گروه اقتصادی / ارزش تجارت بازار اوراسیا ۸۶۶ میلیارد دلاراست، سهم ایران در این بازار کمتر از ۰.۳ درصد است. اما با اجرای موافقتنامه اوراسیا که از پنجم آبان ماه امضا شده، میزان تجارت ایران ۱۵ میلیارد دلار افزایش می‌یابد.تجارت تولیدات کشاورزی بخش عمده‌ای از لیست کالاهای صادراتی و وارداتی در این اتحادیه را تشکیل می‌دهد.
از این‌رو روز گذشته همایشی با عنوان «فرصت‌های تجاری بخش کشاورزی ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا» برگزار شد. در این همایش متولیان بخش تولید و تجارت راهکارهایی را برای افزایش سهم ایران در اوراسیا ارائه کردند.اتحادیه اقتصادی اوراسیا شامل پنج کشور روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، بلاروس و ارمنستان و حدود ۲۰۰ میلیون نفر جمعیت است.
اهمیت تعرفه‌ها
با توجه به اینکه موافقتنامه تجاری اوراسیا ربطی به مبادلات مالی ندارد و روی تعرفه‌ها و تحصیل تجارت از این طریق تمرکز دارد، پیشنهادات مربوط به تغییرات تعرفه ای بخش مهمی از مفاد توافقنامه تجاری اوراسیا را شامل می‌شود.
تخفیفات
علی‌اکبر مهرفرد، معاون وزیر جهاد کشاورزی در همایش فرصت‌های تجاری بخش کشاورزی ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا به تخفیفات تعرفه ای در توافقنامه ایران با این اتحادیه اشاره کرد و گفت: «در بخش کشاورزی و صنایع غذایی در ۱۲۴ کد تعرفه از جانب آنها و ۹۸ کدتعرفه از جانب ما به یکدیگر تخفیفات تعرفه‌ای داده‌ایم، در بخش صنعتی نیز تخفیفات تعرفه‌ای به امضا رسیده است.»
هدف مهم از توافقنامه ایران و اتحادیه اوراسیا دسترسی به بازارهای وسیع‌تر و تسهیل شرایط برای واردات یا صادرات کالا با این اتحادیه عنوان می‌شود. آن‌طور که معاون وزیر جهاد کشاورزی در خصوص تغییرات تعرفه ای توضیح داد: «ایران به‌دنبال این است که شرایط راحت‌تری برای واردات کالاهای مورد نیاز مانند برنج و گوشت را فراهم کند. برای اینکه تولید و اقتصاد ما نیز صدمه‌ای نبیند اجازه کاهش تعرفه برخی محصولات مانند محصولات لبنی را نداده‌ایم کما اینکه اتحادیه اوراسیا نیز اجازه کاهش تعرفه به ما نداد.»
به‌گفته مهرفرد «اتحادیه اوراسیا ۱۲۶ کدتعرفه را به ایران تخفیف داده که ۱۱۳ کدتعرفه کاهشی و ۱۳ کدتعرفه فریز شده است. منظور از فریز کردن کدتعرفه آن است که تا سه سال اجازه تغییر کدتعرفه نخواهیم داشت.»
معاون وزیر جهاد کشاورزی گفت: ایران نیز ۹۸ کدتعرفه به کشورهای عضو اوراسیا داده که ۶۱ کدتعرفه آن کاهشی و ۳۷ کد نیز فریز شده است. بر این اساس واردات محصولاتی مانند گوشت گاو، کره حیوانی، حبوبات، ذرت و روغن آفتابگردان را به طرف مقابل امتیاز دادیم تا آنها بتوانند این محصولات را راحت‌تر به کشورمان صادر کنند. کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا نیز اجازه صادرات انواع میوه و سبزیجات دادند و محصولاتی از قبیل سیب‌زمینی، کلم، کاهو، محصولات گلخانه‌ای و سیب درختی می‌تواند به این کشورها صادر شود.
تجارت گندم
توافقنامه سه‌گانه‌ای میان ایران، روسیه و قزاقستان در مورد تجارت گندم در توافقنامه اوراسیا به امضا رسیده است. مهرفرد در این خصوص توضیح داد: «در یادداشت تفاهمنامه‌ای مقرر شده که در ۳ زمینه سوآپ، ورود موقت و تجارت گندم با قزاقستان و روسیه همکاری داشته باشیم.
بر این اساس ما به‌اندازه سه برابر ظرفیت فعلی کارخانه‌هایمان برای تولید آرد ظرفیت خالی داریم که بر اساس موافقتنامه صورت‌گرفته می‌توانیم با ورود موقت گندم آن را تبدیل به آرد و به دیگر کشورهای منطقه صادر کنیم. در کشورهای اطراف ایران از قبیل عراق و سوریه هفت میلیون تن بازار آرد وجود دارد که می‌توانیم از این مهم استفاده کنیم.
افزایش تجارت ایران
حمید زادبوم، رئیس کل سازمان توسعه تجارت ایران نیز در همایش آشنایی با فرصت‌های تجاری بخش کشاورزی ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا گفت: توافقنامه ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا طی سه سال حدود ۱۵ میلیارد دلار میزان تجارت ما را افزایش می‌دهد.
وی با اشاره به بازار ۸۶۶ میلیارد دلاری اوراسیا تصریح کرد: سهم ایران در این بازار کمتر از ۰.۳ درصد است. امضای موافقتنامه مذکور بازار اوراسیا ۱۰- ۱۵ میلیارد دلار میزان تجارت ما را افزایش می‌دهد.
زادبوم اضافه کرد: اتحادیه اقتصادی اوراسیا امروز شامل ۵ کشور است اما همین ۵ کشور باقی نمی‌ماند و به تعداد آنها افزوده می‌شود که در طول زمان این بزرگ شدن اتحادیه برای ما نیز منفعت دارد.
معاون وزیر صنعت با اشاره به اینکه در ۶ ماهه اول امسال تجارت مالی کشور ۴۲ میلیارد دلار بوده، گفت: ما حدود ۲۱ میلیارد دلار صادرات داشتیم که از نظر وزنی ۲۲.۵ درصد افزایش یافته اما از نظر ارزشی ۱۰ درصد کاهش داشته است که این کاهش به مسائل مختلف از جمله بحث تعهد ارزی مربوط است. در زمینه واردات نیز از نظر ارزشی ۵.۵ درصد کاهش داشتیم اما از نظر وزنی تغییری حاصل نشده است.
زادبوم گفت: با کشورهای ارمنستان، مالزی و اندونزی برای تجارت ترجیحی در حال مذاکره هستیم و با توجه به اینکه با کشور پاکستان تجارت ترجیحی داریم، تجارت آزاد با این کشور دنبال می‌شود. همچنین تلاش می‌شود که تجارت ترجیحی با کشور ترکیه را ادامه دهیم و علاقه‌مند به تجارت ترجیحی با کشورهای عراق و افغانستان هستیم اما آنها علاقه‌ای برای انعقاد قرارداد با ما ندارند.