به گزارش پایگاه خبری طبس نیوز به نقل از خبرگزاری فارس از بیرجند، مشعل گردانی یکی از قدیمی‌ترین عزاداری‌های سنتی به شمار می‌رود و شرکت‌کنندگان به صورت نمادین برای یاری سید الشهدا(ع) اعلام آمادگی می‌کنند.
گویی عزاداران حسینی همراه با اهل کاروان، در بیان‌ها فریاد «هل من ناصر ینصرنی» امام شهیدان(ع) را سر می‌دهند و در مسیر یاری امام(ع) چون شعله‌های برافروخته بر مشعل‌ها، به خون‌خواهی برخاسته‌اند.
مشعل گردانی در دهه اول محرم برگزار می‌شود و از شب هشتم محرم شروع شده و تا شب عاشورا ادامه دارد.
مشعل یک چوب بلند و باریک است که بر روی آن از ۲۰ الی ۴۰ مشعل نصب شده و هر مشعل به شیوه سنتی با استفاده از پارچه‌های ضخیم و پشمی و با نفت سیاه یا گازویل روشن می‌شود.
سپس افراد تنومند یا قد بلند این مشعل را بر دوش خود حمل مى‌کنند و به همراه دسته‌هاى عزادارى به سمت حرم مطهر علوى حرکت مى‌کنند.
در جلو و پشت هر مشعل هم دو نفر حامل مشعل را کمک می‌کنند تا مشعل نیفتد یا کسی آسیب نبیند.
طبل و سنج از بخش‌های مهم آیین مشعل گردانی است و طبلها در وسط عزاداران با ضرب آهنگی سریع و تند نواخته می‌شوند و عزاداران و مشعل گردان‌ها را به هیجان بیشتر وا می‌دارند.
دور هر مشعل بین ده الی بیست نفر شمشیر به دست به صورت نمادین به پایکوبی پرداخته که گویی خود را برای جنگ با دشمنان آماده می‌کنند و شعارهایی را سر می‌دهند.
در جلوی هر یک از مشعل‌های چند نفر پرچم‌های بلند سیاه و قرمز با شعار یا حسین را به اهتزاز در می‌آورند.
در آیین مشعل‌گردانی که طی شب‌های قبل از عاشورا برگزار می‌شود؛ عزاداران گویی خود را برای یاری حضرت سیدالشهدا(ع) آماده می‌کنند.
تاریخچه مشعل‌گردانی
گفته می‌شود مشعل گردانی یکی از آئین‌های ویژه شهر نجف بوده در زمان‌های دور و پیش از رسیدن برق به شهر نجف عزاداران از این مشعل ها برای روشنایی دسته‌های عزاداری و سینه‌زنی استفاده می‌کردند.
همچنین گفته‌اند: عربها هنگام شروع جنگ آتشی می‌افروختند و طبل می‌نواختند و بر این اساس مشعل گردانی در عزاداری‌های محرم رواج یافته است.
فریبا کاهنی، کارشناس مردم‌شناسی اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان‌‌جنوبی در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در این باره اظهار داشت: مشعل در شهرستان بیرجند عبارت است از چند تسمه آهنی که به شکل استوانه‌ای درست شده است و داخل آن را با کنده چوب آغشته به روغن پنبه دانه و یا نفت پر می‌کنند و آتش می‌زنند و در کنار آن روشنایی به عزاداری می‌پردازند این مراسم در حال حاضر فقط در روستای خور و برکوه اجرا می‌شود.
کارشناس مردم شناسی اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان‌‌جنوبی با بیان اینکه در روستای برکوه عصر تاسوعا و در روستای خور شب عاشورا مراسم مشعل‌گردانی انجام می‌شود، بیان کرد: پس از مراسم آتش را خاموش نمی‌کنند و می‌گذارند تا خود خاموش شود.
کاهنی با بیان اینکه مردم برای مشعل احترام زیادی قائل هستند به طوری که برخی زمین‌های زراعی خود را وقف مشعل‌ها کرده‌اند تا ارادت خود را نشان دهند، تصریح کرد: مراسم مشعل را به یاد مشعل‌هایی که در شب عاشورا در اطراف خیمه ابا عبدالله(ع) روشن بود بر پا می‌کنند.
مراسم مشعل گردانی به شماره ۶۲۹ در ۲۲ آذرماه ۹۲ در فهرست میراث معنوی کشور به ثبت رسیده است.
مریم ستوده
انتهای پیام/۴۹۰۵