نورنیوز- رسانه‌های خارجی: جمهوری اسلامی ایران و مصر به تلاش‌های خود سرعت می‌بخشند تا به نقطه مشترکی دست یافته و بتوانند پس از تقریبا ۴۵ سال قطع رابطه، مناسبات دیپلماتیک میان دو کشور را بار دیگر در مسیر طبیعی خود قرار دهند؛ آن هم با توجه به اینکه ارتباط و تماس مقامات دو کشور ظرف ۱۸ ماه گذشته روند فزاینده‌ای به خود گرفته است و وزارت خارجه دو کشور در حال ترسیم نقشه راه جهت بهبود روابط به سرمی‌برند.
آخرین نشانه قرابت، دیدار وزرای خارجه دو کشور در حاشیه اجلاس سران کشورهای اسلامی در گامبیا در چهارم ماه مه جاری (۱۵اردیبهشت امسال) بود. تماس‌ها و دیدارهای علنی میان مقامات دو کشور در سال گذشته به دیدار میان رؤسای‌جمهور دو کشور یعنی عبدالفتاح السیسی و ابراهیم رئیسی منجر گردید، اما علیرغم همه این دیدارها و تماس‌ها تا کنون دو کشور به طور رسمی ارتقاء‌یافتن سطح روابط میان خود را اعلام نکردند و مناسبات دو طرف از اوایل دهه نود قرن گذشته میلادی همچنان در سطح کاردار باقی مانده است؛ روابطی که پس از امضای معاهده صلح توسط مصر با رژیم اسرائیل در سال ۱۹۷۹ (۱۳۷۶) به طور کامل قطع گردید.
چند دهه اختلاف
ایران پس از امضای معاهده صلح قاهره با رژیم اسرائیل در سال ۱۹۷۹ و استقبال قاهره از محمدرضا شاه پهلوی سرنگون‌شده توسط انقلاب روابط دیپلماتیک خود را با مصر قطع کرد. ابتدای دهه نود قرن گذشته میلادی برخی از دیدارها میان مقامات مصر و ایران در محافل بین‌المللی آغاز شد و سطح روابط از دو هیات حافظ منافع در دو کشور به سطح سفیر ارتقا یافت و قاهره دارایی‌های بلوکه شده ایران را در بانک‌های مصر آزاد کرد. روابط در دوران «محمد مرسی»، رئیس‌جمهور پیشین به‌طرز چشمگیری بهبود یافت و او اولین رئیس‌جمهور مصر بود که پس از گذشت چند دهه به تهران سفر کرد. البته هدف وی از انجام این سفر مشارکت در اجلاس شورای همکاری اسلامی بود. پس از سرنگونی محمد مرسی در کودتای ۳۰ ژوئن سال ۲۰۱۳ (۱۰ تیر ۱۳۹۵) بار دیگر روابط دوجانبه دچار رکود شد.
منافع درهم تنیده
جمهوری اسلامی ایران و مصر که اخیرا به گروه بریکس ملحق شده‌اند، در بسیاری از پرونده‌ها دارای منافع مشترکی هستند؛ به گفته «هاله السعید» وزیر برنامه‌ریزی مصر واردات ارز خارجی به مصر تحت تاثیر اقدامات نظامی گروه حوثی‌ا در دریای سرخ قرار گرفته است و در نتیجه آن درآمد کانال سوئز ۵۰ درصد کاهش یافت. این کانال در آوریل (فروردین-اردیبهشت) امسال ۵۷۵ میلیون دلار درآمد کسب کرد؛ در حالی که در آوریل ۲۰۲۳ (فروردین-اردیبهشت سال گذشته) توانست ۹۰۴ میلیون دلار درآمد کسب کند.
چالش‌های منطقه‌ای
«جمال بیومی»، معاون سابق وزیر خارجه مصر معتقد است که ناآرامی‌های کنونی در خاورمیانه، قاهره و تهران را به سوی نزدیکی هرچه بیشتر به یکدیگر پیش‌می‌راند تا بتوانند با ایجاد هماهنگی میان کشورهای اسلامی و در سایه بحران‌های موجود در لیبی، سودان، سوریه، فلسطین و سایر نقاط با چالش‌های کنونی مقابله نمایند.
وی در گفت‌وگو با ایندیپندنت عربی تأکید کرد: مصلحت دو کشور اقتضا می‌کند تا روابط فیمابین آنها شکل طبیعی خود را بازیابد و دو طرف به منظور پیشگیری از دخالت‌های خارجی در امور خاورمیانه با یکدیگر هماهنگ عمل نمایند . بیومی تاکید کرد : عادی‌سازی کامل روابط و مبادله سفرا میان قاهره و تهران فقط نیازمند آن است تا دو طرف بر سر تعیین زمان اتخاذ چنین اقدامی با یکدیگر به توافق برسند؛ به‌ویژه با توجه به اینکه زمینه و تماس‌های دیپلماتیک در این خصوص فراهم آمده است.
نشانه های نزدیکی دو کشور
بعد از توافق عادی‌سازی روابط میان جمهوری اسلامی ایران و عربستان در ماه مارس ۲۰۲۳ (اسفند ۱۴۰۲) پیش‌بینی‌ها از اتخاذ اقدام مشابه میان قاهره و تهران حکایت داشت. بر اساس گزارش‌های رسانه‌ای صهیونیستی نزدیکی اخیر شکل‌گرفته میان قاهره و تهران ترس و نگرانی رژیم اسرائیل را برانگیخته است. روزنامه «یدیعوت آحارانوت» این رژیم ژانویه گذشته (دی ۱۴۰۳) در گزارشی تحت عنوان «هشدار … مصر و ایران تحت پوشش جنگ در غزه به یکدیگر نزدیک می‌شوند» به تل‌آویو هشدار داد که نزدیکی ایران و مصر به مراحل پیشرفته‌ای رسیده است.
ایندیپندنت