خبرگزاری فارس: سد جدید کریت طبس که از زمان بهرهبرداری آب قابل توجهی در آن ذخیره نشده و اخیراً به طور کامل خشک شده بود، در اثر بارندگیهای چند روز گذشته جانی دوباره گرفت.
به گزارش خبرگزاری فارس از طبس، در مجاورت بند قدیمی کریت، سد جدید مخزنی کریت روی رودخانه کریت احداث شده که از نوع بتنی قوسی وزنی بوده و طول تاج آن ۳۲۱ متر و ارتفاع آن از پی ۵۳ متر است.
سد جدید علاوه بر تنظیم ۷.۶۲ میلیون مترمکعب آب در سال، آب مورد نیاز ۸۰۰ هکتار از اراضی کشاورزی منطقه را تأمین میکند.
سد جدید مخزنی کریت که از زمان بهرهبرداری در سال ۱۳۸۵ آب قابل توجهی در آن ذخیره نشده و حتی مدتها کاملاً خشک و خالی از آب بود، در اثر بارندگیهای چند روز گذشته نفس تازه کرد به طوری که حدود ۱۴ درصد از حجم این سد پر شد.
بند قدیمی کریت طبس که در مجاورت سد جدید قرار دارد هم با بیش از یک هزار سال قدمت، کهنترین و بلندترین سد قوسی جهان محسوب میشود که در کتابهای تاریخی روایات مختلفی درباره قدمت این بند نقل شده است.
یکی از ویژگیهای منحصر به فرد این بنا که هنر سدسازی ایرانیان را آشکار میکند قوسی بودن آن است که بندهای قوسی مقاومت بیشتری در مقابل فشارهای ناگهانی، زمینلرزه و حوادث طبیعی دارد.
از دو هزار سال پیش تا اوایل قرن بیستم، بلندترین سدهای قوسی جهان «کریت طبس»، «ایزد خواست فارس» و «کبار قم» همگی در ایران احداث شده بودند که در این میان بند کریت طبس با ارتفاع ۶۰ متر برای مدت ۵۵۰ سال بلندترین سد جهان محسوب میشده و هماکنون نیز یکی از بزرگترین شاهکارهای صنعت مهندسی ساختمان بهشمار میرود.
رئیس سابق کمیته بینالمللی سدهای بزرگ، بند کریت را «شگفتآورترین دستآورد بشر در قرون وسطی» نامیده است.
ارتفاع قسمت بیرونی بند از کف رودخانه ۵۲ متر، عمق حوضچه آبگیر ۲۰ متر، طول آن در قسمت تاج ۵۲ متر و ضخامت تاج آن تنها ۱.۲ متر بوده و در چهار مرحله احداث شده است.بند قدیمی کریت طبس نمونهای عالی از طراحی و ساخت سد و بیانگر دقت و دانش بالای سدسازی در قدیمالایام در کشور باستانی ایران است.
بهعلت توپوگرافی خاص ساختگاه، ارتفاع بلند، احداث چند مرحلهای، استفاده از تمامی المانهای سازهای مشابه سدهای جدید و از همه مهمتر مقاومت مناسب بدنه این بند در زلزلههای تاریخی منطقه بهویژه زلزله سال ۱۳۵۷ طبس، ساختمان این بند دارای ویژگیهای خاصی است.
زمین لرزه سال ۱۳۵۷ طبس با شدت ۷.۸ ریشتر و حداکثر شتاب ۰.۷۵ گرم نیز موجب خسارات عمدهای به این بند نشده است.این سد در کیلومتر ۵۶ جاده طبس – دیهوک و در ادامه جاده روستای چیروک واقع شده و در سال ۱۳۷۹ به شماره ۳۵۲۳ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
سد نهرین طبس واقع در جاده روستای خرو با حجم کل ۴.۶ میلیون مترمکعب نیز تا چندی پیش تنها دارای حدود ۷۰۰ هزار مترمکعب آب بود که در اثر بارندگیهای اخیر حجم آب آن به بیش از دو میلیون مترمکعب رسیده است.