خبرگزاری فارس – خراسان‌جنوبی؛ عصمت برزجی، تعاونی یکی از سه بخش اصلی اقتصاد در کشور و بازوی توانمند دولت است که هنوز نتوانسته به سهم ۲۵ درصدی خود در اقتصاد ملی دست یابد اما با توجه به اینکه اعتقاد به تعاون در مدیران دولت سیزدهم دوباره در حال شکل‌گیری است لذا می توان به آینده روشن این بخش امید بست.
غلامحسین حسینی، رییس اتاق تعاون خراسان جنوبی در گفت‌وگوی تفصیلی با خبرگزاری فارس ضمن تشریح و معرفی تعاون و کارکردهای آن از بیم و امیدهایی گفت که در مسیر رو به تعالی این بخش وجود دارد.
آنچه در ادامه می خوانید ماحصل گفت و گوی ۷۰ دقیقه‌ای خبرگزاری فارس با «غلامحسین حسینی» رییس اتاق تعاون خراسان‌جنوبی است.
فارس: تعاون و کارکردهایش را در چند جمله معرفی کنید؟
حسینی: قانون گذار سه بخش اقتصادی را برای کشور مشخص کرده است، بخش دولتی که لاجرم باید باشد و نمی‌شود منکر آن شد، زیرا وظایفی دولت در قبال اقتصاد دارد که قابل واگذاری نیست؛ بخش خصوصی اقتصادی که همه افراد می توانند اجتماع بزرگ یا کوچک به وجود بیاورند و یک فعالیت اقتصادی را انجام دهند و از این راه ثروت کسب کنند که هدف خود فرد است.
فلسفه وجودی تعاون انتفاع اقتصادی جامعه است
اما بخش تعاون فلسفه وجودی آن این است که اجتماع بتواند از اقتصاد با توجه به سرمایه های خوبی که در اختیار افراد وجود دارد به نحوی استفاده کند که خروجی آن انتفاع اقتصادی برای خود یا جامعه داشته باشد، لذا قانون‌گذار بخش تعاون را وضع کرد تا عدالت اجتماعی و اقتصادی ایجاد شود و همگان بتوانند در یک شرایط برابر از ثروت و اقتصاد به اندازه‌ای که باید در اختیار داشته باشند استفاده کنند.
فارس: کارکرد اتاق تعاون چیست؟
حسینی: اتاق تعاون به همین منظور تشکیل شده که هم فعالیت های خدماتی، هم تصمیم گیری و تصمیم سازی و نیز فعالیت اجرایی در حوزه تعاون را به عهده گیرد، لذا همه مشکلات و موانع مربوط به تعاونی از تشکیل تا اجرا در اتاق تعاون قابلیت طرح و رسیدگی دارد.
فارس: سهم تعاون در ایجاد اشتغال و برقراری عدالت اجتماعی در استان چه میزان است؟
حسینی: از آن‌جایی که کم سرمایه‌ترین و کم هزینه‌ترین اشتغال در بخش تعاون ایجاد می شود لذا در مقایسه با اشتغال سایر بخش ها به راحتی می‌توان شغل ایجاد کرد، اما بخش تعاون برای رسیدن به عدالت اجتماعی و اقتصادی مخالفانی هم دارد که ذاتی است؛ زیرا تعاون مبتنی بر عدالتی است که در سایر بخش ها کمتر وجود دارد.
تجمیع سرمایه گذاری و مردم را جمع کردن برای یک فعالیت اقتصادی ممکن است با منافع عده‌ای در تضاد باشد. از بدو انقلاب تعاون بازوی اقتصادی نظام بوده است که در شرایط و زمان‌های متفاوت هر جایی که لازم بوده در کنار نظام ایستاده و نمونه آن در دهه ۶۰ برای حوزه مسکن قابل بیان است که بعد از تشکیل زمین شهری تعاونی های مسکن شکل گرفت و در بهترین نقاط شهری تعاونی ها بر اساس هزینه تمام شده مسکن ساختند.
ساخت ۱۹ هزار واحد مسکن مهر توسط تعاونی‌ها
در حوزه مسکن مهر هم ۸۰۰ هزار واحد توسط تعاونی‌ها در کشور ساخته شد که ۱۹ هزار واحد آن در خراسان جنوبی بود و به عنوان اولین استان جشن اختتامیه گرفته شد. اکنون هم تعاونی هایی داریم که در همین تلاطم اقتصادی فعالیت خود را شروع کرده و با سرمایه اعضاء قیمت یک متر واحد را با یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان تحویل دادند در صورتی که همان منطقه یک متر واحد ۱۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان قیمت گذاری شده است؛ یعنی ساخت مسکن از این طریق ۱۰ برابر سود داشته که ناشی از سرمایه گذاری در تعاونی بوده است در صورتی که اگر بخش خصوصی بخواهد همان واحد را بسازد حداقل ۳۰ تا ۴۰ درصد سود تضمین شده در این کار دارد.
لذا تعاونی به عدالت بسیار نزدیک است و مردم هم به بهترین نحو می‌توانند از آن منتفع شوند گرچه هر جا پول باشد حتما نظارت هم باید تشدید شود چون ممکن است خطاهایی حتی سهوا رخ دهد.
تعاونی های مصرف که از دوران جنگ تقریبا شکل گرفتند توانستند در توزیع ارزاق عمومی نقش داشته باشند و اکنون هم که شاهد حذف ارز چهار هزار و ۲۰۰ تومانی بر اساس سیاست های نظام هستیم نیاز به کمک همه بخش‌های اقتصادی بود لذا تعاونی های مصرف همه توان خود را برای ایجاد آرامش در بازار به کار گرفتند لذا شاهد بودیم که این مسیر با کمترین تنش ها طی شد. در دیگر حوزه ها نیز هر جا تعاونی ها ورود پیدا کردند توانسته اند کارنامه موفقی ارائه دهند و اگر بخواهیم نمره بدهیم بالای ۷۰ درصد تعاونی‌ها نمره قبولی داشتند.
فارس: آیا آماری هم از اشتغال ایجاد شده توسط تعاونی ها در استان دارید؟
حسینی: بله سهم اشتغال تعاونی‌ها در خراسان‌جنوبی هم اکنون ۹ هزار و ۸۹۷ نفر است که به صورت مستقیم ایجاد شده است و اشتغال غیر مستقیم فقط در پروژه مسکن حداقل به مدت ۵ سال قابل ملاحظه است که سرانه خاص دارد.
فارس: عملکرد کمیسیون های اتاق تعاون را چطور ارزیابی می کنید و آیا اثرگذاری اجتماعی تاکنون داشته اند؟
حسینی: کمیسیون‌های اتاق تعاون با هدف اینکه در هر رشته یا گرایش کاری مشکلات تجمیع، از مسئولان در این کمیسیون دعوت و با اشتراک موضوع و بحث آن به دنبال راه حل نارسایی‌ها باشیم شکل گرفته که خوشبختانه مسیر خوبی در راستای حل مشکلات باز شده که شروع آن به آغاز دولت سیزدهم بر می گردد.
فعال کردن کمیسیون های تخصصی در حوزه صنایع دستی و گردشگری
بعد از اینکه معاونت اقتصادی استانداری به شرایط پایدار رسید یکی از اقدامات اتاق تعاون فعال کردن کمیسیون‌ها بود که حاصل این شد در رشته ها و گرایش های مختلف تعاونی تقسیم کار شود لذا اولین کمیسیونی که به صورت اختصاصی تشکیل خواهد شد در حوزه صنایع دستی و گردشگری است تا مشکلات بخش فروش صنایع دستی را به راه حل های عملیاتی برسانیم.
ظرفیت های صنایع دستی مغفول مانده است که اولویت را به این حوزه داده ایم زیرا تا مرحله تولید این حوزه خوب پیش رفته اما در مرحله فروش به یک توقف می رسد که چالش های این حوزه در کمیسیون تخصصی آن بررسی خواهد شد.
فارس: برای بحث فروش در بخش تعاون به طور کلی چه برنامه ای دارید؟
حسینی: بخش اعظم هر فعالیت اقتصادی در قسمت فروش و بازاریابی است و باید به دنبال تولید محصولی باشیم که رقابت پذیر باشد لذا باید راهکارهایی برای صادرات محصولات به خصوص در بازارهای خارج احصاء و برای تعاون‌ها عملیاتی شود.
تعاونی‌ها در حوزه فرش وضعیت خوبی ندارند
صنعت فرش هم بخشی عظیمی از آن مختص خراسان‌جنوبی است که بازار خوبی برای جامعه شهری و روستایی بود که متاسفانه از دست رفت و تعاونی ها در حوزه فرش وضعیت خوبی ندارند لذا تصمیم داریم بعد از صنایع دستی حوزه فرش را فعال کنیم.
کمیسیون‌ها زمانی موفق خواهند بود که هر کسی به وظایفش عمل کند، لذا امیدواریم تا پایان سال تمامی کمیسیون‌ها فعالیت خود را شروع کنند و آن مشکلات خاص هر حوزه در این کمیسیون‌ها بررسی شود.
فارس: حمایت های دولت از بخش تعاون در استان چه بوده است؟
حسینی: در دولت سیزدهم چند اتفاق خوبی افتاد به طور مثال همیشه در سنوات گذشته مهمترین چیزی از دولت مطالبه می کردیم حقوق و دستمزد بود و از آنچه که قانون کار تکلیف کرده بود معمولا عقب بودیم. اما در دولت سیزدهم برای اولین بار حداقل حقوق را ۵۷ درصد افزایش یافت که هم برای کارگران بود و هم برای بازنشستگان تسری کرد. لذا تصمیم دولت بر این است به دهک های پایین توجه و تا جایی که امکانات اجازه می دهد به این قشر رسیدگی شود.
حل بخشی از مشکلات صنوف آلاینده در بیرجند
تعاونی صنوف آلاینده در بیرجند نمونه‌ای است که برخی از مشکلات آن با همت مسئولان حل شد. این تعاونی چندین سال به خاطر برخی از زیرساخت ها دچار مشکل شد و تیم اقتصادی استان پرونده آن را دنبال کردند که بخشی از مشکلات رفع و بخشی هم امید داریم در سفر دوم رییس جمهور برای آن مصوبه بگیریم.
لذا گره ای که چندین سال کور شده بود با تدبیر دولت سیزدهم باز شد. اعتقادی در بین مسئولان استانی برای بخش تعاون وجود دارد که خیلی کلیدی است در صورتی که قبلا چنین اعتقادی مشاهده نمی شد و جالب است که همیشه ما از مسئولان مطالبه می کردیم اما الان رویه برعکس شده و مسئولان از ما مطالبه دارند و از همین رو تفاهم نامه تعاون شهر هم منعقد شده که امیدواریم نتیجه خوبی از آن حاصل شود.
فارس: تمایل مردم به سمت تعاونی ها را چطور ارزیابی می کنید؟
حسینی: اخیرا تمایل مردم به سمت تعاونی ها بیشتر شده و حتی شاهد هستیم تعاونی های غیر فعال هم به دنبال شروع مجدد هستند که این ملموس است.
هزار و ۱۶ تعاونی فعال در استان خراسان‌جنوبی فعالیت دارند
در حال حاضر هزار و ۱۴ تعاونی در سطح استان فعال هستند که ۱۷ مورد آن‌ها اتحادیه، ۲ تعاونی اعتبار، ۳۱ تعاونی تامین نیاز تولید کنندگان، ۵۲ تعاونی تامین نیاز مصرف کنندگان، ۱۲ تعاونی تامین نیاز صنفی، ۱۲۰ تعاونی تولیدی توزیعی، ۱۵ تعاونی حمل و نقل، ۲۳۸ تعاونی خدمات، ۸ تعاونی سهام عدالت، ۲۰۴ تعاونی صنعت، ۲۰ تعاونی عمرانی، ۱۹ تعاونی فرش دستباف، ۵۹ تعاون مسکن، ۲۲ تعاونی معدنی و ۱۹۵ تعاونی کشاورزی هستند.
لذا در هر حوزه اقتصادی تعاونی فعال داریم و امیدواریم تا پایان سال با برنامه ریزی شاهد خروجی خوبی از بخش تعاونی باشیم.
فارس: برنامه اتاق تعاون برای گسترش فعالیت های دانش بنیان چیست؟
حسینی: در همان اولین روز کاری امسال بعد از اینکه رهبر معظم انقلاب (مدظله العالی) سال جدید را به نام تولید، دانش بنیان و اشتغال آفرین نام گذاری کردند، نامه ای به تمامی مدیران و بخش های اقتصادی ارسال و آمادگی خود را برای تشکیل تعاونی‌های دانش بنیان اعلام کردیم. البته تعاونی های دانش بنیانی تشکیل شده اما دارای شرایط خاص هستند زیرا دانش بنیان زمانی تلقی می شوند که با کار پارک علم و فناری تلفیق شده باشند.
تعاونی ها به سمت دانش بنیان شدن سوق پیدا کنند
از همه این‌ها گذشته ما ناگزیر هستیم همه تعاونی‌ها را به روز رسانی کنیم چون با وجود تشدید شدن رقابت در بخش‌های اقتصادی تعاونی‌ها باید خود را به دانش روز تجهیز کنند.
باید تعاونی ها به سمت دانش بنیان شدن نیز سوق پیدا کنند، با نهادینه شدن فرهنگ تعاون در جامعه، شاهد شکوفایی بیشتر اقتصاد و رونق تولید خواهیم بود.
فارس: نحوه تعامل اتاق تعاون با کشاورزان و دامداران چطور است و در حوزه تامین نهاده های دامی چه خدماتی به این قشر ارائه می شود؟
حسینی: تامین نیاز کشاورزان و دامداران در حوزه جهاد کشاورزی و ادارات زیرمجموعه است اما فعالیت تعاونی‌های کشاورزی بخشی به این موضوع مربوط می شود و بیشتر به حوزه تعاون روستایی مربوط است. با این حال باید ظرفیت شناسی کنیم تعداد تعاونی کشاورزی در استان ۱۹۵ مورد است که در حوزه های مختلف مشغول فعالیت هستند و بعضا در برخی از شهرستان‌ها همچون خوسف، قاین، بیرجند و درمیان اقدامات شاخصی انجام می‌دهند اما حلقه مفقوده ای در این بین است.
تشکیل تعاونی برای مدیریت محصولات راهبردی خراسان جنوبی
به طور مثال همواره در بحث فروش زرشک گلایه های زیادی است لذا پتانسیل های این محصول بررسی شد و در تلاش هستیم تا یک تعاونی قوی تشکیل دهیم و از همین رو هیات موسس تشکیل و جامعه هدف شناسایی شده اند به طوری که ۴۵ هزار خانوار به طور مستقیم در سه محصول زرشک، زعفران و عناب فعالیت می‌کنند.
۹۸ درصد زرشک جهان در خراسان جنوبی تولید می شود در صورتی که هنوز نتوانسته است بازار خود را پیدا کند. در خصوص زعفران هم همین مشکل وجود دارد به طوری که زعفران هایی به نام قاینات فروش می رود اما زعفران خود این منطقه در انبارها است.
عناب یک محصول استراتژیک مزیت دار در استان و کشور است در صورتی که برخی حتی اسمش را نشنیده اند در صورتی که از هر زاویه به آن نگاه کنیم ارزشمند است.
البته حدود ۲۲ تعاونی در این حوزه ها فعالیت می کنند اما یک شرکت تعاونی تاثیرگذار در حوزه کشاورزی ایران داریم و آن پسته رفسنجان است که قیمت پسته را در دنیا تعیین می کند لذا تلاش داریم تجربیات این شرکت تعاونی را در فروش محصول برای استان بومی سازی کنیم.
اعضای هیات موسس این تعاونی افراد تاثیر گذار استان هستند و همه جوانب دیده شده است لذا می خواهیم یک جلسه را ترتیب دهیم تا تجربیات از صفر تا ۱۰۰ به افرادی که قرار است در این شرکت تعاونی فعالیت کنند منتقل شود.
فارس: برخی تخلفات در تعاونی‌های روستایی و عشایر گزارش می شود، اتاق تعاونی چه نظارتی بر این موضوع دارد؟
حسینی: در گذشته یک انشقاقی در قانون به وجود آمد که تعاونی های روستایی از بخش تعاون جدا و به طور کامل به مجموعه تعاون روستایی واگذار شد و اتحادیه های نظارت بر آن‌ها تشکیل شده که ما هم بر سر آن بحث و مطالبه داریم لذا این تعاونی ها از وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی جدا شده و زیرمجموعه وزارت جهاد کشاورزی شده اند.
اما در حوزه اختلافات برای تعاونی های زیرمجموعه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ورود پیدا می‌کنیم و در دو سال گذشته رایی در حوزه داوری اتاق تعاون صادر نشده که در دادگاه های دیگر ابطال شود زیرا از قضات و حقوقدان های خوش نام، باسابقه و مجرب استفاده شده است ولی در حوزه نظارت بر تخلفات شرکت های تعاونی روستایی دستمان کاملا بسته است.
فارس: چقدر تعاون در استان توانسته سهم ۲۵ درصدی اقتصاد ملی را محقق کنند؟
حسینی: در شرایط فعلی کشور بین ۸.۵ تا ۹ درصد سهم تعاون از اقتصاد ملی محقق شده و توضیحات برای اینکه چرا سهم ۲۵ درصدی محقق نشده خیلی مفصل است اما بخش عمده آن مربوط به همان اعتقادی بود که پیش از این هم گفتم وجود نداشت و حمایت های لازم انجام نمی شود.
بخشی هم مربوط به رقابتی است که بخش خصوصی با بخش تعاون داشته است، اما در شرایط فعلی رشد سرمایه‌گذاری در کشور در گرایش‌های متفاوت بین هشت تا ۳۵ درصد است لذا در همین استان تعاونی‌هایی داریم که فقط در سال گذشته ۲۰۰ میلیارد تومان سرمایه در گردش داشته است که حدود ۵۰ درصد بودجه تملک استان می‌شود. پس سرمایه های بزرگی در حوزه تعاون داریم اما بنا به دلایلی نتوانسته این بخش سهم خود را در اقتصاد ملی محقق کند لذا فعلا همان ۸.۵ تا ۹ درصد را می توان برای این بخش در نظر گرفت.
البته این آمار کلی است و شاید در استان رقم کمی فرق کند و معمولا تحقق سهم اقتصادی یک نمودار دارد که فاصله زمانی مشخص باید بررسی شود. اما در حال حاضر رو به رشد بوده پس امیدواری هم در بخش تعاون رو به بالا است و این موضوع را از ورود افراد شاخص برای تشکیل تعاونی می توان فهمید.
انتهای پیام/۳۶۳۵