تحرکات افراط‌گرایان در قالب احزاب سیاسی و مسایل مرتبط با اقدامات تروریستی در مقایسه با گذشته، بخش قابل توجهی از اخبار اروپا در سال ۲۰۱۷ را به خود اختصاص داده بود.
به گزارش طبس نیوز به نقل از گروه بین‌الملل خبرگزاری فارس، قاره اروپا و به ویژه اتحادیه اروپا همواره قلب بسیاری از تحولات جهانی محسوب می‌شود. به طوری که بیشتر مقامات از خاورمیانه و آمریکا برای حل مسایل مهم جهانی در اروپا گرد هم می‌آیند. اگر بخواهیم به طور مفصل به آنچه در نهادهای برجسته اروپایی مانند کمیسیون اروپا و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌گذرد، بپردازیم قطعا موارد بسیاری در این فهرست قرار خواهند گرفت که در حوصله این مطلب نیست. از این رو به چند سر فصل از مهمترین تحولاتی را که به طور اختصاصی در سال ۲۰۱۷ رخ داد، اشاره می‌کنیم:
انتخابات پارلمانی آلمان
انتخابات پارلمانی آلمان ۲۴ سپتامبر (۲ مهرماه) برگزار شد. «آنگلا مرکل» صدراعظم آلمان به عنوان مهمترین نامزد وارد عرصه رقابت‌های انتخاباتی شد و جدی‌ترین رقیب او هم «مارتین شولتس» رئیس پیشین پارلمان اروپا از حزب سوسیال‌دموکرات آلمان بود.
مرکل در این انتخابات پیروز شد اما برای تشکیل دولت چاره‌ای نداشت غیر از اینکه با دیگر احزاب تشکیل ائتلاف بدهد. از آنجایی که سوسیال دموکرات‌ها اعلام کرده بودند که تمایلی ندارند در دولت آتی حضور داشته باشند و قصد دارند به عنوان مخالف فعالیت کنند، نخست مرکل تلاش کرد تا دولتی متشکل از احزاب دموکرات‌مسیحی، سوسیال‌مسیحی، سبزها و لیبرال‌ها تشکیل دهد اما با وجود گذشت ۲ ماه از مذاکرات، احزاب درباره مواردی مانند امور محیط زیست، پناهجویان و مسایل مالی به توافق نرسیدند.
طبق قانون، «فرانک والتر اشتاین‌مایر» رئیس‌جمهور آلمان باید فرمان تکرار انتخابات و یا تشکیل دولت اقلیت را می‌داد. سرانجام با رایزنی‌های وی،سوسیال‌دموکرات‌ها موافقت کردند که درگفت‌وگو برای تشکیل دولت شرکت کنند.
با این حال همچنان اما و اگرها به منظور تشکیل دولت به قوت خود باقی است و توافق نهایی به دست نیامده است.
انتخابات کاتالونیا
همه‌پرسی جنجالی استقلال «کاتالونیا» با وجود مخالفت شدید دولت اسپانیا اول اکتبر (۹ مهرماه) در برخی شعب برگزار شد.
مادرید که برگزاری این همه‌پرسی را غیرقانونی اعلام کرده بود و پیشتر هم تدابیری را برای جلوگیری از برگزاری آن اجرایی کرده بود، چند هزار نیروی ضدشورش و پلیس به کاتالونیا اعزام کرد و این نیروها دقایقی پیش از آغاز همه‌پرسی در چند شعبه با رأی‌دهندگان درگیر شده و تلاش کردند مانع از ورود آنها به شعب شوند.
چنین شرایطی موجب شد تا برگزاری همه‌پرسی به مراکز معدودی که حامیان استقلال آنها را تصرف کرده بودند، محدود شود.
یک روز پس از برگزاری همه‌پرسی «کارلس پوگدمونت» رئیس وقت ایالت کاتالونیا با حضور در کنفرانسی خبری ضمن اعلام رأی مثبت اکثریت قریب به اتفاق شرکت‌کنندگان به جدایی از اسپانیا، از ایجاد کمیته‌های تحقیقی برای بررسی خشونت دولت مرکزی علیه استقلال‌طلبان خبر داد. دولت محلی کاتالونیا شمار افرادی که به دنبال خشونت‌ها، زخمی شده بودند را ۸۹۳ نفر اعلام کرد.
همچنین با وجودی که پیش از این استقلال‌طلبان از اتحادیه اروپا خواسته بودند تا از آنان حمایت کند اما کمیسیون اروپا هم این همه پرسی را غیرقانونی اعلام کرد و شماری از مقامات اروپایی هم حمایت خود را از مواضع «ماریانو راخوی» نخست‌وزیر اسپانیا اعلام کردند. اما داستان استقلال کاتالونیا به همینجا ختم نشد و با سفر پوگدمونت به بلژیک رنگ دیگری به خود گرفت. دولت مرکزی اسپانیا علاوه بر لغو خودمختاری کاتالونیا، پوگدمونت را هم از قدرت برکنار کرد. بر طبق حکم دستگاه قضایی رئیس مخلوع کاتالونیا که به بلژیک رفته بود، تحت پیگرد قانونی قرار گرفت.
همان زمان زمزمه‌هایی مبنی بر تمایل وی به پناهندگی در بلژیک مطرح شد اما وی با رد این گمانه‌زنی‌ها اعلام کرد که چنین قصدی ندارد.
او خود را به پلیس تسلیم کرد. پلیس وی و ۴ نفر دیگر از مقامات دولت سابق را به صورت مشروط آزاد کرد اما همچنان حزب وی از حضور پوگدمونت در انتخابات پیش رو که برای ۲۱ دسامبر (۳۰ آذر) برنامه‌ریزی شده بود، حمایت کرد.
از طرفی راخوی هم در جریان سفر به کاتالونیا بار دیگر بر تعلق داشتن این منطقه به اسپانیا تاکید کرد.
نخست‌وزیر اسپانیا همچنین از اکثریت خاموش خواست تا در انتخابات شرکت کنند و با رای منفی به جدایی کاتالونیا از اسپانیا زمینه را برای بازگشت شرایط به حالت عادی فراهم کنند.
جدایی‌طلبان ۲ فهرست اصلی برای انتخابات کاتالونیا تهیه کردند که اسامی شمار قابل توجهی از زندانیان سیاسی و سیاستمداران تبعیدی در آن گنجانده شده بود.
سرانجام با وجود فراز و نشیب‌های فراوان پنج‌شنبه گذشته، انتخابات برای تعیین نمایندگان پارلمان و انتخاب رئیس جدید منطقه خودمختار کاتالونیا برگزار شد. شمارش آرای انتخابات سرنوشت‌ساز در منطقه کاتالونیا از ناکامی احزاب حامی باقی ماندن این منطقه خودمختار زیر چتر دولت مرکزی اسپانیا حکایت داشت.
راخوی در سخنانی در مادرید اعلام کرد که به منظور پایان تنش در کاتالونیا، باید همه طرف‌ها با هم همکاری داشته باشند و تا زمانی که در چارچوب قانون اساسی اسپانیا عمل می‌شود، او برای گفت‌وگو آمادگی دارد. نخست‌وزیر اسپانیا در عین حال گفت‌وگو با پوگدمونت را رد کرد.
پوگدمونت هم از دولت مرکزی اسپانیا خواست تا به وی اجازه داده شود که هر چه زودتر به کاتالونیا باز گردد. نتیجه انتخابات اخیر منطقه کاتالونیا و پیروزی دوباره جدایی‌طلبان موجب شده تا مسئله کاتالونیا از جمله موضوعاتی باشد که احتمالا در سال ۲۰۱۸ هم در صدر اخبار باقی خواهند ماند.
اقدامات تروریستی
در سال ۲۰۱۷ موارد متعددی از اقداماتی که مشکوک به بمب‌گذاری و یا عملیات انتحاری بودند، گزارش شدند. برخی از مهمترین آنها به شرح زیر است:
۲۲ مارس
راننده‌ای با خودرو کرایه‌ای به رهگذران اطراف محل ساختمانی در لندن حمله کرد و ۴ تن را به قتل رساند وی سپس با چاقویی به یک افسر پلیس حمله کرد و او را کشت. در این حمله ۴۰ تن زخمی شدند. یک روز بعد داعش در سایت اعماق، مسئولیت این حمله را برعهده گرفت.
۷ آوریل
فردی با ربودن یک کامیون به میان مردمی در اطراف یک مرکز خرید در استکهلم رفت که به کشته شدن ۴ تن منتهی شد و ده‌ها نفر هم زخمی شدند. عامل این حمله از اعضای داعش نبود ولی از این گروه تروریستی حمایت می‌کرد.
۲۲ مه
یک عامل انتحاری خود را هم‌زمان با برگزاری یک کنسرت در شهر منچستر انگلستان منفجر کرد. این حادثه ۲۳ کشته و ۲۵۰ زخمی بر جای گذاشت. داعش مسئولیت این حمله تروریستی را بر عهده گرفت.
۳ ژوئن
حمله تروریستی در لندن به کشته شدن ۱۱ نفر و زخمی شدن ۴۸ تن منتهی شد.
۱۸ آگوست
در حمله تروریستی بارسلونا یک دستگاه ون در بخشی از شهر که گردشگران حضور داشتند، به میان جمعیت رفت. این حادثه هم ۲۴ کشته و ۱۵۲ زخمی بر جای گذاشت. داعش مظنون به دست داشتن در این حمله است.
انگلیس و مذاکرات برگزیت
سفر «ترزا می» اول سال ۲۰۱۷ به آمریکا و دیدار با «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا به عنوان اولین مقام خارجی، یکی از مهمترین وقایع مربوط به عرصه سیاست این کشور بود.
اما مهمترین مسئله امسال انگلستان که از سال گذشته به ارث رسیده بود، مسئله خروج انگلستان از اتحادیه اروپا بود. مذاکرات برگزیت ماه مارس ۲۰۱۷ آغاز شد و ماه آوریل انتخابات زودتر از موعد اعلام شد که در نهایت ماه ژوئن انتخابات برگزار شد. نتیجه انتخابات حاکی از تضعیف محافظه‌کاران و از دست رفتن بخشی از کرسی‌های قبلی این حزب بود، که این امر به تشکیل دولتی فاقد اکثریت در پارلمان منجر شد.
با این حال مذاکرات برگزیت ادامه داشت و تا ماه نوامبر، لندن قبول کرد ۵۰ میلیارد یورو به بروکسل پرداخت کند تا به این ترتیب وارد فاز دوم مذاکرات بشوند. این مرحله به گفت‌وگو درباره آینده روابط و مسایل مالی مربوط بود.
مسئله دیگر مرتبط با انگلستان اولین حضور یک زن در نشست سران عرب در شورای همکاری خلیج فارس بود. این نشست در منامه بحرین برگزار شد و می در آن درباره ساخت پایگاه دریایی انگلیس و حضور دوباره انگلیسی‌ها در منطقه با سران عرب صحبت کرد. وی سپس سفری به عربستان سعودی داشت که اولین سفر وی هم بود.
در این سفر درباره ایران و سوریه و مسایل منطقه رایزنی شد. البته از این جهت که انگلیس، بزرگترین تامین کننده تسلیحات و تجهیزات نظامی عربستان است، سفر یاد شده، اهمیتی دوچندان داشت.
ترزا می نوامبر برای دومین بار در کمتر از یک سال و با وجود انتقادهای مداوم گروه‌های حقوق‌بشری از انگلیس به دلیل فروش تسلیحات به عربستان و استفاده از این تسلیحات علیه مردم یمن، به عربستان سفر کرد.
شاید سفر «بوریس جانسون» وزیر خارجه انگلیس به ایران و به میان آمدن وضعیت «نازنین زاغری» فرد دوتابعیتی که به دلیل جرائم امنیتی در ایران به تحمل ۵ سال حبس محکوم شده، در این سفر آخرین موضوع مهم در ارتباط با انگلیس باشد.
رویکرد اروپا در زمینه مذاکرات هسته‌ای
پس از دستیابی به توافق هسته‌ای میان ایران و گروه ۱+۵ موسوم به (برجام)، اتحادیه اروپا همواره بر لزوم حفظ این توافق تأکید کرده است. رویکرد اتحادیه اروپا به ویژه به دنبال روی کار آمدن «دونالد ترامپ» رئیس جمهور و انتقادهای پیاپی وی از برجام از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بود. این شیوه موضع‌گیری تا جایی پیش رفت که اروپا عملا اعلام کرد که از سیاست آمریکا در این زمینه پیروی نمی‌کند. هرچند در عمل برخی مقامات اروپایی به خصوص رئیس‌جمهور فرانسه در زمینه تلاش برای محدود کردن فعالیت‌های موشکی و منطقه‌ای ایران، مواضع واشنگتن را تکرار کردند.
«فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که همواره از برجام حمایت کرده گفته است که ترامپ با خروج از برجام، اعتماد به آمریکا را مخدوش می‌کند.
موگرینی همچنین گفت که «یوکیا آمانو» مدیر کل آژانس انرژی اتمی، دسترسی به سایت‌های ضروری در ایران و پایبندی این کشور به توافق هسته‌ای را تائید کرده است.
فرانسه
دور نخست انتخابات ریاست جمهوری فرانسه ۲۳ آوریل به منظور تعیین جانشین «فرانسوآ اولاند» رئیس‌جمهور وقت این کشور برگزار شد.
از زمان آغاز انتخابات تدابیر امنیتی گسترده‌ای در ستادهای انتخاباتی ۱۱ نامزد ریاست جمهوری برقرار شد.
۲ هفته بعد «امانوئل ماکرون» و «مارین لوپن» با کسب بیشترین آراء در دور نخست انتخابات ریاست جمهوری فرانسه و غلبه بر ۹ رقیب دیگر خود، به دور دوم انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۷ راه یافته بودند، با هم رقابت کردند.
در نهایت ماکرون موفق شد سمت ریاست‌جمهوری فرانسه را به خود اختصاص دهد تا جوان‌ترین رئیس‌جمهور تاریخ مدرن این کشور باشد.
ماکرون در مدت حضورش در الیزه نشان داده که به دنبال احیای نقش فرانسه در خاورمیانه و عرصه بین‌الملل است. او تلاش کرده تا در تنش میان عربستان و قطر میانجی‌گری کند، در مسئله استعفای اجباری «سعد الحریری» نخست‌وزیر لبنان مسئله را به نحوی آبرومندانه حل و فصل کند و به عنوان رهبر جهان در زمینه مبارزه به تغییرات اقلیمی معرفی شود. اما در مسئله برجام، هرچند که او گفت پاریس به دنبال «گفت‌وگو با همه» است، اما در عمل تا حد زیادی مواضع آمریکا را تکرار کرد و در مسائل منطقه‌ای نیز به وضوح جانب ریاض را گرفت.
خیزش راستگرایان
انتخابات سراسری هلند، ۱۵ ماه مارس برای انتخاب اعضای پارلمان این کشور و انتخابات نخست‌وزیر برگزار شد.
«مارک روته» نخست‌وزیر هلند از حزب راست مرکزی و «خیرت ویلدرز» با گرایش‌های ضد مهاجرت رقبای اصلی در انتخابات بودند.
ویلدرز کسی است که وی را به ترامپ هلند تشبیه کرده بودند. او از خروج هلند از اتحادیه اروپا حمایت می‌کند و می‌خواهد همه مساجد هلند را تعطیل کند. حزب آزادی به رهبری وی اگرچه از حمایت قابل توجهی برخوردار بود اما در نهایت نتوانست در انتخابات پیروز شود و حزب روته از وی پیشی گرفت. با این حال، ویلدرز و هم‌حزبی‌هایش دستاورد چشم‌گیری داشتند و توانستند یکی از احزاب عمده پارلمان جدید باشند.
انتخابات اتریش هم ۱۵ اکتبر در شرایطی برگزار شد که نامزدهای انتخاباتی رویکردهای تندی علیه مسلمانان اتحاذ کرده بودند. نتیجه این انتخابات نقش مهمی در تعیین صدراعظم داشت.
حزب مردم (OVP) به نمایندگی «سباستین کورتس» در این انتخابات بیشترین میزان آرا را کسب کرد. حزب آزادی (FPO) با گرایش‌های تند ضد مهاجران که «هاینتس کریستین اشتراخه» به نمایندگی از این حزب در انتخابات شرکت کرده بود، در رده بعدی قرار گرفت. حزب سوسیال‌دموکرات که «سباستین کرن» صدراعظم وقت این کشور به این حزب تعلق دارد در رده سوم قرار گرفت.
در نتیجه این انتخابات، کورتس صدراعظم اتریش شد و اشتراخه هم به عنوان معاون وی آغاز به فعالیت کرد.
با پرداختن به انتخابات هلند و اتریش بد نیست به قدرت گرفتن راستگرایان در قاره اروپا اشاره کنیم. اگر چه احزاب افراطی در سراسر اروپا در تلاش هستند تا مناسب کلیدی را به دست بگیرند اما فرانسه، هلند، اتریش و آلمان مهمترین کشورهای اروپایی بودند که این تحرکات در آنها به چشم آمد.
ناظران با شکست حزب آزادی در هلند و ناکامی هوادارن لوپن در زمینه ریاست‌جمهوری فرانسه، اگرچه در زمینه قدرت نگرفتن افراط گرایان امیدوار شدند اما نتیجه انتخابات پارلمانی آلمان که حزب آلترناتیو برای آلمان (AFD) با گرایش‌های ضد اسلامی و ضد مهاجرت توانست آرای قابل توجهی کسب کند و به دنبال آن حضور حزب افراطی آزادی اتریش در دولت این کشور، نگرانی‌ها درباره گسترش تفکرات نژادپرستانه در سطح اروپا را بیشتر کرده است. در فرانسه و هلند هم راستگرایان افراطی هرچند به قدرت نرسیدند، اما توانستند خود را به عنوان بازیگرانی اثرگذار در صحنه سیاسی کشورشان مطرح کنند.
نشست گروه ۲۰ در هامبورگ
این نشست هفتم و هشتم جولای در هامبورگ بر گزار شد. نکته مهم این جلسه غیر از حواشی و ناآرامی‌هایی که شهر را فراگرفته بود، نخستین دیدار رسمی ترامپ و پوتین بود که به رایزنی درباره سوریه، اوکراین و پاره‌ای مسایل مشترک اختصاص یافت.
هامبورگ تحت تدابیر امنیتی شدید ۲۰ هزار مامور پلیسی بود که برای کنترل ده‌ها هزار معترض در این شهر به کار گرفته شدند. همچنین برنامه‌های اعتراضی مختلفی در این شهر برگزار شد و معترضان، مخالفت خود را با سیاست‌های اقتصاد بازار، جهانی‌سازی، کوتاهی در مبارزه با تغییرات اقلیمی و محدودیت آزادی‌ها اعلام کردند.
انتهای‌پیام/ق
عضویت در کانال تلگرامی بین‌الملل و سیاست خارجی فارس