در اثر بی‌توجهی های مسؤولین به عدم تعامل مناسب با کشور افغانستان بازارچه‌های مرزی خراسان جنوبی یکی پس از دیگری به تعطیلی کشیده شده است، گرچه مسئولان گمرک و وزارت امور خارجه توپ این مشکل را در زمین افغانستان می‌اندازند، اما مستنداتی مبنی بر تمایل افغان‌ها برای بازگشایی مجدد این بازارچه‌ها موجود است.
به گزارش پایگاه خبری طبس نیوز به نقل از خبرگزاری فارس از بیرجند، بی‌شک یکی از شاخصه‌های مهم برای بررسی توسعه اقتصادی هر منطقه میزان صادرات و واردات کارشناسی شده است، در علم اقتصاد افزایش آمار صادرات نشان‌دهنده مولفه های دیگری چون افزایش تولید کالا و رونق اقتصادی و ایجاد فرصت های شغلی است.
در استان مرزی خراسان جنوبی زمینه‌های بسیار خوبی برای صادرات کالا به افغانستان و کشورهای دیگری چون پاکستان و هند وجود دارد که گاه با عدم برنامه‌ریزی فرصت سوزی هایی در این حوزه رخ می‌دهد. استان خراسان جنوبی در گذشته دارای بازارچه «گلورده» شهرستان درمیان، «یزدان» شهرستان زیرکوه، «دوکوهانه» شهرستان نهبندان و «ماهیرود» در سربیشه بوده است.
متأسفانه سه بازارچه گلورده، دوکوهانه و یزدان از اواخر سال ۹۳ به‌صورت یک‌جانبه از سوی افغانستان تعطیل‌شده و تأخیر متولیان در امر بازگشایی، از سال‌ها پیش فرصت ارزآوری این مرزها را به هدر داده است.هر کدام از این بازارچه های مرزی نقش بسیار مهمی در صادرات کالا از ایران به افغانستان داشتند و در کنار این صادرات باعث رونق کسب و کار و درآمدهای مرزنشینان گردیده است.
نکته حائز اهمیت اینکه کارهای ارائه شده صادرات توسط گمرک بازارچه مرزی ماهیرود صرفاً مربوط به صادرات کالاهای تولید استان میباشد و درصد قابل توجهی از صادرات مربوط به کالاهای تولید خارج از استان می باشد. آمارهای به عبارت دقیق‌تر کالاهای تولید داخل استان که متضمن افزایش اشتغال و افزایش درآمد ساکنان استان می باشد سهم بسیار کوچکی از از مجموع صادرات بازارچه مرزی ماهیرود را به خود اختصاص داده است.
اما علت سهم ناچیز صادرات کالاهای تولید استان خراسان جنوبی در بازارچه مرزی ماهیرود چیست؟
فعالان اقتصادی در شرایط سخت تحریمی اقدام به تولید کالا و صادرات آن می کند و نباید شرایط را به گونه‌ای برای آنان سخت کرد که از ساده صادرات کالای خود پشیمان شوند خود تحریمی های داخلی و برخی از بخشنامه ها چون بخشنامه رفع تعهد ارزی صادر کننده را اذیت می کند و در حقیقت یک شوک برای او محسوب می شود.
گرچه در صورت افزایش صادرات چه صادرات کالاهای داخل استان و یا صادرات سایر تولیدات کشور از طریق گمرک ماهیرود در مجموع به نفع اقتصاد خراسان‌جنوبی خواهد بود لاکن با افزایش سهم کالاهای تولیدی خراسان‌جنوبی از مجموعه کالاهای صادراتی گمرک ماهیرود نقش بسیار مهمی در افزایش درآمد استان و رونق اقتصادی آن نصیب استان خواهد شد.
عمده تولیدات زراعی خراسان جنوبی شامل زرشک زعفران عناب پسته می باشد لاکن عمده اقلام صادرات قطعی گمرکات خراسان جنوبی صیفی‌جات سیمان روغن سوخت تقطیری هیدروکربن حاصل از بازیافت خاک های مستعمل رنگبر هیدروکربن سبک کاشی و سرامیک گازوئیل نخود نمک و تخم مرغ می باشد و همانطور که ملاحظه شد سهم کالاهای استراتژیک خراسان جنوبی تقریباً صفر میباشد در مقابل عمده اقلام وارداتی به استان می‌توان به قطعات مربوط به خط تولید کاشی بذر یونجه بذر گیاهان دارویی و علوفه و سبزیجات گوسفند لوازم یدکی زغال سنگ شسته نشده و ماسک جراحی را نام برد که این اقلام اکثراً از چین وارد شده است.
درخواست دیپلماسی اقتصادی و بازگشایی یزدان
مسئول گمرک پایانه مرزی یزدان با اشاره به اینکه مرز یزدان در برج ده سال ۹۳ به صورت یکطرفه از طرف افغانستان تعطیل شد، گفت: در سال ۹۴ ریاست جمهوری افغانستان درخواست بازگشایی دوباره آن را داشت که از سوی ایران اجرایی نشد.
دروگر با بیان اینکه اکنون صادرات ایران به افغانستان از طریق ماهیرود فقط ۲ و ۸ دهم میلیارد دلار است، تصریح کرد: به گفتۀ کارشناسان با بازگشایی دیگر مرزها، خراسان جنوبی توانایی ۷ میلیارد دلار صادارت را دارد که از این ظرفیت استفاده نمیشود.
افغانستان درخواست بازگشایی پایانه مرزی یزدان را دارد و کوتاهی فقط از سوی ایران است
وی اظهار داشت: آخرین کار انجام شده در راستای بازگشایی یزدان توسط نماینده مجلس خراسان جنوبی آقای اسحاقی انجام شد، از طریق وزارت خارجه نامه نگاری داشتند و فقط باید کمیسیون مشترک اقتصادی با افغانستان برگزار شود که ایران در این زمینه کوتاهی می کند و انجام نمی دهد.
به گفتۀ وی اکنون طرف افغانستان و مردم آنها درخواست بسیاری برای بازگشایی دارند و کوتاهی فقط از سوی ایران است.
مسئول گمرک پایانه مرزی یزدان با بیان اینکه اقتصاد مقاومتی یعنی واحدهای تولیدی داشته باشیم و بازار وجود داشته باشد تا کالاها در بازارهای رقابتی به فروش برسد، گفت: دولت افغانستان در سال ۹۶ مصوبه رسمی داد که یزدان به عنوان مرز رسمی چهارم ایران و افغانستان باشد و حتی سفیر وقت ایران در افغانستان نامه زد که افغانستان تمایل به بازگشایی دارد ولی ایران پیگری انجام نداد.
دولت بعد دیپلماسی اقتصادی را دنبال کند
دروگر تنها درخواست خود را از دولت بعدی دیپلماسی اقتصادی دانست و افزود: در یزدان زیرساخت‌ها آماده است و نیاز به همت و تلاشی است تا در کوتاه‌ترین فرصت ممکن بتوانیم از این مرز استفاده کنیم و مردم نیز از برکات آن استفاده کنند.
وی تأکید کرد: نهادهایی که در این زمینه کوتاهی کرده‌اند باید پاسخ گو باشند چرا که در این نقطه مرزی با خشکسالی‌ها و نبود اشتغال روبه‌رو هستیم ولی بر روی گنح خوابیده‌ایم و با بازگشایی یزدان، اشتغال زایی فراوانی خواهیم داشت.
بازگشایی بازارچه های مرزی توسعه صادارت و تولید را در پی دارد
مدیر صنایع کاشی و سرامیک فرزاد خراسان جنوبی با اشاره به تعطیلی سه بازارچه خراسان جنوبی گفت: با احیاء این این بازارچه ها می توانیم به توسعه صادارت و تولید و اقتصاد استان کمک کنیم.
وی افزود: در خراسان جنوبی برای حمل‌ونقل مشکل داریم، چرا که خودرو برای حمل بار خیلی کم است.
با کشورهای همسایه ارتباط نداریم
علی اکبر فلاحی با بیان اینکه مشکل صادرات کشوری است، عنوان کرد: با کشورهای مختلف و حتی همسایه ارتباط نداریم و بانکی وجود ندارد و مشکل ساز است.
وی تصریح کرد: خراسان جنوبی در حاشیه کشور قرار دارد و از نظر زیرساخت های حمل و نقل و صنعت مشکل دارد.
مدیر صنایع کاشی و سرامیک فرزاد با اشاره به اینکه مسائل و مشکلات مطرح نمیشود، عنوان کرد: صنعت خراسان جنوبی نسبت به استان های صنعتی حتی نیم درصد هم نیست و باید در این زمینه کارشناسان نخبه با اعتبارات خوب به کالبدشکافی این مشکلات بپردازند.
فلاحی تصریح کرد: خراسان جنوبی با توجه به اینکه با خشکسالی دست وپنجه نرم می‌کند، تنها راه نجات آن صنعتی شدن است که کار ساده ای است ولی نمیدانیم چرا کاری انجام نمی شود.
به گفتۀ وی بارها درخواست بررسی قانون مالیاتی را داشته ایم که در البرز صنایع معافیت مالیاتی دارند ولی در خراسان جنوبی با این محرومیت اینگونه نیست.
هیچ یک از محصولات استراتژیک از گمرکات خراسان جنوبی صادر نمیشود
مدیر تعاون روستایی خراسان جنوبی نیز در گفتگو با فارس با اشاره به صادرات محصولات استراتژیک خراسان جنوبی به خارج از کشور، اظهار داشت: متاسفانه در حال حاضر هیچ گونه از محصولات استراتژیک خراسان جنوبی از گمرکات استان به خارج از کشور صادر نمی شود.
وی با بیان اینکه تنها درصد کمی از زعفران آن هم توسط تجارافغانستانی ممکن است به این کشور صادر شود، گفت: هیچ گونه صادرات محصولات مهم کشاورزی استان نیز از راه زمینی صورت نمی گیرد.
ضیائیان احمدی ادامه داد: متاسفانه چندی پیش تعدادی از بازرگانان افغانستانی برای صادرات زعفران خراسان جنوبی به استان سفرکرده بودند که این محصول استراتژیک استان را به کشورشان صادر و بعد به نام افغانستان به دیگر کشورها صادر کنند که با این موضوع موافقتی صورت نگرفت.
مدیر تعاون روستایی خراسان جنوبی تصریح کرد: در حال حاضر بیشترین صادرات زرشک، زعفران و عناب استان از شهرهای مشهد و تهران به خارج از کشور صادر می شود.
هم اکنون در اثر بی‌توجهی های مسئولین به عدم تعامل مناسب با کشور افغانستان بازارچه‌های مرزی خراسان جنوبی یکی پس از دیگری به تعطیلی کشیده شده و در حال حاضر تنها بازارچه مرزی ماهیرود به عنوان تنها بازارچه مرزی استان خراسان جنوبی در حال فعالیت می باشد.
انتهای پیام/۶۷۰۱۵/ر