گروه سیاسی: آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در گفت‌وگوی مفصلی که در سال ۸۳ با ایکنا داشت، با تجلیل از فعالیت‌های قرآنی جهاد دانشگاهی و خبرگزاری قرآن، گفت: خبرگزاری، خبر مخصوص قرآن را تولید می‌کند و زمینه بسیاری دارد و اخبار پرجاذبه بسیاری در جهان وجود دارد و مسائلی که در محور قرآن در دنیا روی می‌دهد، بسیار فراوان می‌باشد؛ کار شما را تحسین و از کار شما استقبال میکنم.
آیت‌الله اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس فقید مجمع تشخیص مصلحت نظام ۲۶ بهمن‌ماه سال ۸۳ گفت‌وگویی با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) داشت که به مناسبت ارتحال ایشان این گفت‌وگو منتشر می‌شود.
* آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در ابتدا و پس از استماع گزارشی از افدامات سازمان فعالیت‌های قرآنی دانشجویان کشور و جهاد دانشگاهی گفت:
ـ از فعالیت‌های قرآنی جهاد خرسند هستم. شما با دیگران که در این زمینه کار می‌کنند متفاوت هستید، چون دانشجو و دانشگاهی هستید و نگاه جامعه نیز متفاوت است. دنیا با دید دیگری به آن می‌نگرد و آن را حرکت عبادی خشک نمی‌بیند، بلکه تفکری را در پشت آن می‌بیند. کار جهاد دانشگاهی همیشه ارزشمند بوده است. خبرگزاری، خبر مخصوص قرآن را تولید می‌کند و زمینه بسیاری دارد و اخبار پرجاذبه بسیاری در جهان وجود دارد و مسائلی که در محور قرآن در دنیا روی می‌دهد، بسیار فراوان می‌باشد.
کار شما خیلی پرجاذبه است و اگر قدری هنری، ادبی و حرفه‌ای مطرح کنید، جذابیت فراوانی دارد و مستمع زیادی در دنیا پیدا خواهید کرد. علاقمندان به قرآن کم نیستند و مدارس علمی و دینی نیز از آن استفاده می‌کنند. شما با این کار تهمتی را از شیعه دور می‌کنید که می‌گویند توجه شیعه به قرآن کم است و کاری انجام دادید که آنها نکردند، لذا باید این خبرگزاری بیشتر تقویت شود. سعی کنید اخبار پرجاذبه‌ای پیدا کنید تا دیگران برای خواندن خیرهای شما تشویق شوند.
ـ اگر ابعاد مختلف را در نظر داشته باشید و هر بعدی را با معارف قرآن وصف کنید نتیجه خوبی خواهید گرفت. کار شما را تحسین و از کار شما استقبال میکنم. خداوند به شما توفیق دهد.
* به نظر شما ما چه روش‌هایی را به عنوان مجموعه دانشجویی و دانشگاهی، قرآنی و رسانه‌ای در پیش بگیریم که مردم و مسئولان بیشتر با قرآن مأنوس شوند و آن را بیشتر در کارهای روزانه مورد استفاده قرار دهند؟
ـ هر مقدار که مردم و نظام ما به اسلام نزدیک شدند، به قرآن نیز نزدیک شدند. ما تنها به اسلامی شدن جامعه اکتفا نمی‌کنیم. علی‌رغم اینکه کارهای زیادی انجام شد و بسیاری از اقشار مردم زندگی اسلامی دارند، عده اندکی به این راه وارد نشدند. در دنیا به عنوان بلندگوی اسلام حرف می‌زنیم و معارف قرآن کفرستیزی و طرفداری از مظلوم و عدالت است و ما منادی دین مسائل هستیم.
جامعه ما به طرف اسلام در حرکت است و کم کم این معارف باید نهادینه شود. از مقدار کاری که شده، راضی هستیم و علی‌رغم فعالیت گسترده دشمنان قرآن، خوب حرکت کردیم. در مورد اینکه قرآن چگونه در زندگی مردم حضور داشته باشد، باید سعی کنیم مفاهیم قرآن و اسلام در زندگی مردم وارد شود. قرآن جاذبه‌های فراوانی دارد که موجب جذب افراد می‌شود که نمونه آن خودتان هستید. لذا مفاهیم را با شیوه‌های جوان‌پسند که برای ما مهم هستند. مطرح کنید تا در زندگی آنها تأثیر گذار باشد. ما به همه مفاهیم قرآن نیازمند هستیم و باید آنها را در زندگی و عادات مردم وارد کنیم. شما برنامه و کلام خداوند را پیاده می‌کنید.
* جناب آقای هاشمی نزدیک فعالیت انتخابات ریاست جمهوری فضای کشور، بیشتر سیاسی می‌شود. به نظر شما قرآن چه رهنمودهایی را به ما می‌دهد؟ صاحب نظران سیاسی، مردم و احزاب باید چه برداشتی از قرآن داشته باشند که بتوانند رقابتی قرآنی و سالمتر و اسلامی‌تری در جامعه داشته باشند؟
ـ بنده فکر میکنم قرآن در همه جای سیاست حرف دارد. قرآن باید مدیریت عالی کشور، مسئولیت‌هایی که خداوند برای پیامبر و رهبران جامعه، علما، ثروتمندان جامعه، توده‌های مردم وظیفه‌ای ترسیم کرده است و چیزی نیست که قرآن آن را ندیده باشد. وقتی به محتوای کار می‌رسیم، قرآن بر بحث عدالت تکیه می‌کند و با ظلم مخالفت می‌کند. نمونه‌هایی مثل فرعون و نمرود و ابوجهل را برای هر زمانی به صورت نمادین مشخص می‌کند و پیامبری را در مقابل او قرار می‌دهد و میدان جهادی که برای منادیان حق در نظر می‌گیرد. همه این کارها سیاسی است. قرآن برای سیاست – سوای لفظی که در آن وجود دارد – نمونه دارد و می‌توان آن را به عنوان سیاست قرآنی معرفی کرد. قرآن در مسائل عمرانی، اقتصادی، تولیدی، صنعتی، گرفتن علوم از دیگران، توسعه دانش و بسیاری از مسائل دیگر حرف دارد. لذا اگر موضوع سیاسی مشخص شود، می‌توان از طریق دائره‌المعارف‌های قرآنی برای آن پاسخی پیدا کرد. در مسائل سیاسی خلأیی وجود ندارد و قرآن از آن غفلت نکرده است. بنابراین قرآن یک کتاب سیاسی هم است.
* با توجه به نظرسنجی‌های صورت گرفته، یکی از شخصیتهای مهم برای انتخابات ریاست جمهوری امسال حضرتعالی هستید. اگر به عنوان رئیس‌جمهور آینده انتخاب شوید و در این برهه حساس مردم بتوانند از خدمات و تجربیات شما استفاده بکنند، چه راهکار عملیاتی برای ساماندهی و جمع همه امکانات و ظرفیت‌های قرآنی کشور و فرماندهی این امکانات و ظرفیت‌ها برای استفاده بهتر در داخل و خارج کشور دارید؟
ـ بنده از جوانی محور کارهای علمی و فرهنگی خود را بر قرآن قرار دادم و این کار را با اعتقاد و ایمان کردم و فکر میکنم سازنده‌ترین کار برای ما باشد. مثلاً جمع شما را تحقیقاً تقویت میکنم. از حوزه قم انتظارات بیشتری دارم. دفتر تبلیغات قم را بییشتر از بعد قرآنی کمک میکنم.
* سؤالی درخصوص تفسیر داریم که چه استفاده‌ای از فعالیت‌های تفسیر در سطح دانشگاهها می‌شود و چه جهت‌دهی را می‌توان برای آنها انجام داد؟
ـ در اوایل دوران طلبگی حالتی پیدا کردم که منجر به فعالیت‌های قرآنی من گردید و هنوز هم بر آن باور ایستاده‌ام و هنوز هم خوب است. تحقیق و رسیدن به معارف قرآنی و رسیدن به مفهوم آن به شیوه‌های مختلف است. خوب است که انسان قرآن بخواند و به چیزهای درستی برسد. اما برای محققین فضایی خالی وجود دارد. بنده می‌خواستم در موردی از قرآن تحقیق کنم و به این نتیجه رسیدم که باید همه قرآن را بخوانم و نمی‌توانم. چونه هزاران موضوع در آن وجود دارد و همه آنها نیازمند خواندن کل قرآن است. به فکر افتادم مفاهیم موجود در قرآن را به صورت جداگانه جمع‌آوری نمایم. مثلاً اگر خواستید روی موضوعی کار کنید، آن موضوع همه موارد موجود در قرآن را در خود داشته باشد و در یکی جمع شده باشد. آنموقع قصد نوشتن تفسیر را نداشتم. بعد کسانی فرمودند چیزی که نوشتیم خود تفسیر است و باید آن را منتشر کنیم و بعد کار بعدی را ادامه دهیم و اسم آن را فرهنگ تمدن قرآن نهادند هر کلمه‌ای توضیح داده شد و آیات مربوط به آن در ذیل آن آمده و شرح داده شده است و این کار را در زندان انجام دادم. این فرهنگ در اختیار محققان قرار دارد و می‌توانند از آن استفاده کنند.
توقع ما از شما این است که حوزه بیشتر از دید علوم اسلامی به این کارها می‌پردازد – جهاد دانشگاهی از دید دانشگاهی به این امر نگاه کند و همین موضوعات را به عنوان رساله‌ای تبدیل نمائید و بتوانید کارهای تحقیقی فراوانی توسط گروه‌های دانشجویی انجام دهید. مثلاً به قم گفتم بخش‌های تخصصی راه‌اندازی کنند. مثلاً علم روانشناسی در قرآن، حقوق، حقوق بین‌الملل که در همه این موارد آیاتی در قرآن وجود دارد و باید از متخصصان این موضوعات استفاده کنیم. پیشنهادم این است که یکسری تفسیر موضوعی، انتخاب و موضوعات مورد نظر خودتان را از دیدگاه دانشگاهی در آین قرار دهید.
* الان جشنواره‌های مختلفی در کشور برگزار می‌شود که طلایه‌دار همه اینها جهاد دانشگاهی بوده که نوزده دوره آن را انجام داده است و سال آینده بیستمین دوره آن را برگزار می‌کنیم که انشاءالله در افتتاح آن به عنوان رئیس‌جمهور سخنرانی نمایید. توسعه این بخش با مسائل و مشکلاتی مواجه بوده است آن هم برگزاری اولین دوره مسابقات دانشجویان کشورهای اسلامی است که بعد از بیست دوره نیاز اساسی احساس می‌شود. اگر نظرتان را در این خصوص بیان بفرمایید، ممنون می‌شوم.
ـ کار بسیار با ارزشی است. چیزی بود که باز به ذهن من نرسیده بود. مسابقات قرآن در بخش‌های مختلف زیاد است. اما مسابقه دانشجویی که تحقیقاً در آن ایران خواهد درخشید، درخشش شیعه است و موجب اعتبار جهانی و اسلامی شیعه خواهد شد. البته به شرط اینکه خوب کار و افراد خوبی را برای این کار آماده کنید که موجب آبرو و عزت ما شوند. خیلی خوب است. بنده به هر طریقی که بتوانم به مسابقه شما کمک خواهم کرد.
* موضوع روز تهدیدات دشمنان است. نظر حضرتعالی به عنوان چهره‌ای قرآنی، اگر بخواهیم با لحنی قاطع به این تهدیدات پاسخ بدهیم، چیست؟
ـ پاسخ قرآنی این است «انّ الله یدافع عن الدین آمنوا» و می‌دانیم خداوند از ما دفاع خواهد کرد. به شرط اینکه مؤمن باشیم، اگر مؤمن نباشیم، نباید توقعی از خداوند داشته باشیم. اگر مؤمن باشیم، خداوند از ما دفاع خواهد کرد و قرآن هم بیش از ده‌ها نمونه‌های مشخص دارد. موسی، نوح و حضرت رسول (ص) را به ما داده است، لذا ما به کمک خداوند ایمان واثق داریم، ولی باید ابزار و وسایل را فراهم کنیم و مواظب باشیم و خطر را پیشگیری کنیم که جزء وظایف ماست.
* همانگونه که مستحضرید مسائل اجتماعی ما بیشتر از گذشته شده است و علوم اجتماعی بیش از قبل خودنمایی می‌کند. اگر تهاجم فرهنگی را از طریق مفاهیم قرآنی جواب دهیم، موفق‌تر خواهیم بود. با توجه به تحقیقات و نظرسنجی‌ها مشخص است که دین‌گریزی و آمار بالای طلاق، افزایش آسیب‌های اجتماعی است که لازم از دیدگاه قرآن این مسائل ریشه‌یابی و کارشناسی شود و دلایل و راهکارهای آنها را پیدا کنیم.
ـ موضوعات خیلی زیاد است. هر مسئله‌ای راه حل مربوط به خودش را دارد و باید موضوع آن را مطرح و از نظر قرآن بررسی کنیم. قرآن برای همه مسائل اجتماعی راهکار کلی بیان می‌کند و می‌توانیم با استفاده از آن، موضوع را به صورت عملیاتی بررسی کنیم.
* اگر برای انتخابات به تصمیم قطعی رسیدید، آیا شعار «دولت قرآنی» برای شما که یک سیاستمدار قرآنی هستید، قابل طرح است؟
ـ بخشی از شعارهایم خواهد بود. مردم مسائل فراوان دیگری هم دارند. جزو آرزوهای بنده است که در کارهای قرآنی با دستی بازتر کمک کنم.