مدیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری طبس گفت: بخشی هایی از ارگ حکومتی (کهن دژ) این شهر در سال ۱۳۹۵با اعتبار یک میلیارد ریال از محل منابع ملی مرمت می شود.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی طبس، رسول بهبهانی در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری طبس گفت: چندین سال بود که ارگ طبس به حال خود رها شده و هیچ اقدام مرمتی در این ارتباط انجام نشده بود.
وی با قدردانی از مسئولان اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی بیان کرد: رویکرد مدیران استان بر این است که ارگ مرمت و به آن رسیدگی شود.
مدیر میراث فرهنگی طبس شروع مرمت بنای ارگ را از حصارهای «کهن دژ» اعلام کرد و ادامه داد: سال ۹۴ حصار ضلع جنوبی ارگ با اعتبار یک میلیارد ریال به صورت کامل مرمت شد.
وی گفت: با توجه به بودجه ای که امسال تخصیص یافته است، مرمت حصار ضلع شرقی و غربی تا پایان سال تکمیل خواهیم کرد.
بهبهانی اولین اقدام پس از بازسازی کامل حصار ارگ را تعیین نوع کاربری ارگ عنوان کرد و گفت : پس از بازسازی کامل حصار، یکی از حیاط های ارگ که شاخص تر و سالم تر است به عنوان یک مکان فرهنگی برای آن کاربری تعیین خواه شد.
وی یادآور شد: خوشبختانه با رویکرد خوبی که اداره کل میراث فرهنگی خراسان جنوبی دارد هدف این است که یکی دو سال آینده بتوانیم کاربری ارگ طبس مشخص شود.
این مسئول ابراز امیدواری کرد: با تعیین کاربری ارگ بتوان همایش ها، بزرگداشت ها و سایر برنامه های فرهنگی شهرستان را به سمت ارگ سوق داد و به درآمدزایی پرداخت.
وی یادآور شد: یک سری اقدامات مرمتی از جمله از « اره چینی» پای دیوارها، خاک برداری و آوار برداری و بندکشی در سه حیاط از ارگ صورت گرفته است.
بهبهانی بیان کرد: هر سال از محل منابع ملی برای پروژه مرمت ارگ طبس اعتبار تخصیص می یابد.
وی در پاسخ به این سئوال در خصوص تعداد مرمت ارگ توسط میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گفت: زمانی که شهرستان طبس جزو خراسان بزرگ بود اقدامات خوبی برای آواربرداری قسمت اعظم ارگ حکومتی انجام شد.
وی ادامه داد: در آن زمان خط و خطوط و موقعیت بناهای داخلی ارگ به جز بخش کوچکی که آواربرداری نشد دقیقا مشخص شد.
مدیر میراث فرهنگی طبس اظهار کرد: پس از الحاق طبس به استان یزد به جز اقدامات مطالعاتی و مرمتی اقدامی صورت نگرفت.
وی افزود: پس از الحاق طبس به خراسان جنوبی خوشبختانه هر سال برای ارگ اعتبار در نظر گرفته شد و به صورت مداوم کار در حال انجام است تا ارگ مرمت شود.
ارگ حکومتی طبس با نام «کهن دِژ» به شماره ۲۳۰۵ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
قدمت بنای یاد شده به قرن پنجم تا اواخر دوره قاجار برمی گردد.
طبس شهری است که سابقه آن به پیش از اسلام می رسد. آنچه مسلم است این که پس از اسلام بر اهمیت آن افزوده شده و جغرافیدان ها و سیاحان بسیاری همچون یاقوت حموی، ناصرخسرو قبادیانی، استخری، حمدالله مستوفی و… از طبس یاد کرده اند و در کتاب هایی نظیر حدود العالم من المشرق الی المغرب، راحته الصدور و … از آن یاد شده است.
در برخی از این کتاب ها وقتی صحبت از طبس یا طبسین(به معنای طبس و کریت) می شود اشاره هایی نیز به حصار یا دژ آن وجود دارد.
از جمله آن در فتوح البلدان که در قرن سوم هجری قمری تالیف شده، هنگام حمله اعراب آنجا که صحبت از جنگ برای تصرف کرمان و طبسین است چنین آمده: «عبدالله به کرمان رفت و از آنجا به طبسین شد. طبسین دو باروست که یکی را طبس گویند و دیگری را کُرین، آنجا گرمسیر است و دارای نخلستان ها و آن دو دژ در خراسانند.»
از این توصیف چنین برمی آید که طبس در آن زمان دارای بارو و محصور بوده است و مفهوم دژ شاید حصار کامل را القا می نماید.
ارگ طبس که در مرکز آن واقع شده دارای ارزش فرهنگی و تاریخی زیادی است.
این ارگ از دو بخش حصار و بافت میانی تشکیل شده است.
دیواری به ضخامت ۵.۴ متر و ارتقاع حدود هشت متر بقایای مانده از حصار قبلی است که از گل و در فواصل ارتفاعی رگه های خشت با ابعاد ۹*۴۰*۴۰ تعبیه شده است.
کوچه ای به پهنای دو متر فضای میانی را از دیوار حصار جدا می نماید، ورود به فضای میانی از داخل کوچه صورت می گرفته است.
بافت میانی که بخش اصلی ارگ می باشد، دارای چهار سرای مستقل از یکدیگر بوسیله کوچه ای مرکزی که از کوچه ضلع شمالی و در امتداد ورودی قرار داشته ارتباط برقرار بوده است.
تصاویر:
بهرحال اکثر مورخان فتح خراسان را در سال (۲۲ ه.ق) و در ایام خلافت «عمربن الخطاب» و ابتدای فتوح خراسان را طبسین و ولایت قهستان دانسته اند. راهی که از خبیص(درشرق کرمان فعلی) به طبسین ، سپس به جنوب قهستان و از آنجا به هرات ،نیشابور، مرو و بلاد دیگر ماوراءالنهر منتهی می شده است.
شایدم طبسین نهبندان
این جمله رو بخونید:
از جمله آن در فتوح البلدان که در قرن سوم هجری قمری تالیف شده، هنگام حمله اعراب آنجا که صحبت از جنگ برای تصرف کرمان و طبسین است چنین آمده: «عبدالله به کرمان رفت و از آنجا به طبسین شد. طبسین دو باروست که یکی را طبس گویند و دیگری را کُرین، آنجا گرمسیر است و دارای نخلستان ها و آن دو دژ در خراسانند.»
حالا بفرمایید که شما برای این که از سمت کرمان به خراسان وارد بشین از طبسین به معنای طبس و کریت میاید یا این که میرین به چند کیلومتری مرز افغانستان(محل طبسین نهبندان) و از اونجا وارد خراسان میشید؟!!!
ضمن این که در خود این جمله اشاره مستقیم به نام طبس شده.
عربخانه شوسف نهبندان! طبسین نهبندان ! حمله اعراب به خراسان!
بهرحال اکثر مورخان فتح خراسان را در سال (۲۲ ه.ق) و در ایام خلافت «عمربن الخطاب» و ابتدای فتوح خراسان را طبسین و ولایت قهستان دانسته اند. راهی که از خبیص(درشرق کرمان فعلی) به طبسین ، سپس به جنوب قهستان و از آنجا به هرات ،نیشابور، مرو و بلاد دیگر ماوراءالنهر منتهی می شده است