گروه بین‌الملل: «سلمان اوکوموش»، حافظ قرآن ترکیهای با اشاره به نقش مهم پدر در زندگی قرآنی خود گفت: من در خانواده‌ای به دنیا آمدم که هم پدر‌بزرگم و هم پدرم حافظ قرآن بودند، مادرم زینب نیز از همان اوان کودکی برای من نوار کاست‌های تلاوت استاد «عبدالباسط عبدالصمد» را تهیه می‌کرد.
سلمان اوکوموش، حافظ، قاری و مربی قرآن ترکیهای که تا کنون در مسابقات بین‌المللی قرآن کریم در رشته حفظ دوبار و در رشته قرائت نیز یک بار مقام نخست را به خود اختصاص داده است، در گفت‌و‌گو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، ضمن اشاره به فعالیت‌های قرآنی خود، تأثیر انس با قرآن در زندگی را تبیین و خاطره‌ای از سفر به سرزمین وحی و زیارت داخل خانه کعبه را بازگو کرد.
مصاحبه ایکنا با این حافظ و قاری ترکیهای را در زیر می‌خوانیم:
ایکنا: چه عواملی در آشنایی شما با قرآن کریم نقش داشته است؟
ـ من در خانواده‌ای به دنیا آمدم که هم پدر‌بزرگم «علی کمال» و هم پدرم «حسنی اوکوموش» حفاظ قرآن بودند. به علاوه مادرم زینب نیز از همان اوان کودکی برای من نوار کاست‌های تلاوت قاری مشهور «عبدالباسط عبدالصمد» را تهیه می‌کرد. در آن سال‌ها اساتید قرآن به خانه ما آمده و جلساتی را برگزار می‌کردند. خوب به یاد دارم که پدرم در آن دوران من و برادرانم را کنار هم نشانده و مقابل هر کدام از ما یک قرآن باز می‌کرد. آن تصویر هیچ‌گاه از یادم نمی‌رود. صدای تلاوت پدرم به ما آرامش خاصی می‌بخشید. این واقعا یک لطف الهی بود که پدرمان به عنوان یک آموزگار ما را با آیات قرآن آشنا می‌ساخت. زیرا که من و برادرانم «ویسل»، «سعدی» و «محمد سامی» همگی حافظ قرآن شدیم.
ـ چه شیوه‌ای را برای حفظ قرآن به کار گرفتید؟
ـ در سنین کودکی بهترین راه برای حفظ آیات قرآن گوش‌دادن به صدای تلاوت بود. من و برادرانم نخستین‌بار که صفحات قرآن را ورق می‌زدیم، حفظ آیات آن کار بسیار سختی به نظر می‌رسید. حتی برخی می‌گفتند که شما‌ها از عهده این کار بر نمی‌آیید. هنگامی که ۱۰ سال داشتم، یک صفحه از سوره «هود» را برای حفظ انتخاب کردم. حفظ چند آیه از آن می‌توانست سرآغازی برای حفظ تمام آیات قرآن باشد. بنابراین این موضوع برای من بسیار اهمیت داشت. در سایه لطف الهی، آن صفحه از قرآن را حفظ کرده و برای حافظ کل قرآن شدن گام برداشتم. انس با آیات قرآن برایم بسیار لذت‌بخش بود. احساس می‌کردم هدیه‌ای بی نظیر را در دنیا به به دست آورده‌ام. تا آخرین سوره و تا آخرین آیه از قرآن این عشق و علاقه را در خود حس می‌کردم. در این راه هرگاه که به مشکلی بر می‌خوردم آن را از دیگر اساتید پرسیده و با هدف تمرین، سوره‌ای از قرآن را برای آنان می‌خواندم. شاید باور نکردنی باشد اما به واسطه تمرین گاهی در مدت زمان حدود ۳۰ دقیقه یک از صفحه از قرآن را حفظ می کردم.
ـ چه اساتیدی شما را در زمینه حفظ و تلاوت آیات قرآن یاری کردند؟
ـ در وهله اول برای حفظ قرآن از اساتیدی چون «احمد داغلار»، «دوغان قلیچ»، «رجب جنیک»، «شکری اوزتورک» و «مصطفی ممیش» آموزش دیدم. پس از آن نیز برای شرکت در مسابقات بین‌المللی قرآن از تجربیات قاریان و حافظان قرآنی چون «سلیمان گونان»، «محمد اکشی» و «محمد بلبل» بهره‌مند شدم. از طرفی دیگر نیز گوش جان سپردن به صدای تلاوت اساتیدی چون «عبدالباسط عبدالصمد»، «اسماعیل بیچر»، «محمد صدیق منشاوی» برای تمرین تلاوت بسیار مفید بود. اما یکی دیگر از اساتید قرآن که از همان اوان کودکی برای من و برادرانم در زمینه حفظ قرآن متحمل زحمات زیادی شد، استاد «حافظ عبدالله وانلی اوغلو» بود که از خداوند برای وی طلب رحمت و آمرزش دارم.
ـ انس‌گرفتن با قرآن کریم چه تأثیری در زندگی دارد؟
ـ تلاوت کلام الهی برای خود انسان و دیگران بسیار لذت بخش است. صدای قرآن، روح‌نواز کائنات است. جهان، با تلاوت زیبایی از قرآن تعادل یافته و این صدای روح بخش در کائنات می‌پیچد. امیدوارم که خداوند ما را از انس با قرآن بی نصیب نگذارد.
ـ در مورد کتاب «الفبا» که برای دوره‌های ابتدایی آموزش قرآن به رشته تحریر آورده‌اید، اطلاعاتی را ارائه می‌‌دهید؟
ـ این کتاب برای آموزش قرآن در سطوح ابتدایی در نظر گرفته شده است. ما این کتاب را از اول تا پایان آن به صورت فایل‌های صوتی در قالب لوح فشرده «DVD» آماده کرده‌ایم، این فایل‌های صوتی را در سایت‌های اینترنتی نیز قرار می‌دهیم. این کتاب علاوه بر زبان ترکی، به زبان‌های انگلیسی، فرانسوی، آلمانی و روسی، آلبانیایی و بوسنیایی ترجمه و در برخی از نقاط جهان توزیع شده است.
ـ گرایش به آموزش و یادگیری قرآن کریم در کشور شما چگونه است؟
ـ در ترکیه از دوران عثمانی تاکنون به مسئله آموزش و فراگیری قرآن توجه زیادی شده است. به نظرم این علاقه و انگیزه‌ای که مردم کشورمان نسبت به قرآن کریم از خود نشان می‌دهند، جای تقدیر دارد. همزمان با فرا‌رسیدن ماه‌های رمضان در ترکیه سنت «مقابله» (یک نوع سنت رایج قرآن‌خوانی در ترکیه) در ترکیه از سر گرفته میشود. چندین بار در مساجد مختلف استانبول توفیق ختم قرآن بر من نصیب شده است. در سال ۲۰۱۱ مراسم ختم قرآنی را که با حضور بنده در مسجد «قلیچ علی پاشا» برگزار شد، شبکه «استار تی وی» به طور زنده پوشش داد.
ـ شما یک بار داخل خانه کعبه را زیارت کرده‌اید، در آن زمان چه احساسی داشتید؟
ـ در سال ۱۹۹۵ میلادی، پس از آنکه در مسابقات حفظ قرآن کشوری ترکیه مقام نخست را کسب کرده‌ام، مجوز حضور در مسابقات بین‌المللی مکه را به دست آوردم. در آنجا این سعادت نصیبم شد که داخل خانه کعبه را زیارت کنم. آن روز(۲۳ مارس ۱۹۹۵) مصادف با روز تولد من بود. به یاد دارم که در آن هنگام انسان‌هایی که در اطراف خانه کعبه مشغول عبادت بودند، همگی به ما با تعجب و حیرت نگاه می‌کردند. در آن زمان ۲۴۰ حافظ قرآن، در حالی که اشک شوق می‌ریختیم منتظر ورود به داخل خانه کعبه بودیم. احساس می‌کردیم که لحظاتی بعد وارد بهشت خواهیم شد. بالاخره زمان انتظار به پایان رسید و وارد خانه کعبه شدیم.
ـ همان‌طور که می‌دانید در مسابقات بین‌المللی قرآن مسلمانان زیادی از اقصی نقاط جهان شرکت می‌کنند، نظرتان در این باره چیست؟
ـ هنگامی که مسلمانانی از چهار سوی جهان برای شرکت در مسابقات قرآن گرد هم می‌آیند، به یقین عشق و محبت زیادی را نیز نسبت به قرآن به همراه دارند. این جاست که فضایی مملو از معنویت و عشق و محبت نسبت به قرآن ایجاد میشود. در این مسابقات کسانی حضور می‌یابند که دوران کودکی و جوانی آنان با قرآن عجین شده است و با دلی صاف و زبانی پاک، آیات قرآن کریم را تلاوت می‌کنند. این شور و شعف، تمامی شرکت‌کنندگان و تمام کسانی را که برای تماشای این مسابقه قرآن حضور دارند و یا کسانی را که از طریق اینترنت و تلویزیون این مسابقات را دنبال می‌کنند،در بر می‌گیرد. در این مسابقات زیباترین صوت جهان یعنی صدای تلاوت آیات قرآن به تمامی کائنات منعکس می‌شوند.
سلمان اوکوموش در حال آموزش قرآن
ـ در پایان بفرمایید با قاریان و حفاظ ایرانی چقدر آشنایی دارید؟
ـ حفاظ و قاریان ایرانی از بهترین متسابقین هستند. کریم منصوری و احمد ابوالقاسمی نیز از کسانی هستند که با آن‌ها به طور مشترک در برنامه‌هایی حضور داشته‌ایم. حافظان و قاریان ایرانی از استادان مشهور مصری الهام گرفته و با سبکی زیبا و مملو از معنویت، آیات قرآن را تلاوت می‌کنند.
مرتضی کریمی