فرارسیدن شانزدهمین سالگرد حمله تروریستی به برجهای دو قلوی مرکز تجارت جهانی نیویورک بهانه ای گردید تا مرکز تجارت جهانی را قبل و بعد از حملات ۱۱ سپتامبر مورد واکاوی قرار داده و طی گزارشی کوتاه، تأثیر این سازمان بزرگ بین المللی بر معادلات سیاسی و اقتصاد
خبرگزاری تسنیم-سلسله حملات انتحاری در ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱، بدست گروه تروریستی القاعده در خاک ایالات متحده آمریکا انجام شد. در صبح آن روز، ۱۹ تن از اعضای القاعده، چهار هواپیمای تجاری – مسافربری را ربودند. هواپیماربایان، دو هواپیما را در فواصل زمانی گوناگون تعمداً به برج های دوقلوی مرکز تجارت جهانی در شهر نیویورک زدند. بدلیل برخورد دو هواپیما، همه مسافران بهمراه ۵۰۰۰ نفر از کارکنان و مردمی که در ساختمان ها حضور داشتند کشته شدند. هر دو ساختمان پس از دو ساعت بطور کامل ویران شدند و آسیب های زیادی به ساختمان های پیرامون زده شد. گروه هواپیماربایان، هواپیمای سومی را نیز به پنتاگون، واقع در ارلینگتون در ایالت ویرجینیا زدند. هواپیمای چهارم اما در زمینی نزدیک شنکسویل در ایالت پنسیلوانیا سرنگون شد. اکثر کشته شدگان این حمله ها مردم عادی و شهروندانی بودند که ملیت آنها از ۹۰ کشور گوناگون جهان بود.
واکنش آمریکا به این حملات:
واکنش ایالات متحده آمریکا به این حملات، شروع جنگ علیه تروریسم با حمله به افغانستان و از قدرت برکنار کردن طالبان که تروریست های القاعده را پناه داده بودند و نیز تصویب طرح «قانون میهن‌پرستی آمریکا» بود. کشورهای بسیاری قوانین ضد تروریسم خود را تقویت کردند و اجرای آنها را گسترش دادند. اکثر بنگاه های بزرگ تجاری و صنعتی در آمریکا و برخی از کشورهای غربی حداقل بمدت یک هفته فعالیت خود را تعطیل کردند و بعد از بازگشایی از زیان هنگفتی خبر دادند که به خصوص متوجه شرکتهای هواپیمایی و مؤسسات بیمه شده بود.
خسارتی که به پنتاگون وارد شده بود، ظرف کمتر از یکسال جبران شد. همچنین بازسازی ساختمانهای جدید مرکز تجارت جهانی نیز آغاز گردید. در سال ۲۰۰۶ برج اداری جدیدی در محل برجهای ویران شده به بهره برداری رسید. برج شماره ۱ مرکز تجارت جهانی نیز اکنون در حال احداث است که با ۵۴۱ متر ارتفاع، در اوآخر سال ۲۰۱۳ به بهره برداری رسمی خواهد رسید. این برج به یکی از مرتفع‌ترین برج های جهان و شمال آمریکا و بلندترین برج شهر نیویورک تبدیل خواهد شد. ۶ برج دیگر نیز از سالهای ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۳ در منطقه ساخته میشوند.
حادثۀ ۱۱ سپتامبر سال ۲۰۰۱ تاکنون بزرگترین عملیات تروریستی تاریخ ایالات متحده آمریکا به شمار می‌آید و پیامد های مختلف سیاسی، اقتصادی، امنیتی و نظامی برای این کشور و جامعه جهانی بدنبال داشته است.
واکنش جهانیان به حمله تروریستی و برخورد هواپیماها با برج های مرکز تجارت جهانی:
پس از این حملات، بسیاری از کشورهای جهان با آمریکائیان ابراز همدردی کردند. روزنامه لوموند جمله «ما همه آمریکایی هستیم» را تیتر اول خود کرد. بیشتر رهبران کشورهای خاورمیانه از جمله دولت وقت افغانستان این حمله را محکوم کردند؛ ولی عراق در این بین یک استثناء بود. دولت وقت عراق بلافاصله پس از این حادثه طی یک بیانیۀ رسمی اعلام کرد که آمریکا میوه «جنایات خود علیه انسانیت» را چید. گروهی از مردم فلسطین نیز این حادثه را جشن گرفتند و ابراز شادی کردند. یکماه بعد آمریکا یک ائتلاف بین‌المللی را برای جنگ با افغانستان رهبری کرد. پاکستان نیز ضمن همکاری با آمریکا، پایگاه های هوایی خود را در اختیار آمریکا قرار داد و کشورهای مختلف جهان نیز قوانین سخت گیرانه‌ای را در مورد حساب های بانکی و مسافرت اتباع برخی از کشورهای جهان وضع کردند تا مانع از استفاده گروه های تروریستی از حساب های بانکی برای اهداف تـروریستی شوند.
در آمریکا قوانینی از جمله قانـون میهن‌پرستی بـرای کنترل افـراد متهم به دخالت در اعمال تروریستی به تصویب رسید. این
قانون بشدت مورد انتقاد گروه‌های حامی حقوق شهروندی در آمریکا قرار گرفت. زیرا این گروه ها معتقد بودند که این قوانین به دولت اجازه نقض حریم شخصی افراد را میدهد.
برج آزادی مرکز تجارت جهانی، بلندترین برج آمریکا:
برج آزادی یا برج شمارۀ ۱ مرکز تجارت جهانی (Freedom Tower) یا (One World Trade Center) بلندترین برج آمریکا و بلندترین برج نیم کره غربی زمین میباشد که پس از تخریب برجهای دو قلوی مرکز تجارت جهانی (۱۰۱ طبقه) در تاریخ ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ بهمراه ۶ برج بلند دیگر، طراحی و بعنوان پروژه جدید مرکز تجارت جهانی نیویورک ساخته شد. برج آزادی اوآخر سال ۲۰۱۴ رسماً افتتاح شد. ضمناً دو زمین مربع شکل باقیمانده از برجهای دو قلو هم به دو حوض بزرگ آب به وسعت ۱۸۰۰۰ مترمربع تبدیل شده اند. برج ۵۴۱ متری آزادی بعنوان ساختمان اصلی مرکز تجارت جهانی در ۲۷ آوریل ۲۰۰۶ کلنگ خورد. این برج همراه با شش ساختمان دیگر مرکز تجارت جهانی آواخر سال ۲۰۱۴ ساخته و با حضور تمامی رؤسای مراکز تجارت جهانی و جمعی از مقامات سیاسی و اقتصادی جهان پیش از پایان سال ۲۰۱۴ رسماً افتتاح شدند. دفتر بزرگترین شرکتها و کمپانی بزرگ جهان در نیویورک به این برج منتقل شده که در آخرین نقل مکان صورت گرفته، سه روز پیش دفتر دویچه بانک آلمان در نیویورک نیز به برج شمارۀ یک تجارت جهانی انتقال یافت.
جزئیات و مشخصات فنی برج آزادی مرکز تجارت جهانی نیویورک:
گروهی از طراحان ساختمانی و معماران مطرح بین‌المللی، ۵ سال بعد از حادثه ۱۱ سپتامبر، مأمور شدند تا جایگزین برج های دوقلوی مرکز تجارت جهانی در منهتن آمریکا را به گونه‌ای احداث کنند که در مقابل بدترین تهدیدهائی که ممکن است با اصابت دوباره یک فروند هواپیمای مسافربری حامل سوخت رخ دهد، این ساختمانها کمر خم نکنند.
حاصل این مأموریت، اجرای پروژه‌ای بزرگ با ظرفیت ۷ ساختمان برای مرکز تجارت جهانی نیویورک شد که برج اصلی آن با ۵۴۱ متر ارتفاع در ۱۱۳ طبقه اوآخر سال ۲۰۱۴ بعنوان برج اصلی تجارت جهانی (برج آزادی) به بهره‌برداری رسید. این ساختمان آنطور که سازنده‌اش تضمین داده تحت هیچ شرایطی سقوط نمی‌کند و حداکثر واکنشی که با برخورد هواپیما را دارد، کج شدگی قسمتهایی از سازه آن است.
در برج تجارت جهانی شماره ۲ که حدود ۱۰۰ متر بلندتر از برج های دوقلوی سابق است برای مقابله با تبعات حمله های تروریستی، یک مغز ۹۰ سانتی‌متری حاوی بتن و فولاد، مرکز سازه را تقویت کرده و در عین حال سیمان بکار رفته در این ساختمان نقش عایق حرارتی را برعهده دارد. پروژه های ساختمان سازی انگشت شماری توانسته‌اند به اندازه ساخت برج آزادی، (برج شماره ۱تجارت جهانی) پر سر‌و‌صدا باشند. معماران این برج بدنبال آن هستند تا با این سازه جلوی تکرار حوادث تلخ تاریخ را بگیرند.
آنها اعتقاد دارند که اگر تروریست ها مجدداً یک هواپیمای مسافربری را با مخزنی پر از سوخت به این برج بکوبند، باز هم سر پا خواهند ماند. کارل گالیوتو، مشاور فنی شرکت طراح برج می‌گوید: «با توجه به خطرات احتمالی، سازه برجها سقوط نخواهد کرد. در بسیاری از موارد حتی تغییر شکل و کج شدگی نیز در آنها رخ نخواهد داد. بهرحال، اسکلت بندی و چارچوب اصلی برجها تخریب نخواهند شد و از جا در نخواهند رفت.
در سالهای آغازین دهه ۱۹۶۰ کار طراحی مرکز تجارت جهانی در منطقه منهتن شهر نیویورک توسط دو شرکت مینورو یاماساکی و شرکا، و امری راث و پسران آغاز شد. این مجتمع در ۵ آگوست ۱۹۶۶ کلنگ خورد، اما ساخت برجهای دوقلوی سابق در فاصله سالهای ۱۹۷۰ تا ۱۹۷۳ انجام گرفت. درب های این دو برج در ۴ آوریل ۱۹۷۳ به روی عموم گشوده شد. چهار ساختمان دیگر این مجتمع در فاصله سالهای ۱۹۷۵ تا ۱۹۸۱ و ساختمان آخـر (هفتم) نیز در سال ۱۹۸۵ ساخته شدند.
در مرکز اولیه تجارت جهانی که ۷ ساختمان را در خود داشت، نقش اصلی و برجسته را برجهای معروف دو‌قلو بازی میکردند.
این دو برج هر کدام ۱۰۱ طبقه و ۴۴ آسانسور داشتند و ارتفاع شان بیش از ۴۱۰ متر بود. ساخت برج شمالی (برج ۱) در دسامبر ۱۹۷۲ و دومی (برج جنوبی) در جولای ۱۹۷۳ به پایان رسید. هزینه ساخت این دو برج به پول آن روز ۴۰۰ میلیون دلار و بر پایه ارزش دلار در سال ۲۰۱۲، بیش از دو میلیارد دلار بود.
این مرکز پیش از آن که در اثر حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ فرو ریزد، یک آتش‌سوزی را در فـوریه ۱۹۷۵ و یک بمب گذاری را در فوریه ۱۹۹۳ از سر گذرانده بود.
اما صبحگاه ۱۱سپتامبر ۲۰۰۱ هواپیماربایان وا‌بسته به القاعده دو هواپیمای جت ۷۶۷ را در حملات تروریستی هماهنگ شده‌ای به دو برج مرکز تجارت جهانی کوفتند.
بعد از چند سال کشاکش و این پا و آن پا کردن، بازسازی در محل مرکز تجارت جهانی بخوبی پیش رفت. در طرح جدید مرکز تجارت جهانی، موزه و بنای یاد‌بودی نیز ساخته شده و در عین حال شش آسمانخراش جدید نیز دور آن را می‌گیرند که موزه تجارت جهانی تحت نام موزه ملی یازده سپتامبر حدوداً ۳ سال پیش با حضور باراک اوباما، خانواده های قربانیان و بازماندگان آن حادثه در نیویورک گشایش یافت. هدف از دایر کردن این موزه زنده نگه داشتن یاد قربانیان حملات تروریستی۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ در نیویورک است.
مرکز تجارت جهانی چیست و چه مأموریتی را عهده دار میباشد:
مرکز تجارت جهانی(World Trade Center) بعنوان یکی از سازمانهای بزرگ بین المللی اقتصادی جهان با بیش از ۳۲۰ مرکز فعال در حدود۱۰۰ کشور دنیا و بالغ بر۷۵۰،۰۰۰ سازمان و شرکت تحت پوشش خود، یکی از قدرتمندترین و تأثیرگذارترین نهادهای جهانی است که مقر اصلی آن در شهر نیویورک آمریکا میباشد. این مرکز فعالیت خود را۷۰ سال پیش آغاز کرده است.
مفهوم مرکز تجارت جهانی مفهومی است فراتر از یک ساختمان، یک حرکت یا یک سازمان، بلکه همراه کننده تجارت و سازمانهای دولتی و خصوصی دخیل در تجارت جهانی است. به عبارتی دیگر مرکز تجارت جهانی کلیه خدمات مربوط به تجارت جهانی را در زیر یک سقف جمع آوری و به فعالان اقتصادی عضو و غیر عضو خود ارائه مینماید. این خدمات شامل ارائه اخبار و اطلاعات اقتصادی و تجاری، ارتباطات، بازاریابی، تأمین منابع مالی، باشگاههای تجارت جهانی، برنامه های آموزشی تجاری، سازماندهی هیأتهای تجاری و اقتصادی، آماده سازی و مهیای امکانات نمایشگاهی و عرضه کالا و… میگردد. مرکز تجارت جهانی بعنوان یک مرکز تجاری مدرن (Business Center) خدمات موجود بخش خصوصی و دولتی فعال در امر تولید و تجارت را تکمیل و حمایت میکند. غالب شهرهای بزرگی که در جهان از خدمات و امکانات مراکز تجارت جهانی بهره مند میباشند دارای اقتصادی قوی بوده و مشکلات تولید و تجارت را مرتفع نموده اند.
یک مرکز تجارت جهانی دارای امکانات استانداردی به این شرح میباشد: برج یا برجهانی تجارت جهانی – مرکز بزرگ نمایشگاهی – مرکز همایشها شامل سالنهای کوچک تا چند هزار نفره – مرکز آموزش – مرکز داوری – هتلهای ۵ و ۶ ستاره – باشگاه تجارت جهانی شامل تمامی امکانات رفاهی و….
مراکز تجارت جهانی در هر یک از مراکز شهری مهم جهان قابل ایجاد میباشند. مراکز تجارت جهانی به اعضاء خود این توانایی را اعطاء میکنند که با مردمی از هر نوع ایدئولوژی در مورد مسائل اقتصادی به توافق برسند و مرزهای سیاسی و جغرافیائی کشورها دلایلی برای ایجاد همکاری تلقی میگردند تا خطوط تمایز و جدایی بین آنها.
امید است پس از گذشت چندین دهه از آعاز فعالیت مراکز تجارت جهانی در سراسر دنیا، زمینۀ بهره مندی از امکانات این سازمان بزرگ بین المللی در جهت رفع مشکلات موجود کشورمان و رشد و توسعه اقتصاد ایران مهیا گردد.!!