به دلیل فراگیر و جهانی شدن آموزه‌های دموکراسی از یک‌سو و اقتدارگرا و غیردموکراتیک بودن نظام‌های سیاسی در کشورهای عرب خاورمیانه از دیگر سو، پذیرفته شده است که خیزش‌های مردمی این نقطه از جهان در سال ۲۰۱۱ به نوعی گذار دموکراتیک تلقی شود.
چکیده
به دلیل فراگیر و جهانی شدن آموزه‌های دموکراسی از یک‌سو و اقتدارگرا و غیردموکراتیک بودن نظام‌های سیاسی در کشورهای عرب خاورمیانه از دیگر سو، پذیرفته شده است که خیزش‌های مردمی این نقطه از جهان در سال ۲۰۱۱ به نوعی گذار دموکراتیک تلقی شود. خیزش انقلابی مردم مصر نشان داد که جوانان اصلی‌ترین کارگزاران آن بوده‌اند. اما نکته‌ای که در تحلیل کارگزاران تحول ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۳ مصر مغفول مانده است نقش و تاثیر ارتش در فرآیند و برآیند گذار می‌باشد. این تحقیق با روشی تبیینی به بررسی نقش و تبیین تاثیر ارتش در این گذار می‌پردازد و در همین راستا، با توسل به نظریات پُل بروکر و آلفرد استپان به این نتیجه می‌رسد که ارتش گرچه اساساً در مقام حکومت در دهه ۱۹۵۰ عمل کرد اما در طول ۶۰ سال گذشته با نفوذ در حوزه‌های اقتصادی و سیاسی توانسته به نهادی قدرتمند تبدیل شود. عمل در مقام نهاد به ارتش این امکان و توان را داد تا در دوران گذار از راه حکمیت و در دوران مابعد گذار، و برای مقابله با اقتدارگرایی اسلام‌گرایان، با حمایت فشار اجتماعی از جانب لیبرال‌ها با بهانه حفظ منافع ملی گذار را مدیریت کند و قدرت را مجدداً به دست بگیرد.
کلیدواژه ها: مصر؛ گذار به دمودکراسی؛ کارگزار؛ ارتش
نویسنده:
فرامرز میرزازاده: استادیار روابط بین الملل دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایلام
فصلنامه سیاست جهانی – دوره ۵، شماره ۴، زمستان ۱۳۹۵.
برای مشاهده کامل مقاله روی فایل مقابل کلیک کنید. 