تهران- ایرنا- جایزه مصطفی(ص) نشان عالی علم و فناوری جهان اسلام محسوب می شود که ویژگی اصلی آن افزایش سطح همکاری و هم افزایی اندیشمندان مسلمان در سطح کشورهای اسلامی است و هر ۲ سال یک بار در این مراسم با اهدای جوایزی از نخبگان و پژوهشگران برتر جهان اسلام تقدیر می شود.
نوآوری ها و یافته های محققان مسلمان در جهان به پیشرفت علم و فناوری کمک می‌کند و بر بهبود کیفیت زندگی بشر تأثیر می‌گذارد. شناسایی این محققان و برقراری ارتباط مؤثر با آنها باعث توسعه ارتباط های علمی این افراد با یکدیگر و با مرکزهای معتبر علمی در جهان و پیشرفت بیشتر دانش می شود که معرفی و تقدیر از آنها الگوی مناسبی برای دیگر محققان در جهان فراهم می آورد، با تصویب اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی در خرداد ۱۳۹۱ خورشیدی «جایزه مصطفی(ص)» به ۲ اثر برتر در زمینه های علوم پایه، علوم پزشکی، علوم دامپزشکی، علوم کشاورزی، علوم مهندسی و علوم شناختی و از علوم انسانی زمینه اقتصاد و بانکداری اسلامی به محققان و دانشمندان مسلمان اعطا می شود که این جایزه به احترام نام پیامبر اسلام(ص) و در جهت تأکید ایشان به علم آموزی، به نام یکی از القاب آن حضرت؛ یعنی مصطفی(ص) به معنای برگزیده نام‌گذاری شده است.
ویژگی اصلی جایزه مصطفی(ص) افزایش سطح همکاری و هم افزایی در حوزه علوم و فناوری در سطح کشورهای اسلامی با تاکید بر فناوری پیشرفته است.
اعطای این جایزه با اعلام فراخوان در جوامع علمی و فناوری کشورهای اسلامی انجام می شود و پس از دعوت طرح های واجد شرایط، ارزیابی علمی و فناورانه در دستور کار قرار می گیرد. بخش اصلی و مهم این برنامه اعطای جایزه است و در کنار برگزاری مراسم اصلی، برنامه هایی مانند برگزاری نمایشگاه دستاوردهای فناوری جهان اسلام، نشست های تخصصی، برنامه های فرهنگی و … در چند روز برگزار می شود.
برگزیدگان در هر رشته علاوه بر دریافت لوح و مدال مخصوص جایزه ۵۰۰ هزار دلار نیز دریافت می کنند که مبلغ آن از محل وقف هایی تامین می شود که مؤسسه های بزرگ اقتصادی و دانش بنیان، صاحبان سرمایه و علاقه مندان به رشد علمی جامعه های اسلامی در آن مشارکت می کنند.
**اعضا
اعضای حقوقی ایرانی جایزه مصطفی(ص) از وزیرهای امور خارجه، علوم، تحقیقات و فناوری، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، رییس های جامعه المصطفی العالمیه، فرهنگستان علوم پزشکی، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، کمیسیون های آموزش و تحقیقات و بهداشت، درمان مجلس شورای اسلامی و دانشگاه های تهران و صنعتی شریف تشکیل شده است.
اعضای حقوقی خارجی نیز شامل ۲ تن از رییس های نهادهای اسلامی بین المللی که به عنوان اعضای حقوقی از میان رییس های نهادهای بین المللی از جمله آکادمی علوم جهان اسلام، کمیته همکاری های علمی- فناوری سازمان همکاری های اسلامی (کامستک)، بانک توسعه اسلامی، سازمان آموزشی علمی و فرهنگی اسلامی(آیسسکو)، ۲ تن از رییس های مسلمان دانشگاه های معتبر جهان اسلام با پیشنهاد رییس شورای سیاست گذاری و تصویب اعضا برای مدت یک دوره انتخاب خواهند شد، می شود.
برپایه ماده ۴ اساسنامه و ضوابط جایزه، امکان درخواست ثبت نام و نامزدی مستقیم جهت ارایه طرح به وسیله متقاضی ها و صاحبان طرح ها وجود ندارد و آنها باید از طرف یکی از نهادهای نامزدکننده جایزه که فهرست شان در تارنما جایزه موجود است برای این امر اقدام کنند. برگزاری مراسم نیز همزمان با هفته وحدت؛ یعنی ۱۲ تا۱۷ربیع الاول انجام می گیرد.
**میزان و مدال جایزه
جایزه مصطفی(ص) شامل تندیس، لوح تقدیر و هدیه ویژه است که به فرد برگزیده در هر کدام از اولویت های علمی و فناوری به صورت جداگانه تعلق می گیرد. میزان و نوع هدیه ویژه در هر دوره توسط شورای سیاست گذاری تعیین و اعلام می شود.
مدال جایزه مصطفی(ص) که طبق ماده ۸ اساسنامه این جایزه در ۱۳۹۱ خورشیدی در شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب شده است، مدالی با ابعاد ۹ در ۱۱ سانتی‌متر و ضخامت ۸ میلی متر بوده که از ۷۰۰ گرم نقره استرلینگ (۹۲۵ عیار) با پوشش طلای ۲۴ عیار تشکیل شده است. این مدال ۷۰۰ گرم وزن دارد و یک سنگ عقیق سرخ یمنی۲۰ قیراتی را در میان گرفته و در عین برخورداری از ویژگی‌های هنری و زیبایی شناسانه، از فضاها و معماری اسلامی نیز الگو برداری کرده است.
همچنین به سه زبان فارسی، عربی و انگلیسی بر روی مدال جایزه مصطفی حک شده و پایه ای آن را نگهداری می کند. نام دانشمند برگزیده نیز روی این پایه درج می شود و عنوان جایزه و سال شروع جایزه در یک طرف و برخی مشخصه های آن مانند حوزه و سال اعطا بر پشت این مدال حک شده است.
**دوره زمانی
جایزه مصطفی(ص) در دوره زمانی ۲ سالیانه برگزار و حداکثر به یک تن شخص حقیقی (یا تیم محقق) به عنوان صاحب برترین طرح در هر یک از حوزه های تخصصی سه‌گانه می دهند. هرچند به تشخیص شورای سیاست گذاری بعد از برگزاری چند دوره، جایزه می تواند هر سال اعطا شود. از موضوع ها و رویکردهای کلان جایزه علمی و فناوری پیامبر اعظم(ص) می توان به کارآفرینی، رفع نیاز مردم و افزایش ثروت در جامعه اسلامی، معرفی جایزه به عنوان یکی از نمادهای مهم شایستگی و برتری علمی در سطح جهان و نهادینه سازی تبیین اسلامی از علم و فناوری، فلسفه علوم و فناوری اشاره کرد.
ارکان جایزه از شورای سیاست گذاری و گروه های داوران تشکیل می شود که شورای مسوولیت تصویب سیاست های کلان را به عهده دارد و از معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری و پنج تن اعضای حقیقی که شورای عالی انقلاب فرهنگی برای مدت چهار سال آنها را انتخاب می کند، تشکیل می شود.
بر اساس اساسنامه تصویب شده، رییس پارک فناوری پردیس به عنوان عضو و دبیر شورای سیاست گذاری جایزه انتخاب شده است. همچنین پارک فناوری پردیس مسوولیت ایجاد دبیرخانه دایمی جایزه و برگزاری فرآیندهای اجرایی آن را بر عهده دارد.
نخستین دوره این جایزه در ۱۳۹۴ خورشیدی برگزار شد و «جکی یینگ» مدیرعامل و عضو هیات علمی موسسه نانو فناوری و مهندسی زیستی از سنگاپور و «عمر یاغی» رییس مؤسسه علوم نانو انرژی کاولی و عضو هیات علمی دانشگاه برکلی آمریکا از اردن برنده آن بودند.
دومین دوره این مراسم یکشنبه ۱۲ آذر ۱۳۹۶ خورشیدی در تالار وحدت برگزار می شود. در این دوره «سامی ارول گلنبی» دانشمند کامپیوتر، مهندسی الکترونیک و ریاضی کاربردی و عضو انجمن علمی ترکیه و «محمدامین شکراللهی» که در حوزه علوم رایانه ای مخترع کدهای رپیور بوده و در اختراع کدهای ترنادو همکاری داشته است، انتخاب شده اند.
*گروه اطلاع رسانی
خبرنگار: مهدی احمدی**انتشار دهنده: شهربانو جمعه
پژوهشم**۹۳۷۰**۹۱۳۱
ایرنا پژوهش، کانالی برای انعکاس تازه ترین تحلیل ها، گزارش ها و مطالب پژوهشی ایران وجهان، با ما https://t.me/Irnaresearch همراه شوید.