چگونگی نقشآفرینی داعش به عنوان یکی از مهم ترین گروه های فرقه ای – مذهبی، در مناسبات سیاسی-امنیتی خاورمیانه سوال اصلی این مقاله می باشد.
چکیده
فرقهگرایی و تشدید اختلافات مذهبی جزو لاینفک در تحولات خاورمیانه میباشد. پدیدار شدن دولتهای ناتوان مانند لیبی، یمن، عراق، سوریه و ظهور بازیگران قدرتمند غیردولتی فراملی مانند القاعده، داعش، جبهه النصره، طالبان، جماعت اسلامی، جماعات الصحوه، جنبش انصارالله یمن، حزبالله لبنان و… در کنار تغییر در رفتار و کنشگری بازیگران بین المللی و منطقه ای، نظم سیاسی و امنیتی حاکم بر خاورمیانه را متحول کرده و زمینه را برای ایجاد نظم جدید فراهم کرده است. چگونگی نقشآفرینی داعش به عنوان یکی از مهم ترین گروه های فرقه ای – مذهبی، در مناسبات سیاسی-امنیتی خاورمیانه سوال اصلی این مقاله می باشد. داعش که گروهی برآمده از القاعده با خط مشی سلفی- تکفیری می باشد، بر اساس مدعیات رهبرانش به دنبال احیای خلافت است. صف بندی سنی – شیعی مهم ترین رکن فکری داعش است و انگیزه آن ها برای انتقام و رویاروئی با این عنوان به پیش می رود. این رویکرد با تضاد هایی که با منافع ایران و شیعیان دارد،جغرافیای سیاسی شیعیان و جمهوری اسلامی ایران را با چالش جدید سیاسی ـ امنیتی در خاورمیانه مواجه خواهد کرد که این چالش چه بسا سختتر و سهمگینتر از چالشهایی مانند پرونده هستهای خواهد بود و دامنه این بحران کل منطقه خاورمیانه را فرا خواهد گرفت.
کلیدواژه ها: بنیادگرایی اسلامی؛ سلفیگری؛ دولت اسلامی عراق و شام(داعش)؛ خاورمیانه
نویسنده:
حمیدرضا اکبری: دانشجوی دکتری روابط بینالملل علامه طباطبایی
نشریه جستار های سیاسی معاصر – دوره ۷، شماره ۱۹، بهار ۱۳۹۵.