بحران های محیط زیستی ایران یکی از شدیدترین بحران های محیط زیستی در جهان شناختهشده است. بخش اساسی این بحران ها به سبب نبود آگاهی های لازم دربارۀ حفاظت از محیط زیست و ارتباط انسان با طبیعت است که در واقع نوعی مشکل فرهنگی به شمار می آید.
چکیده
بحران های محیط زیستی ایران یکی از شدیدترین بحران های محیط زیستی در جهان شناختهشده است. بخش اساسی این بحران ها به سبب نبود آگاهی های لازم دربارۀ حفاظت از محیط زیست و ارتباط انسان با طبیعت است که در واقع نوعی مشکل فرهنگی به شمار می آید. از این رو نیازمند عزم ملی و بینالمللی برای فرهنگسازی دربارۀ حفاظت از محیطزیست در میان اقشار گوناگون جامعه، بهویژه دانشآموزان هستیم. پژوهش حاضر به منظور تعیین رابطۀ سبک های تفکر با نگرش و رفتار محیط زیستی بر اساس تفاوت در جنسیت انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش تمام دبیرستان های شهر تهران در سال ۹۴-۱۳۹۳ است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران ۳۷۵ نفر بوده که از میان دانشآموزان دبیرستانی شهر تهران به روش تصادفی انتخاب شده است. شرکتکنندگان پرسشنامه سبکهای تفکر استرنبرگ– واگنر و پرسشنامۀ محققساخته نگرش و رفتار زیست محیطی را پاسخ داده اند. دادههای پژوهش با روشهای آماری ضریب همبستگی پیرسون، آزمون t مستقل و تحلیل واریانس مورد تحلیل قرار گرفته اند. یافتهها نشان میدهند که میان سبک های تفکر و نگرش محیط زیستی رابطه معنادار وجود دارد، اما میان سبک های تفکر و رفتار محیط زیستی رابطه معنادار وجود ندارد. همچنین براساس بررسی همبستگی میان جنسیت دانشآموزان و رابطۀ سبک های تفکر با نگرش و رفتار محیط زیستی، هیچگونه ارتباط معناداری میان آن ها مشاهده نشد. با چنین مطالعاتی میتوان عوامل مؤثر بر گرایش های انسان را در حفاظت از محیط زیست شناسایی کرد و برای تغییر دادن رفتارهای مخرب و تشویق کردن به رفتارهای مناسب محیط زیستی راهحل هایی را پیشنهاد داد.
کلیدواژگان: نگرش محیط زیستی، رفتار محیطزیستی، جنسیت، سبکهای تفکر
نویسنده:
دکتر سید محمد شبیری: دانشیار دانشگاه پیام نور، گروه علمی آموزش محیط زیست
فصلنامه تعلیم و تربیت – سال سی و سوم، شماره ۲ (پیاپی ۱۳۰)، تابستان ۱۳۹۶.