عربستان سعودی چند سالی است که با مشکلات امنیتی در فضای مجازی و امنیت سایبر مواجه است و در این زمینه خطرپذیر و حساس شده است. اوضاع سایر کشورهای عربی نیز از اوضاع عربستان بهتر نیست؛ به همین دلیل و به علت ترس فزاینده عربستان از فضای سایبر و نداشتن آمادگی کافی در مواجه با این تهدیدات، عربستان در مقدمه کشورهای عربی دست نیاز خود را به‌سوی اسرائیل دراز کرده است.
اخیراً سایت "اسرائیل دیفنس" در مطلبی عنوان داشت: وزارت ارتش اسرائیل به شرکت‌های تولیدکننده تجهیزات امنیتی و سایبری این کشور اجازه صادرات محصولات سایبری به کشورهای عربی را صادر کرد. این روابط و همکاری‌های حساس بعد از آن آغاز گردید که نخست‌وزیر اسرائیل بنیامین نتانیاهو گفته بود که رژیمش با شرکت‌های منطقه‌ای که شامل کشورهای اسلامی می‌شود وارد عقد قراردادهایی شده است.[۱]
بزرگ‌ترین حمله سایبری در تاریخ عربستان و مخرب‌ترین آن در اوت سال ۲۰۱۲ رخ داد. یک بدافزار با نام "شمعون" توانست با نفوذ به کامپیوترهای شرکت "آرامکو" (بزرگ‌ترین شرکت نفتی عربی) ۳۰ هزار کامپیوتر این شرکت را از کار بیندازد و برای یک هفته به طور کامل شبکه‌های داخلی‌اش را ببندد.
بزرگ‌ترین حمله سایبری در تاریخ عربستان و مخرب‌ترین آن در اوت سال ۲۰۱۲ رخ داد. یک بدافزار با نام "شمعون" توانست با نفوذ به کامپیوترهای شرکت "آرامکو" (بزرگ‌ترین شرکت نفتی عربی) ۳۰ هزار کامپیوتر این شرکت را از کار بیندازد و برای یک هفته به طور کامل شبکه‌های داخلی‌اش را ببندد. در پی این حادثه عربستان از شرکت‌های جهانی خواست تا به کمک وی بشتابند، اسرائیل به فضل نفوذی که در این زمینه به دست آورده بود تحت عنوان شرکت‌های جهانی‌اش از اولین شرکت‌هایی بود که در عربستان حاضر شد. حداقل ده سال قبل از این تاریخ واردات کالاهایی همچون وسایل طبی و کودهای شیمیایی به‌راحتی انجام می‌گرفت و شرکت‌های واردکننده کالا به عربستان در سال ۲۰۰۴ از ۴ شرکت به ۱۲ شرکت در سال ۲۰۰۶ رسید. حادثه آرمکو آغاز فعالیت تکنولوژی اسرائیل در عربستان به حساب می‌آید.
شرکت اینتو ویو
یکی از شرکت‌های امنیتی که وارد معامله با عربستان شده اینتو ویو (IntuView) نام دارد. این شرکت در زمینه رمزگشایی و نفوذ به شبکه‌های مجازی و اینترنت تخصص دارد. "شموئیل بار" 62 ساله که مسئول این شرکت امنیتی است در مصاحبه با خبرگزاری بلومبرگ گفت: دو سال پیش یک گروه از عربستان سعودی با هدف خرید تجهیزات اطلاعاتی مرتبط با سایبر به این شرکت مراجعه کردند و این شرکت نیز برنامه‌هایی با کارویژه تحلیل افکار عمومی عربستان بر اینترنت در اختیار این گروه که با خاندان حاکم در ارتباط بودند، قرارداد. بدین منظور مجبور شدیم این شرکت را خارج از اسرائیل برای نیل به این اهداف ثبت کنیم.
"شموئیل بار" در مصاحبه خود گفته است که یکی از مسئولان و شخصیت‌های عالی‌رتبه عربستانی از طریق اسکایپ با وی ارتباط برقرار کرده است و طرح ساخت یک برنامه که به شناخت تروریست‌های محتمل، کمک کند را داده است. به نظر او ساخت این برنامه چندان دشوار نبوده است. در این خصوص گفته است: "برنامه "intu scan" با قابلیت بررسی روزانه ۴ میلیون پست در فیس‌بوک و توییتر را به آن‌ها معرفی کردیم البته کارکردهای این برنامه را همچنین گسترش دادیم به‌گونه‌ای که قادر باشد افکار عمومی عربستان در خصوص خاندان حاکم را از لابه‌لای این پست‌ها ارزیابی کند."[2]
این شرکت در سال ۲۰۰۵ در هرتزلیا تأسیس شد. نرم‌افزار Intuscan یکی از محصولات مهم شرکت اینتو ویو است که به پردازش متون عربی، فارسی، اردو، پشتو و مالایی مشهور است. بنا بر گزارش نشریه هاآرتص، این شرکت در زمینه رصد شبکه‌های اجتماعی برای رصد تحرکات تروریستی، شناخته شده است.
شموئیل بار این روزها با آزادی هرچه‌تمام‌تر با مسئولین عربستانی و بقیه کشورهای عربی در حاشیه کنفرانس‌های بین‌المللی دیدارهایی را شکل می‌دهد. وی میگوید: "اجازه همکاری با همه کشورها به‌جز لبنان، ایران، عراق و سوریه را داریم". وی به داشتن تخصص در شناخت انگاره‌های ایدئولوژی‌های افراطی و کدهای عملیاتی حرکات موسوم به بنیادگرایی اسلامی شهرت دارد.
سایر سرمایه‌گذاری‌ها و ارتباطات
دیگر این روزها نمی‌توان همکاری و سرمایه‌گذاری اسرائیل با ۶ کشور حاشیه خلیج‌فارس را مخفی نگه داشت؛ زیرا روابط اسرائیل با کشورهای عربی از عربستان به عنوان آغازگر این روابط فراتر رفته است و امروزه شاهد همکاری‌های عمیقی میان این کشورها با اسرائیل هستیم. مثلاً مجموعه‌ای از شرکت‌های اسرائیلی که در اروپا و آمریکا مشغول به فعالیت بودند، با سرمایه‌گذاری بالغ‌بر ۶ میلیارد دلار و با همراهی مهندسان اسرائیلی در بخش زیربنایی امارات وارد شده‌اند.[۳]
این شرکت‌های اسرائیلی با تأسیس شرکت‌های صوری دیگر حضور خود را در سایر پروژه‌ها گسترش داده و نفوذ خوبی به دست آورده‌اند. به‌عنوان‌مثال این شرکت‌ها در پروژه‌هایی همچون ترافیک شهر مکه، آب‌شیرین‌کن امارات، تقویت زیرساخت‌ها، امنیت الکترونیک و جمع‌آوری اطلاعات مشارکت دارند.
اسرائیل در دهه‌های اخیر روابط نزدیکی را با کشورهای حاشیه خلیج‌فارس آغاز کرده است. از آغاز کار توافق‌نامه اسلو در اوایل دهه ۹۰ اسرائیل دو دفتر تجاری در قطر و عمان راه‌اندازی کرد. همچنین حدود یک سال از تأسیس دفتر دیپلماسی اسرائیل در امارات می‌گذرد که تحت عنوان دفتر انرژی‌های تجدید پذیر در این کشور در حال فعالیت است.
ماتی کوچاوی و واسطه‌گری‌های اطلاعاتی او برای کشورهای منطقه
"ماتی کوچاوی" نیز یکی دیگر از کسانی است که مدت زیادی از عمرش را در خدمت ارتش اسرائیل در یکی از دسته‌های اطلاعاتی گذرانده است. کوچاوی سرمایه‌گذاری‌های متعددی را در زمینه‌های املاک، رسانه و تکنولوژی انجام داده است؛ اما فعالیت بارز و مهم وی در زمینه مراقبت الکترونیکی است. شرکت ۴D که با مدیریت کوچاوی، پیش‌ازاین نیز سیستم برج مراقبت فرودگاه نیویورک را طراحی کرده است. کوچاوی بسیاری از کارمندان شرکت‌هایش را از میان افسران و ارتشیانی انتخاب می‌کند که قبلاً در ارتش سابقه داشتند.
کوچاوی در سال ۲۰۰۷ شرکت مهم و بزرگش به نام AGT (شرکت آسیا گلوبال تکنولوژی) را در سوئیس تأسیس کرد؛ اما هنوز یک سال از تأسیس این شرکت نگذشته بود که بزرگ‌ترین قرارداد این شرکت با امارات به ارزش ۸۰۰ میلیون دلار در زمینه ساخت سیستم مراقبت و رصد تجهیزات زیر بنایی و چاه‌های نفت این کشور به‌واسطه دو وکیل محلی به امضا رسید. این سیستم مراقبتی در امارات به نام عین الصقر به معنای چشم باز (شکاری) شناخته شد. همچنین از این دوربین‌ها برای اهداف اطلاعاتی نیز مورداستفاده قرار می‌گیرد.[۴]
این شرکت بین سال‌های ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۵ یکی از کامل‌ترین سیستم‌های دفاعی و امنیتی در جهان را از طریق هزاران دوربین و دستگاه‌های سنسور در امارات و همچنین در طول مرزهای ۶۲۰ مایلی امارات مستقر کرده است. تمامی این اطلاعات در مرکزی به نام "ویسدوم" جمع‌آوری می‌شود. مدیریت این داده‌ها بر عهده شرکت "لاجیک اینداستریز" قرار دارد؛ اما نکته اینجاست که مدیر این شرکت عاموس ملکا رئیس اسبق دستگاه اطلاعات نظامی امان است و این‌گونه است که اسرائیل خدمات تکنولوژی را به اهداف اطلاعاتی گره زده است.
از حج ابراهیمی تا حج اسرائیلی[۵]
شرکت (۴D) و (AGT) از مجموعه شرکت‌هایی است که "کوچاوی" مدیریت آن‌ها را در دست دارد. این دو شرکت با همکاری شرکت "موبایلی" عربستان دستبندهایی با هدف کنترل حجاج در حرمین شریفین طراحی کرده‌اند. تمامی حجاج باید این دستبندها را همراه خود داشته باشند و از خود جدا نکنند. علاوه بر این کنترل و مدیریت رفت‌وآمد حجاج در عربستان به یک شرکت بریتانیایی-دانمارکی در زمینه طراحی و ساخت ابزار شکنجه به نام G4S واگذار گردید. این سیستم در هر زمان، از طریق سیستم GPS توان شناسایی مکان حجاج را دارد. همچنین این شرکت ابزارهایی برای سرکوب تظاهرکنندگان در فلسطین ساخته است و در زمینه تجاوز به حقوق بشر، شناخته شده است.
شرکت G4S فعالیت‌های خود را در عربستان با نام شرکت "المجال" و تأسیس دفترش در جده آغاز کرد. سایت " اسرار عربی" در گزارشی عنوان کرده است شرکت G4S حداقل از سال ۲۰۱۰ تاکنون پروژه‌های مکه مکرمه را در دست دارد. این شرکت نه‌تنها در ساخت شهرک‌های اسرائیلی کمک کرده و زندان‌های اسرائیل را به وسایل شکنجه مجهز کرده، بلکه اعتراض کارمندان و کارگران عربستانی که در اعتراض به عدم دریافت حقوق‌هایشان مقابل دفتر این شرکت تجمع کرده بودند را سرکوب کرده است.[۶]
دامنه نفوذ این شرکت به اینجا ختم نمی‌شود شرکت بزرگ "هاشمیرا" اسرائیل که وظیفه تأمین امنیت سرزمین‌های اشغالی را به عهده دارد، با دارا بودن ۱۵ هزار کارمند و بیش از ۵۰ شعبه در سراسر سرزمین‌های اشغالی تنها جزئی از شرکت بزرگ G4S به حساب می‌آید.[۷]
شرکت میر
۶۰ سال پیش مجموعه تکنولوژی میر چهره‌ای متفاوت از چهره کنونی‌اش داشت. میر امروز با ۱۲۰۰ کارمند از ۴۰ کشور دنیا در زمینه‌های تکنولوژی و سیستم‌های بیسیم فعالیت‌های چشم‌گیری دارد. این شرکت کار خود را از دستگاه‌های مصارف بهداشتی آب و انرژی‌های تجدید پذیر آغاز کرد. در زمان تأسیس دولت اسرائیل در ۱۹۴۸ میر یک کارگاه کوچک در زمینه طراحی و تراش آهن‌آلات بود و از هیچ اهمیتی برخوردار نبود. رئیس مجموعه میر یعنی "نیر لمبرت"، کلید فهم موفقیت این شرکت را در تأمین شش میلیارد دلار از سرانه تولید داخلی اسرائیل می‌داند. لمبرت بیش از ۲۲ سال در یگان ۸۲۰۰ ارتش اسرائیل خدمت کرده است. این یگان در داخل و خارج از اسرائیل به مجلس امنیت ملی معروف است. ویروس استاکسنت که تأسیسات هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران را مختل کرده بود در این یگان تولید شده بود.
کشورهای عربی از اسرائیل چه می‌خواهند؟
نتانیاهو در پاسخ به این سؤال که کشورهای عربی از اسرائیل چه می‌خواهند گفت: "سه چیز: تکنولوژی، تکنولوژی، تکنولوژی." تحول سریع اقتصاد جهانی در چارچوب تکنولوژی اطلاعات اوضاع را به نفع اسرائیل دگرگون کرده است. این کشور یکی از پویاترین بازارهای تکنولوژی جهان را در اختیار دارد که سالانه ۲۰ تا ۲۵ درصد سودآوری دارد. اسرائیل رتبه چهارم جهان در زمینه سودآوری اطلاعات و رتبه ۱۰ جهان در زمینه صنعت تکنولوژی اطلاعات را داراست. علاوه بر این اسرائیل با دارا بودن ۱۰۰۰۰ مهندس، کارشناس و کارگر در این زمینه، بالاترین تعداد متخصص در جهان را داراست. همچنین شرکت پژوهشی IVC در گزارشی از شرکت‌های سایبری اسرائیل، سال ۲۰۱۶ را سال سایبر اسرائیل نام‌گذاری کرد. این گزارش نشان می‌دهد ۴۳۰ شرکت سایبری اسرائیلی، در این زمینه در حال فعالیت هستند درحالی‌که تعداد این شرکت‌ها در سال ۱۹۹۶ به ۲۰ شرکت می‌رسید. علاوه بر این ۸۱ درصد از این شرکت‌ها خصوصی‌اند و تنها ۱۹ شرکت دولتی‌اند؛ یعنی سالانه ۶۶ شرکت سایبری در اسرائیل تأسیس می‌شود.[۸]
نتیجه‌گیری
بعد از حوادث بیداری اسلامی و روشن شدن نقش ایران در حمایت از این جنبش‌ها، کشورهای مرتجع خلیج‌فارس، ایران را دشمن شماره یک خود در مواجه با انقلاب‌ها قلمداد کردند. این جهت‌گیری‌ها موجب شد تا اسرائیل در قلب سیستم دفاعی و امنیتی کشورهای عربی قرار گیرد؛ و بنابر قاعده "دشمن دشمنم، دوست من است" اسرائیل توانسته است بیشتر نفوذ امنیتی را در منطقه عربی در تاریخ این رژیم به دست آورد. کشورهای عربی به اسرائیل به عنوان کلید راهگشای نیازمندی‌های روبه افزایششان از تکنولوژی می‌نگرند درحالی‌که اسرائیل تکنولوژی و امنیت سایبر را برای دستیابی به اهداف طولانی‌مدت در زمینه بهبود روابط با کشورهای عربی در پی گرفته است؛ اما این روابط و سلطه اسرائیل بر تکنولوژی کشورهای عربی به همین حال باقی نخواهد ماند و باید منتظر بود و دید که اسرائیل با در دست گرفتن قدرت امنیتی کشورهای عربی، این کشورها را به کدام سو خواهد کشاند.
منابع:
http://www.haadi.ir/s/693
[۱]http://www.alahednews.com.lb/134949/80/-%D8%A5%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D9%8A%D9%84-%D8%AA%D9%82%D8%B1-%D8%A8%D8%A3%D9%86%D9%87%D8%A7-%D8%AA%D8%B5%D8%AF%D9%91%D8%B1-%D9%85%D9%86%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%AA-%D8%A3%D9%85%D9%86%D9%8A%D8%A9-%D9%88%D8%AA%D9%83%D9%86%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A9-..-%D8%A7%D9%84%D9%89-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D8%B9%D9%88%D8%AF%D9%8A%D8%A9#.WMoG-tUrLIV
[۲] https://www.bloomberg.com/news/features/2017-02-02/how-do- israel-s-tech-firms-do-business-in-saudi-arabia-very-quietly
[۳] http://www.al-akhbar.com/node/262392
[۴]http://midan.aljazeera.net/reality/politics/2017/3/1/%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%88%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A7%D8%B9%D9%85%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%83%D9%86%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7-%D9%83%D9%82%D8%A7%D8%B7%D8%B1%D8%A9-%D9%84%D9%84%D8%AA%D8%B7%D8%A8%D9%8A%D8%B9-%D9%85%D8%B9-%D8%A5%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D9%8A%D9%84
[۵]http://www.noonpost.org/content/588
[۶]http://asrararabiya.com/news/?p=1544
[۷]http://www.non14.net/54818/%D9%87%D8%B0%D8%A7-%D9%8A%D8%AD%D8%AF%D8%AB-%D9%81%D9%82%D8%B7-%D9%81%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D8%B9%D9%88%D8%AF%D9%8A%D8%A9-%D8%B4%D8%B1%D9%83%D8%A9-%D8%A3%D9%85%D9%86%D9%8A%D8%A9-%D8%A5%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D9%8A%D9%84%D9%8A%D8%A9-%D8%AA%D8%A4%D9%85%D9%86-%D9%85%D9%88%D8%B3%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%AC-
[۸]http://elbadil.com/2017/02/%D8%A7%D9%84%D8%B3%D8%A7%D9%8A%D8%A8%D8%B1-%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%A9-%D8%AC%D8%AF%D9%8A%D8%AF%D8%A9-%D9%84%D9%84%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D9%88%D9%86-%D8%A8%D9%8A%D9%86-%D8%A7%D9%84%D8%B3/
انتهای متن/