمک می‌کند. دوم اینکه کتاب‌هایی که به وسیله «محمد کاظم کاظمی» نوشته و چاپ شده است…

 

 

* برای تقویت شعر انقلاب اول حضور در جشنواره‌های ادبی و دوم خواندن کتاب‌های بزرگان معاصر می‌تواند مثمرثمر باشد

 

فارس: کتاب «ده شاعر انقلاب» و «رصد صبح»؟

زنده باد من اینها را مطالعه کردم و من برای اولین بار اینها را به بچه ها توصیه کردم و گفتم که کتاب می‌تواند مانند یک فضا کمک کند. یعنی می‌خواهم برای تقویت شعر انقلاب اول حضور در جشنواره‌های ادبی و دوم خواندن کتاب‌های بزرگان معاصر می‌تواند مثمرثمر باشد.

 

فارس:‌ خب، برگزاری اردوهایی مانند اردوهای کلاس‌های «شهرستان ادب» چقدر می‌تواند به رشد شعر انقلاب اسلامی کمک کند؟

بنده خودم توفیق داشتم که امسال در این کلاس ها شرکت کنم. به نظرم این اردوها تاثیرگذار است و اصلا رسالت این اردو با توجه به اهدافی که دنبال می‌کند این است که حضور شاعران در کنار هم با توجه به آن مضامینی که ارائه می‌شود خیلی می‌تواند به این موضوع کمک کند و خدا را شکر که شاعران طبسی با کلاس‌های «شهرستان ادب» آشنا هستند. ولی در این اردوها کسی به جز بنده حقیر شرکت نکرده است.

 

فارس: آقای نظری! در آن اردویی که در مشهد بودید با کدامیک از شاعران و بچه‌های «شهرستان ادب» آشنا شدید؟

معمولا من شاعران را می‌شناختم ولی با آقای «محمد مرادی» اولین باری بود که رو در رو شدم.

 

فارس:‌ دکتر محمد مرادی دانشجوی دکترای ادبیات در دانشگاه شیراز؟

آفرین، و «محمد حسین نعمتی»،

 

 

* ‌فکر می‌کنند شاعرانی مانند«قزوه» و «اسفندقه» و غیره آدم‌هایی عجیب و غریبی هستند. من به آنها گفتم که این طور نیست…

 

فارس: بله، غزل‌سرا

و «میلاد عرفان‌پور»، «علی محمد مودب» و خیلی از شاعران دیگر برای اولین بار با آنها روبرو شدم و صحبت کردم و تمام صحبت من هم همین است که به هر حال تا زمانی که شعرای ما با بزرگان عرصه‌ای که در آن کار می‌کنند ارتباط نداشته باشند، نمی‌توانند باور کنند که می‌شود به قله‌های شعر فارسی رسید و بعضی وقت‌ها شاعران طبسی فکر می‌کنند شاعرانی مانند«قزوه» و «اسفندقه»و غیره آدم‌هایی عجیب و غریبی هستند. من به آنها گفتم که این طور نیست؛ به همین دلیل حضور در کنار چنین شاعرانی می‌تواند بسیار تأثیرگذار باشد. به عنوان مثال من از «بیژن ارژنگ» در زمینه رباعی خیلی چیزها یاد گرفته‌ام. خضوع و خشوع «بیژن ارژنگ» من را به تعجب واداشت.

 

فارس: شما تا به حال مجموعه شعر چاپ نکرده‌اید؟

من هنوز نه، پیشنهاد برای چاپ بوده است، ولی هنوز قبول نکردم. به «قیصر امین‌پور» گفته بودند که بهترین شعرت کجاست؟ گفته بود که هنوز بهترین شعرم را نسرودم. من همیشه این احساس را دارم و هنوز درونم یک چیزهایی هست که باید بگویم و آنها بهترین شعرهایم هستند.

 

فارس: آیا تا به حال شعرهایت نقد هم شده‌اند؟

خدا را شکر، بله، اشعارم در گزیده‌های شعر معاصر چاپ شده است. مثلا در کتاب «چهار راه» چاپ شده است.

 

 

* هنوز مجموعه‌ای چاپ نکردم

 

فارس: در آنجا یک رباعی بیشتر نیست

بله، یک رباعی است و در کتاب‌های اشعار دفاع مقدس و چند کتاب شعر آزاد از من شعر چاپ شده است. ولی هنوز مجموعه‌ای چاپ نکردم. ولی در نظر دارم اگر خدا بخواهد یا امسال و یا سال آینده یک مجموعه رباعی چاپ کنم.

 

 

* در رونمایی کتابی از یک شاعر بزرگ فقط چهار نفر شرکت کرده بودند که این فاجعه است

 

فارس: به نظر شما چه کسانی باید در مملکت ما شعر را یاری کنند؟

معتقدم متولیان فرهنگ وقتی می‌توانند هنرمندان را یاری کنند که خودشان از قشر هنرمندان باشند. به نظر من باید متولیان فرهنگ به داد شعر برسند. چونکه متأسفانه من خودم یکی از دلایلی که تا به حال تن به چاپ کتاب نداده‌ام، عدم داشتن مخاطب حرفه‌ای در زمینه شعر است. من به این دلیل به رباعی روی آوردم چونکه رباعی شعر کوتاه است و در دنیای امروز کسی به شعر بلند توجه نمی‌کند و اقبال به آن نمی‌دهد. معتقدم که باید یک کمیته‌ و تشکیلاتی در کشور باشد و بررسی کند که چرا امروز مردم به رسانه‌هایی مانند تلویزیون و سینما بیشتر روی می‌آورند تا شعر و معتقدم که حتما آسیب‌شناسی در این زمینه صورت گیرد. در رونمایی کتابی از یک شاعر بزرگ در تهران از اینجا بچه‌ها رفته بودند و شرکت کرده بودند و می‌گفتند که در رونمایی از این کتاب چهار نفر شرکت کرده بودند که این فاجعه است.

 

فارس: جناب نظری! من چند شاعر را نام می‌برم اگر تمایل داشتی در مورد آنها کوتاه و یا بلند صحت کن. در مورد سبک‌شان، در مورد خودشان و حتی اگر چیزی هم نخواستی بگویی مشکل ندارد، من نام می‌برم شما نظرتان را در رابطه با اینها بگویید:

میلاد عرفان پور؟

«پاییز بهاریست که عاشق شده است». میلاد هر چند که سن‌اش از من کمتر است ولی او را به عنوان یک استاد قبول دارم.

 

فارس: هادی فردوسی؟

یک شاعر بی‌ادعا و افتاده.

 

فارس: محمد حسین نعمتی؟

«کوله بارت را مهیا کن که وقت رفتن است/ مرگ شوخی نیست/می‌دانی که او با هیچ کس…

 

فارس: بیژن ارژنگ؟

یک استاد به تمام معنا در رباعی.

 

فارس: امید مهدی نژاد؟

شاعر دو وجهی و طنازی که خیلی به او نمی‌‌خورد که طناز باشد و شعر جدی بیشتر به او می‌خورد. ولی من طنزهایش را از شعرهای جدی‌اش بیشتر دوست دارم

 

فارس: دکتر محمدرضا سنگری؟

یک انسان والا و بزرگ در جامعه‌ی امروز ادبی. من از او به عنوان یک نخبه و یک گنیجنه‌ در ادبیات فارسی یاد می‌کنم که وقتی در کتب نقد و … مقدماتش را می‌بینم، واقعا شگفت زده می‌شوم؛ زیرا تسلط‌شان بر ادبیات معاصر خیلی زیاد است.

 

فارس: دکتر محمدرضا روزبه؟

ایشان را نمی‌شناسم.

 

فارس: عجب! «آقای روزبه» دو کتاب جدی در زمینه ادبیات معاصر ایران دارند: «نظم و نثر» و خیلی زیبا در کتاب «ادبیات معاصر»ش به ادبیات انقلاب نگاه کرده است.

اگر کتاب‌هایش را برایم بفرستید می‌خوانم. از همین امشب بی‌صبرانه منتظر کتاب‌های او خواهم بود.

 

فارس: محمد کاظم کاظمی؟

نقادی بی‌نظیر و یک انسان افتاده که شاید اگر می‌خواست مهاجر نباشد جایگاهش خیلی بهتر از این بود.

 

فارس: شما به شعر آئینی اشاره کردید و بیشتر هم شعر آئینی می‌گویید. اگر بخواهید چند شاعر آئینی‌ نام ببرید، در دوره‌ی معاصر به چه کسانی اشاره می‌کنید؟

«محمد علی مجاهدی پروانه» را خیلی دوست دارم و همشهری ایشان «حمیدرضا برقعی»، «محمد جواد شرافت»، دوست خودم «مرتضی حیدری آل کثیر» که با یک نگاه جدید فضاهای جدیدی را در شعر به وجود آورده به همین دلیل من او را خیلی قبول دارم و دوستان دیگر مانند «عباس احمدی» و حتی خود «میلاد عرفان پور» که در شعر آئینی به درجات خوبی رسیده است.

 

 

* کمیت و کیفیت شعر آئینی امروز معتقدم که حتی از سال گذشته خیلی بهتر شده است

 

فارس: این دهه را، دهه‌ی چه نوع شعر می‌بینی؟ شعر آئینی، شعر دفاع مقدس یا شعر عاشقانه؟

ببینید یک زمانی به عنوان مثال می‌گفتند سبک هندی. من معتقدم که الان ما به یک جریان شعری رسیدیم و به جای شاعران خوب اگر بخواهیم، شما ببینید امروز بهترین کتاب‌های شعری که عرضه‌ می‌شود به بازار گزیده شعر معاصر است و از شاعری چند شعر چاپ می‌شود و خدا را شکر اگر بخواهیم در این عرصه بسنجیم، حالا درسته که جشنواره‌های شعر بعضی از شاعران را هم به وجود آورده است، ولی خدا رو شکر کمیت و کیفیت شعر آئینی امروز معتقدم که حتی از سال گذشته خیلی بهتر شده است و مطمئن باشید این جریانی که در حال پیشروی هست به یک هدف والا خواهد رسید.

 

فارس: پس دهه را، دهه شعر آئینی می‌بینید؟

زنده باد، من این دهه را دهه‌ی شعر آئینی و شعر انقلاب -اما با مضمون‌های جدید- می‌بینیم. امروز ما در خبرها داشتیم که “آقا” مطالبی را در رابطه با بازماندگان جنگ گفته بودند که استقبال خوبی هم از آنها شد. من در جایی خوانده بودم که کلید واژه‌های شعر مقدس در حال عوض شدن هستند. ما داریم به سمت بازماندگان جنگ و آنهایی که درد جنگ را داشتند می‌رویم.

 

فارس: آقای نظری اگر صلاح می‌دانید چند تا از رباعی‌هایتان را هم برای ما بخوانید.

من چند رباعی می‌خوانم، چونکه رباعی را خیلی دوست دارم.

 

فارس: بفرمایید.

کس غیر تو رهسپار این جاده نشد

این گونه برای مرگ آماده نشد

ای در گره باد رفته غیر از تو کسی

بر چوبه‌ی دار خویشتن زاده نشد

 

فارس: و این همان رباعی است که میلاد در «چاره‌ها» آورده است. درسته؟

بله ، بله. متأسفانه چونکه من کتابی چاپ نکردم، باید آثار من را در اینترنت بخوانند.

از اصل وجود خویش دورم چه کنم

هجران زده‌ام ولی صبورم چه کنم

آب از سر من گذشت دریا، دریا

من ماهی این تنگ بلورم چه کنم

و یا

مانند سپیده بر شب تار بزن

سرمستی خود را همه جا جار بزن

چندی‌ست که شوق سربلندی دارد

برخیز و سری به چوبه دار بزن

 

فارس: احسنت!

از بال که ایجاد شد اقبال چه بود

در حلقه‌ی مرگ شرح آمال چه بود

خوش گفت پرنده‌ای که با خلق قفس

مقصود از آفرینش بال چه بود

بعدی:

لجباز نباش مثل او راه بیا

تصمیم نیست ناخودآگاه بیا

می‌بینی مرغ مرگ یک پا دارد

ای عمر عزیز پس تو کوتاه بیا

 

فارس: و حرف آخر را هم با مخاطبانت در صفحه انقلاب اسلامی بزن آقای نظری عزیز!

عده‌ای اظهار نظر کرده بودند که در این عمر شعر انقلاب به پایان رسیده است؛ ولی من معتقدم با این نسل شاعرانی که شعر انقلاب دارد شعر انقلاب در حال پوست‌اندازی است و آن مضمون‌هایی که مد نظر بزرگان شعر هست دارد شروع می‌شود و معتقدم که داریم به یک بلوغ فکری در زمینه شعر انقلاب و شعر دفاع مقدس می‌رسیم.

 

فارس: خیلی متشکر از اینکه وقت‌تان را در اختیار ما گذاشتید.

خواهش می‌کنم

3 دیدگاه دربارهٔ «به جای شاعر خوب داشتن، در جریان داشتن شعر خوب افتاده ایم;

      1. ضمن عرض سلام و احترام . ما چیزی را اشتباه ننوشتیم که بخواهیم اصلاح کنیم، بلکه در منبع خبر همینطور نوشته شده بود و ما فقط آن را نمایش می دهیم و حق تغییر در خبر را نداریم.آدرس وبلاگ جناب نظری: http://hamidrezanazari.blogfa.com به وبلاگ ایشان بروید و از ایشان درخواست کنید تا بیایند به نظرات پاسخ دهند تا مسئله برای همه ما روشن شود.

پاسخ دادن به شاکی طبسی لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

هفده + 10 =