ایلام – ایرنا – حضور زیبا و دسته جمعی شان در کنار تالاب ها و رودخانه ها نا خودآگاه شادی زاید وصفی را در درون هر بیننده و گردشگری به غلغله می اندازد.
به گزارش طبس نیوز به نقل از ایرنا، وقتی که در دسته های بزرگ چند صد و چند هزاری می آیند از گونه ها و رنگ هایی مختلف، جلوه های بی نظیری از شکوه آفرینش و قدرت بیکران لایزال الهی را به نمایش می گذارند.
مهاجرت پرندگان وحشی که هر سال در همه نقاط دنیا توسط برخی گونه ها و به شیوه غریزی صورت می گیرد سالیان سال است که ذهن نوع بشر بویژه دانشمندان و زیست شناسان را به خود مشغول ساخته است.
معمولا مهاجرت پرندگان کوچرو به علت تغییرات آب و هوایی، یافتن غذای کافی و یا زیستگاه های مناسب، امن و وسیع برای زادآوری، تخم گذاری و مراقبت از جوجه های تازه متولد شده است.
زیستگاه های گرمسیری استان ایلام همه ساله در هفته ها و ماه های سرد سال میزبان مرغان مهاجری است که هرسال با آغاز فصول سرد به سمت آب ها و دشت های گرم این منطقه کوچ می کنند.
این پرندگان از نقاط دور دست به ایران و ایلام آمده یا به منظور گذر، استان ایلام را برای مدت کوتاهی به عنوان اقامتگاه موقت انتخاب می کنند و پس از وقفه ای به سفرشان ادامه می دهند.
استان ایلام به برکت طبیعتی زیبا، متنوع، چهار فصل و تا حدی بکر همه ساله میزبان پرندگان مهاجر از انواع و نژادهای گوناگونی است که از سرزمین های دور و نزدیک بر حسب غریزه خدادادی به این دیار مهاجرت می کنند.
هر چند ایلام دارای پهنه های آبی گسترده و رودخانه های پر آب نیست، اما همین روان آب ها و دریاچه های موجود در استان و کوهساران باشکوهش سالیان سال است که با تمام وجود چشم به راه این مهمانان عزیز و خسته است وقتی این پرندگان از راه می رسند سفره و خوان کرم خود را گسترانیده و عاشقانه آنها را در آغوش می گیرند.
**
از سال ۲۰۰۶ تاکنون ۱۰ ماه می برابر با ۲۰ اردیبهشت به عنوان روز جهانی پرندگان مهاجر نامگذاری شده است، روز پرندگان مهاجر با هدف توجه مجامع جهانی به این مرغان به عنوان سرمایه های بین المللی است و شعا امسال این روز دنیایی سالم برای پرندگان مهاجر و انسان ها است.
**
معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست ایلام در این خصوص می گوید: شکار و صید توسط شکارچیان غیر مجاز عاملی مهم در انقراض پرندگان است و مردم و مسئولان همه کشورها را به حفاظت از آنها فرا می خواند.
علی طاهر سارایی یادآور شد: بر اساس آمارهای جهانی بیش از ۱۲ درصد معادل ۱۹۲ گونه از پرندگان دنیا در معرض خطر انقراض قرار دارند که نابودی این وحوش لطمه های جبران ناپذیری را به حیات کره زمین می زند.
وی با بیان اینکه شکار و صید یا زنده گیری پرندگان از سوی افراد و شکارچیان متخلف مهمترین عاملی است که زندگی و امنیت این وحوش را به مخاطره می اندازد، افزود: باید دیدگاه های مردم نسبت به محیط زیست و حیات وحش تغییر کند.
سارایی با بیان اینکه شکار و صید پرندگان در همه جا و با شدت و ضعف مشاهده می شود، تاکید کرد: البته استان ایلام نسبت به دیگر استان های کشور و استان های همسایه خود از لحاظ کاهش شکار و صید از وضعیت مطلوبی برخودار است.
وی گفت: سطح آگاهی مردم استان ایلام به ویژه در سال های اخیر نسبت به محیط زیست تغییر کرده و آنها به نوعی خود را ملزم به احترام به طبیعت و حیات وحش کرده اند و مسئولان اداره کل حفاظت محیط زیست نیز تمام تلاش خود را برای حفظ سلامت محیط زیست و زیستگاه ها بکار گرفته است.
سارایی از عموم مردم خواست ضمن اجتناب از آسیب رساندن به پرندگان بومی و مهاجر و پرهیز از تخریب زیستگاه های آنها، محل زندگی این وحوش پرنده را به مامنی امن همراه با وفور غذا برای این پرندگان تبدیل کنند.
** ایلام محیطی مساعد و مناسب برای پرندگان مهاجر و بومی است
رئیس اداره نظارت بر حیات وحش اداره کل حفاظت محیط زیست ایلام نیز در زمینه مهاجرت پرندگان به استان ایلام اظهار کرد: استان ایلام همه ساله در فصل زمستان و بهار پذیرای پرندگان مهاجر متعدد از گونه های مختلفی است.
اکبر محمدزاده گفت: همواره بدن پرندگان همزمان با فصل مهاجرت و کوچ به صورت غریزی دچار تغییرات هورمونی و سیستماتیک می شود و این تغییرات پرندگان را به مهاجرت سوق می دهد.
وی با بیان اینکه مهاجرت پرندگان انواع مختلفی دارد، یادآور شد: برخی از پرندگان مهاجر زمستان گذاران هستند که به علت تغییرات آب و هوایی و شرایط جوی برای یافتن غذا اقدام به مهاجرت به سرزمین های دیگر می کنند و برخی نیز پرنده جوجه آور بهاره هستند که برای تخم گذاری و تولید مثل به زادگاه اولیه خود بر می گردند.
محمدزاده افزود: در نقاط مختلف استان ایلام ۱۶ سایت پرنده خشک زی و ۱۴ سایت پرنده آبزی و کنار آبزی وجود دارد که پرندگان مهاجر در فصل مهاجرت و پرندگان بومی در این سایت ها سکنا دارند و همه ساله زمستانه و بهاره مورد سرشماری قرار می گیرند.
وی اضافه کرد: نامگذاری یک روز بنام روز جهانی پرندگان مهاجر موجب آگاهی بخشی مردم در مورد نقش و اهمیت سلامت و حیات این گونه های جانوری در اکولوژی طبیعت می شود.
وی گفت: بیشتر پرندگان مهاجر ایلام از مناطق آسیای مرکزی، سیبری، اسکاندیناوی و اوراسیا است که در زمستان و بهار ایلام را برای مهاجرت خود انتخاب می کنند و البته گونه ای از پرندگان نیز تنها به عنوان مهاجر عبوری برای رفع خستگی و تغذیه در طول مسیر مهاجرت یک توقف کوتاه در استان دارند.
محمدزاده افزود: دانشمندان با اختراع حلقه و انجام حلقه گذاری بر پای پرندگان توانستند به بسیاری از اطلاعات و منابع علمی در خصوص علل و چگونگی مهاجرت پرندگان دست یابند و در ایران نیز حلقه گذاری توسط کاشناسان خبره پرنده شناسی صورت می گیرد.
وی در ادامه توضیح داد: با انجام حلقه گذاری می توان فصول دقیق تر مهاجرت، مسیرهای عبور و محل های توقف بلند و کوتاه مدت پرندگان، زمان زاداوری و بسیاری دیگر از اطلاعات در باره این جانوران را بدست آورند.
وی با توجه به اینکه پرندگان در طول مسیر مهاجرت خود دچار حوادث مختلفی چون مریضی، تصادف و برخورد با موانع طبیعی، شکار توسط حیوانات و انسان جان خود را از دست می دهند و یا زخمی می شوند، تاکید کرد: در صورت مشاهده پرندگان مرده یا زخمی موارد را به ادارات محیط زیست اطلاع دهند.
به گفته وی، پرندگانی که حلقه گذاری شده اند و این حلقه ها از نظر علمی دارای اهمیت و بار عملی زیادی هستند، بنابراین کسانی که به هر علت با این پرندگان برخورد کردند، این حلقه ها را باید ادارات محیط زیست تحویل دهند.
محمدزاده اظهار کرد: با توجه به فصل بهار که هنگام مهاجرت پرندگان جوجه آور است، از عموم مردم خواست ضمن اینکه محیطی امن برای این پرندگان ایجاد کنند و در تغذیه آنها با سازمان های مردم نهاد زیست محیطی و ادارت محیط زیست همکاری کنند، از شکار و آسیب رسانی به این پرندگان به طور جدی اجتناب ورزند.
** پرندگان مهاجر نیازمند امنیت هستند
به گزارش طبس نیوز به نقل از ایرنا، استان ایلام در فصل بهار پذیرای پرندگان جوجه آور مهاجری چون بادخورک، پرستو، سبزقبا، سنگ چشم، توکا، سهره و پری شاهرخ و در زمستان هم پرندگانی نظیر اردک، چنگر، سلیم، آب چیلک و حواصیل است.
پرندگان مهاجر در صورت عدم احساس امنیت در یک مکان به مرور از سفر به آن مکان خودداری می کنند و اماکن امن تری را جایگزین مکان های قبلی می کنند، بنابراین مردم برای در امان ماندن این جلوه های باشکوه طبیعت باید فضاها امن و بکری را برای آنها ایجاد کنند.
مهاجرت پرندگان به شکل های مختلف طولی، عرضی، شبانه، روزانه و قاره ای است که یا برای زادآوری و تولید مثل است و یا به علت شرایط جوی نامساعد به منظور یافتن غذا و زیستگاه امن انجام می گیرد.
باید به یاد داشته باشیم که دو فاکتور و شاخص مهم در مهاجرت پرندگان امنیت زیستگاه و وفور غذا است که باید مردم استان ایلام به عنوان میزبان، این دو شاخص مد نظر پرندگان را همواره برای آنها مهیا کنند.
۱۹۲ گونه پرنده مهاجر و بومی در استان ایلام شناسایی شده است و در سرشماری های سال گذشته هشت هزار پرنده آبزی و کنارآبزی و ۱۴ هزار پرنده خشک زی در استان ایلام سرشماری شد.
تالاب ها، رودخانه ها و دریاچه های پشت سدها چون سد و رودخانه های سیمره، کنگیر، عقبه کرخه، دویرج، میمه و سیکان از مهمترین اماکن حضور پرندگان آبزی و کنارآبزی و مانشت، قلارنگ، کولگ، کبیرکوه، دینارکوه ماوای پرندگان خشک زی در استان ایلام است.
کل پرندگان بومی و مهاجر شناسایی شده کشور ۵۳۵ گونه است که معادل یک سوم کل پرندگان دنیا است و در دنیا نیز ۱۰ هزار گونه پرنده تاکنون شناسایی شده است.
سامانه ۱۵۴۰ اداره کل حفاظت محیط زیست استان ایلام آماده دریافت گزارش تخلف های زیست محیطی، مشاهده پرندگان زخمی یا مرده، پیشنهاد و انتقادهای زیست محیطی مردم است.
خبرنگار: زهرا موسوی ** انتشار دهنده: مجید سلیمانی
۷۱۷۲/۹۱۰۲