این مقاله با استفاده از روش توصیفی– تحلیلی، روند تأثیر و نقش جمهوری اسلامی ایران بر امنیت منطقه و توسعهیافتگی حزبالله لبنان را از بدو تأسیس تا پایان سال ۲۰۱۴ مورد بررسی قرار داده است.
چکیده
روند تحولات سیاسی، امنیتی منطقهی غربآسیا (خاورمیانه) حاکی از افزایش نقش و نفوذ بازیگران غیردولتی است. بازیگران غیردولتی، جریانها، سازمان ها و احزاب فراملی هستند که بر اساس ایدئولوژی (مذهبی یا سیاسی) خاصی بهوجود آمدهاند و دارای ساختارهای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و به احتمال زیاد نظامی و امنیتی هستند. برخی از این بازیگران توانستهاند در قامت نیروهای شبهملی یا شبهدولتی عرض اندام کنند، بهصورتی که سایر بازیگران دولتی و قدرتهای منطقه و بینالمللی، در تنظیم روابط سیاسی و اتخاذ راهبردها و تاکتیکهای خود، ناچار از پذیرش نقش و نفوذ این قبیل بازیگران هستند. جنبش حزبالله لبنان نیز بازیگری غیردولتی است که از ابتدای تأسیس خود تاکنون، توانسته است روند رو به رشد خود را به خوبی طی کند و به یکی از تأثیرگذارترین بازیگران غیردولتی در منطقه تبدیل شود.
بنابراین، این مقاله با استفاده از روش توصیفی– تحلیلی، روند تأثیر و نقش جمهوری اسلامی ایران بر امنیت منطقه و توسعهیافتگی حزبالله لبنان را از بدو تأسیس تا پایان سال ۲۰۱۴ مورد بررسی قرار داده است. یافتههای این پژوهش مؤید این واقعیت است که حزبالله با هدایت و جهتگیری از سیاستهای جمهوری اسلامی ایران در منطقه از یک بازیگر محلی با ضریب نفوذ کم به یک قدرت تأثیرگذار ملی و منطقهای با ضریب نفوذ و تأثیر بالا تبدیل شده است. همچنین با توجه به اینکه حزبالله بخشی از محور مقاومت ضدصهیونیستی است، میتوان آن را بهعنوان «بخشی از یک قدرت بینالمللی» در نظر گرفت.
کلمات کلیدی: جمهوری اسلامی ایران; امنیت; حزبالله لبنان; محور مقاومت; قدرت ملی; قدرت منطقهای; بازیگر دولتی; بازیگر غیردولتی
نویسنده:
عبدالله عراقی
فصلنامه سیاست دفاعی – سال بیست و چهارم، شماره ۹۳، زمستان ۱۳۹۴.