شنیدن نام شپش، همیشه باعث ایجاد ترسی عجیب در دل ها می شود چرا که این موجود کوچک به راحتی وارد مو شده اما به سختی میدان را خالی میکند.این روزها آمارهایی مبنی بر وجود شپش در طبس هست اما این آمار در شهرستان نگران کننده نیست، چیزی که نگران کننده است نزدیک شدن به فصل شیوع این انگل است.
به گزارش پایگاه خبری طبس نیوز، شپش یکی از انواع انگل هاست که در گذشته های دور شیوع بسیاری داشته، اما مدتی حضورش کمرنگ شده بود تا جایی که دیگر کسی نگرانی ای از وجود این انگل نداشت تا اینکه به تازگی باز سرو کله این مزاحم کوچک در سر و جان انسان های امروزی پیدا شده و با وجود کوچکی ترسی بزرگ در دلها ایجاد کرده است.
دکتر سهرابی، رییس شبکه بهداشت و درمان طبس درباره شیوع این انگل در شهرستان طبس گفت: در حال حاضر شپش شیوع جهانی دارد و در جای جای کشور و طبس نیز هست با این وجود امسال تاکنون آمار نگران کننده ای اعلام نشده اما آنچه نگرانی ها را بیشتر می کند نزدیکی به فصل شیوع شپش است.
شیوع شپش‌ها در فصل زمستان بیشتر است و در آستانه نزدیکی به فصل سرما نگرانی‌ها از ابتلا به این بیماری شدت می یابد.
اما اینکه شپش‌ها چه هستند و چگونه منتقل می شوند؟ و راه‌های جلوگیری از انتقال آنان چیست و در صورت ابتلا چگونه درمان خواهد شد، مسئله ای است که در ادامه به آن پرداخته خواهد شد.
شپش چیست؟
دکتر سیده سعیده رضوی متخصص پوست، مو و زیبایی بیمارستان طبس، در معرفی این حشره گفت: شپش حشره کوچکی به رنگ سفید مایل به خاکستری است که در مو یا لباس زندگی میکند.
وی افزود: این حشره کوچک و بدون بال است که فرد در هر سن و جنسی و با هر سطح اجتماعی و اقتصادی ممکن است به آن مبتلا شود و به هیچ عنوان ارتباطی با وضعیت اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی ندارد.
وی تاکید کرد: شیوع این حشره ارتباطی با شرایط آب و هوایی نیز ندارد و در تمام نقاط جهان یافت می شود و شیوع آن در مراکز و مکان هایی که جمعیت بیشتری دارد مانند مدارس، مهدهای کودک و ورزشگاه‌ها بیشتر است.
دکتر رضوی در باره شکل و شیوه ی انتقال شپش گفت: تمام وسایلی که با مو و پوست انسان تماس پیدا می‌کنند مانند شانه و برس، گل‌های سر، روسری، چادر نماز، گوشی‌های تلفن و… می‌توانند باعث انتقال شپش از فردی به فرد دیگر شوند.
وی یاد آور شد: هر شپش ماده حدود یک ماه عمر میکند و روزانه ۴ تا ۶ تخم می‌گذارد . شپش پس از هفت روز سر از تخم بیرون می‌آورد. تخم شپش با ماده ای چسبناک به ساقه مو چسبیده و به راحتی از بین نمی‌رود. شپش بالغ نیز می تواند تا ۷۲ ساعت در محیط و تا ۸ ساعت در آب زنده بماند و همه این مسائل باعث می شود درمان ابتلا به شپش به راحتی انجام نشود.
علائم وجود شپش
شایع‌ترین علامت شپش، خارش است. اگرچه شپش بیماری خاصی ایجاد نمی‌کند اما گَزش آن باعث ایجاد حساسیت روی پوست می‌شود. ممکن است بلافاصله پس از ابتلا دچار خارش نشوید. به‌خصوص اگر هجوم شپش‌ها خفیف باشد. ممکن است حتی تا ۶هفته بعد از ابتلا هم هیچ نشانه‌ای نداشته باشید. علاوه بر خارش شدید، شپش‌ها می‌توانند باعث ایجاد حس قلقلک روی سر یا بدن شوند طوری که احساس می‌کنید چیزی درحال راه رفتن روی پوست‌تان است! به‌دنبال خاراندن پوست ممکن است زخم‌هایی هم روی آن ایجاد شود. زخم‌های حاصل از خارش جای گزش شپش می‌توانند توسط باکتری‌های روی پوست عفونی شوند. حتی گاهی‌اوقات افراد مبتلا نمی‌توانند به راحتی بخوابند. علاوه براین، شپش‌ها می‌توانند باعث ایجاد برآمدگی‌های قرمز رنگ روی سر، گردن و شانه‌ها شوند. تکه‌های سفید رنگ چسبیده به مو نیز تخم‌های شپش هستند و به سختی می‌توان با استفاده از شانه آنها را از روی مو جدا کرد.
درمان شپش
متخصص پوست و موی بیمارستان شهید مصطفی خمینی طبس در خصوص درمان این بیماری انگلی می‌گوید: شپش نیز یک حشره است و برای از بین بردن آن بهتر است از حشره‌کش استفاده شود. حشره کش مربوط به شپش به صورت شامپو های مختلف در دسترس است.
وی گفت: شامپوی لیندین و پرمترین از شامپوهایی هستند که در صورت ابتلا به “پدیکولوز” یا همان “شپش” می توان در یک دوره یک هفته ای از آن استفاده کرد، به این صورت که یک هفته پس از اولین بار مصرف مجددا از این شامپو استفاده شود.
رضوی تاکید کرد: به دلیل انتقال سریع و راحت شپش از یک فرد به دیگران ، اگرحتی تنها یک نفر از اعضای خانواده نیز به این حشره مبتلا شد، نیاز است تمامی اعضای خانواده به صورت همزمان تحت درمان قرار گیرند.
وی همچنین استفاده از شامپوی پرمترین را برای زنان باردار، شیرده و بچه های کم سن و سال توصیه کرد و گفت: این شامپو به موی سر نیز آسیب نمی رساند.
دکتر سعیده رضوی درباره درمان‌های خانگی گفت: استفاده روزی سه بار از مخلوط آب و سرکه برای از بین بردن تخم شپش “رشک” مناسب است. استفاده از سس مایونز و… که در درمان های خانگی از آن استفاده می‌شود نیز می‌تواند شپش را خفه کند و تخم او را غیر فعال کند اما شامپو های موجود نیز همین عمل را انجام می دهد و نیازی به استفاده از این مواد وجود ندارد چرا که باعث آلودگی مو و دشواری در شستشو می‌شود.
وی همچنین تاکید کرد: لباس‌ها و تمام وسایل مرتبط با فرد مبتلا به شپش نیاز است جوشانده شود و یا در ماشین لباسشویی با حرارت ۹۰درجه شستشو شود.
شپش هست اما ترسناک نیست
بزاق و ترشحات شپش سر، محرک بوده و باعث خارش قابل توجهی می شود اما تقریبا همه افراد با اطلاع یافتن از وجود شپش سر در نزدیکان خود، ناگهان دچار خارش سر میشوند! بنابراین طبیعی است که صرفا وجود خارش کافی نبوده ، لازمست که معاینه و بررسی دقیق تری انجام شود.
به گزارش طبس نیوز، سجادی سرپرست مرکز بهداشت شهرستان طبس نیز از اقدامات این مرکز برای جلوگیری از شیوع بیماری و قطع چرخه انتقال می گوید.
وی گفت: با شروع فصل مدارس فعالیت‌های مراقبتی نیز آغاز شد و از اول مهرماه تا کنون در تمام شهرستان و روستاها کار غربالگری انجام شده است که در روستاها به پایان رسیده اما در شهر طبس به علت تعداد بیشتر مدارس و کمی نیرو هنوز به اتمام نرسیده است.
وی همچنین افزود: آموزش‌های لازم در این زمینه از طریق کانال‌ها و فضای مجازی نیز به مردم منتقل شده است.
سجادی یادآور شد: خوشبختانه امسال آمار نگران کننده‌ای مانند دوسال قبل نداشتیم اما همچنان نیاز است با دقت و حوصله به این مسئله پرداخته شود و به محض مشاهده اولین مورد آموزش‌های لازم ارائه و نیز برای قطع چرخه انتقال، به فرد مبتلا استراحت تحصیلی داده شود، چرا که فصل شیوع شپش زمستان است و نیاز است من بعد توجه بیشتری به این مسئله شود.
وی از همکاری آموزش و پرورش در این مورد تشکر کرد و افزود: شیوع این بیماری به سبب بازماندن دانش آموز از مدرسه، سبب افت تحصیلی او خواهد شد بنابر این تلاش در زمینه حل این معضل یکی از رسالت های آموزش و پرورش می باشد.
وی افزود: هم اکنون ۹ مرکز خدمات جامع سلامت در شهرستان و ۲۹ خانه بهداشت در روستاها فعال است که آماده‌اند تمامی مراحل از تشخیص تا درمان را به صورت کاملا رایگان برای شهروندان انجام دهند و جای هیچ گونه نگرانی وجود ندارد.
پنهان کردن بیماری به خاطر ترس از برچسب گرفتن
سجادی عنوان کرد: آمار در دسترس، آمار واقعی نیست چرا که بعضا افراد به خاطر ترس از برچسب گرفتن در اجتماع، در صورت بروز مشکل، از حضور در مراکز درمانی خودداری کرده و به پزشک مراجعه نمی‌کنند.
وی به همشهریان اطمینان داد که در صورت مراجعه، درمان به صورت کاملا رایگان، شخصی و محرمانه انجام می شود.
با وسایل شخصی خود به آرایشگاه بروید
سرپرست مرکز بهداشت طبس با اشاره به اینکه آرایشگاه ها می توانند یکی از مراکز انتقال شپش باشند گفت: کلاس های آموزشی بهداشتی هر ساله دوبار برای تمامی آرایشگاه های زنانه و مردانه برگزار می شود و بازرسی از این مراکز نیز هر ماه یکبار به صورت تصادفی و سرزده انجام می شود اما باز هم نیاز است مردم برای سلامتی خود نکات بهداشتی را بیشتر رعایت کنند.
وی از شهروندان خواست تا در صورت مراجعه به آرایشگاه ها حتما وسایل شخصی از قبیل شانه، قیچی و پیش بند خود استفاده کنند. چرا که این یک قانون نیست که بتوان در صورت مشاهده با آن برخورد کرد اما با رعایت این نکات بهداشت فردی می توان به راحتی از شیوع این نوع بیماری ها جلوگیری کرد.
درمان شپش در مراحل اولیه بسیار راحت تر است پس بهتر است با دیدن اولین نشانه ها به مراکز درمانی مراجعه شود.
گزارش: فاطمه ابوالحسنی‌رحمانی