ده سال از تاسیس «پرس تی‌وی» و آغاز به کار این شبکه تلویزیونی برون‌مرزی می‌گذرد. شبکه‌ای که در ۱۱ تیرماه ۱۳۸۶ فعالیت‌هایش را به عنوان اولین شبکه خبری انگلیسی‌زبان ایرانی آغاز کرد و توانست خبرنگاران بی‌شماری را برای پوشش وقایع خبری، به بسیاری از نقاط استراتژیک جهان اعزام کند. این شبکه با همین اقدامات مفید و ارزنده و تحولات هر روزه‌اش توانست جایگاه خود را در میان دیگر رسانه‌های مختلف انگلیسی‌زبان و بویژه رسانه‌های غربی، باز کند و به عنوان رقیبی جدی برایشان محسوب شود و در عمل در صف نخست نظام رسانه‌ای در مقابله با جنگ در سطح بین‌المللی قرار گیرد..
نماد بلوغ رسانه‌های برون‌مرزی
پیمان جبلی، معاون برون‌مرزی سازمان صدا و سیما که در عین حال ریاست شبکه تلویزیونی پرس تی‌وی را هم عهده‌دار است، در تعریف چگونگی آغاز به کار این شبکه خبری و جایگاه ویژه‌ای که امروز پیدا کرده، به جام‌جم می‌گوید: به عقیده من پرس تی‌وی اصلی‌ترین نشان بلوغ رسانه‌ای سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران در حوزه رسانه‌های برون‌مرزی است. فعالیت‌های برون‌مرزی سازمان تا پیش از این عموما رویکردی سنتی داشته و چه شبکه‌های رادیویی گوناگون و چه شبکه تلویزیونی سحر، به لحاظ رسانه‌ای خیلی در مقیاس بین‌المللی فعالیت نمی‌کردند. همزمان با شروع جنگ آمریکا و عراق در سال ۲۰۰۳ و با تشدید نیازهای خبری برون مرزی، شبکه تلویزیونی العالم تاسیس شد و در آن زمان هدف از تاسیس این شبکه این بود که با تشریح مواضع جمهوری اسلامی ایران، توطئه‌های آمریکا را هم افشا کنیم و تریبونی برای سخن گفتن با مخاطبان بین‌المللی‌مان داشته باشیم.
معاون برون‌مرزی رسانه ملی اضافه می‌کند: شبکه پرس تی‌وی هم در راستای همین نیازها و رویکردها و با استفاده از تجربیاتی که در شبکه العالم کسب کرده بودیم، شروع به کار کرد. البته در ابتدا مسیر بسیار سختی پیش رویمان بود. رقابت با شبکه‌های غول‌پیکری چون بی.بی.سی، سی.ان.ان، فاکس‌نیوز و… کار آسانی نبود و در این فضا پرس تی‌وی می‌خواست به عنوان شبکه‌ای جدید و نوپا وارد عرصه فعالیت شود. بویژه این‌که مخاطبان هدف ما در ابتدا همخوانی چندانی هم با نظام جمهوری اسلامی نداشتند و جذب این افراد به شبکه، دشواری کار را دو چندان می‌کرد؛ در حالی که در شبکه العالم به لحاظ نزدیکی زبانی و دینی و جغرافیایی هیچ‌گاه با این مشکل به این صورت جدی مواجه نبودیم.
با این حال این تازه شروع راه است و پرس تی‌وی بعد از گذشت ده سال هنوز با چالش‌های مختلفی دست و پنجه نرم می‌کند. جبلی معتقد است: از طرفی دیگر ما همواره با چالش جذب نیروی انسانی ماهر مواجه بوده‌ایم. افرادی که برای کارکردن به این شبکه می‌آیند، باید زبان‌دانانی حرفه‌ای بوده و توان حضور و رقابت در سطح روزنامه‌نگاری بین‌المللی را داشته باشند. این کار بویژه در ابتدا بسیار سخت بود و آموزش‌هایی سنگین و بیش از اندازه به این نیروها داده شد.
شبکه‌ای با گفتمان انقلابی
نرگس رستمی، مدیر تامین برنامه شبکه پرس تی‌وی و از جمله قدیمی‌ترین مدیرانی است که از ابتدای تاسیس این شبکه با آن همراه بوده. وی با تشریح اولویت‌های ساخت برنامه در این شبکه می‌گوید: با توجه به این‌که مخاطبان ما همه انگلیسی زبان هستند، طبیعی است که اولویت برنامه‌سازی‌مان را تحلیل مسائل آمریکا و اروپا تشکیل می‌دهد. از طرفی تشریح مسائل ایران را هم به زبان انگلیسی داریم و نقطه‌نظرات سیاسیون کشور را انعکاس می‌دهیم و بخش دیگر اولویتمان، تشریح وقایع و اتفاقات کشورهای منطقه است.
رستمی می‌افزاید: تلاش می‌کنیم پخش برنامه‌مان در ساعاتی صورت بگیرد که مخاطب بیشتری پای گیرنده‌های خود باشند. برنامه‌هایی با موضوع ایران هم در تمام ساعات بازپخش می‌شود تا برای تمام مخاطبان قابل تماشا باشد.
این مدیر معتقد است: از آنجایی که پرس تی‌وی دیدی متفاوت نسبت به مسائل دارد و مخاطبان خاصی را به خود جلب می‌کند، لذا نظرات و بازخوردهایی هم که از جانب مخاطبانمان دریافت می‌کنیم، ویژه هستند و دیدی ویژه را در نظراتشان می‌توان مشاهده کرد.
وی همچنین با توجه به تغییر و تحولات این شبکه طی سال‌های گذشته می‌گوید: به هر حال در هر دوره‌ای اولویت‌ها تغییر می‌کند؛ با این حال در نوع نگاه ما به جهان اتفاق ویژه‌ای نیفتاده است و گفتمان ما همان گفتمان انقلاب اسلامی است که از ابتدا مد نظر داشتیم.
رستمی تاکید می‌کند: پرس تی‌وی همگام با تحولات تکنولوژیک، از بسترهای جدید روز استفاده کرده و این امکانات به کمک شبکه آمده است. برای مثال در حوزه شبکه‌های اجتماعی پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای حاصل کرده‌ایم و درصد مخاطبانمان در این بستر رو به افزایش است.
صدایی برای بی‌صدایان
روح‌الله رضایی، مدیر تولید مستندهای این شبکه هم در خصوص جنس مستندهای مختلف پخش شده از شبکه پرس‌تی‌وی، می‌گوید: تولیدات مستندهای ما در راستای همان اهداف اصلی شبکه است؛ یعنی می‌کوشیم صدایی برای بی‌صدایان باشیم. از اصلی‌ترین موضوعات ما در ساخت مستند، مساله فلسطین است و درخصوص غزه و کرانه باختری هم تولیداتی داشته‌ایم و نیز جنایات رژیم صهیونیستی را پوشش می‌دهیم.
وی می‌افزاید: در چند سال گذشته موضوعات مرتبط با سوریه، عربستان، یمن و دیگر کشورهای منطقه هم برایمان اهمیت پیدا کرده و می‌کوشیم تولیداتی را هم در این خصوص داشته باشیم؛ تولیداتی که از جشنواره‌های مختلف داخلی هم جوایزی را برنده شده.
مستندهای شبکه پرس‌تی‌وی در دو بخش تولیدی و تامینی است
رضایی در این خصوص می‌گوید: ما علاوه بر سفارش موضوع و ساخت به مستندسازان شناخته شده، در بازارهای مختلف جهانی هم شرکت می‌کنیم و براساس سیاستگذاری‌ها مستندهایی را از سازندگانشان خریداری می‌کنیم. هدف عمده‌مان خرید مستندهایی ارزنده است که متناسب بینندگان بین‌المللی‌مان باشند.
محدودیت‌ها برای پرس تی‌وی
پیمان جبلی با اشاره به جایگاه ویژه شبکه پرس تی‌وی، می‌گوید: ما همواره مستقل حرف می‌زنیم. همان‌طور که انقلاب با وقوع خود تمام معادلات را در منطقه به هم ریخت و در جزء‌جزء زندگی مردم تاثیر گذاشت، رسانه ما هم تابعی از همین پیام است و حرفی متفاوت از دیگر رسانه‌ها می‌زند. با این حال، وجود و حضور این شبکه برای کشورهای سلطه‌گر باعث آزار است.
معاون برون‌مرزی سازمان صدا و سیما در تشریح بخشی از این مشکلات و محدودیت‌ها می‌گوید: بسیاری از کشورها بارها تلاش کرده‌اند مانع رسیدن پیام ما به گوش انسان‌های حق‌طلب شوند. ما حتی در حوزه فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی هم با محدودیت مواجه‌ایم و بسیاری وقت‌ها حتی کلیپ‌های افشاگرانه‌ای که ساخته‌ایم، با محدودیت‌هایی در شبکه‌هایی چون توییتر و فیسبوک مواجه شده. با وجود این، تاثیرات پرس تی‌وی قابل توجه است و ما تنها رسانه بین‌المللی انگلیسی‌زبانی هستیم که به افشای جنایات سعودی‌ها و تروریست‌ها و نیز بیان تفرقه‌های فرقه‌ای و مذهبی می‌پردازیم.
جبلی تصریح می‌کند: مشکلات ما فقط مختص به صحنه‌های نبرد نیست، بلکه عدم‌حمایت‌ها در فضای رسانه‌ای هم فشار زیادی بر دوشمان وارد کرده است.
پرس تی‌وی و ستاره‌هایی از جنس شهدا
شبکه تلویزیونی پرس تی‌وی با توجه به حضور فعال و همیشگی‌اش در عرصه پخش اخبار و پوشش وقایع روز منطقه و جهان، متاسفانه بارها همکارانی را از دست داده و شهیدانی را تقدیم عرصه مقدس خبر کرده است.
جبلی می‌گوید: در طول سال‌های فعالیت این شبکه تاکنون حدود پنج یا شش شهید رسانه‌ای داشتیم که در جریان کار و خبررسانی به درجه شهادت رسیده‌اند. به عنوان مثال شهید مایا ناصر، خبرنگار افشاگرمان که در ترکیه و در جریان حادثه‌ای مشکوک و سوال‌برانگیز شهید شد. شهید سرنا شیم که خبرنگاری چیره‌دست در جبهه‌های جنگ عراق و سوریه بود. شهید فرهاد تقدسی، تصویربردارمان در کابل و اخیرا هم که تصویربردار دیگرمان در جریان بمبگذاری کابل به شهادت رسید.
زهرا غفاری
رادیو و تلویزیون