چندی پیش و در جریان برگزاری نمایشگاه مطبوعات در تهران، یکی از خبرنگاران روزنامه آوا در حاشیه حضور وزیر محترم صنعت،معدن و تجارت،مطالبی را در خصوص مشکلات صنعتی و معدنی استان خراسان جنوبی خطاب به مهندس نعمت زاده بیان کرد.
که این مطلب بازتاب بسیار گسترده ای داشت و برای شخص وزیر محترم و هیات همراه ایشان و سایر حضار بسیار تامل برانگیز بود!
آنچه در آنجا اعلام شد بیان غصه قصه های فراوان استان بود که رفته رفته رنگ وبوی بحران به خود می گیرد.
مطلب به صورت خلاصه این بود که استان خراسان جنوبی علیرغم برخورداری از ظرفیت معدنی بالا،سهم بسیار ناچیزی از این گنج عظیم دارد و خام فروشی به عامل اصلی فقر و بدبختی مردمان این کهن سرزمین تبدیل شده که از قضا برروی این گنج بزرگ نشسته اند.
در استان خراسان جنوبی،تغییر اقلیم و مشکلات حاصل از آنکه نمدش را در خشکسالی ۱۹ ساله می بینیم، کشاورزی را به مسلخ برده و دامداری را نیز به حال احتضار کشانده است.
تجارت نیز به دلیل ظرفیت های محدود کشور افغانستان و عدم برنامه ریزی و فرصت شناسی مناسب در سال های قبل برای رخنه در بازار استان های همجوار و نیز نبود علم و دانش و فن بازیابی مطلوب در حوزه معرفی ظرفیت های تجاری استان کمتر از حد انتظار عمل می کند،
تولید در خراسان جنوبی نیز به دلایلی که نخبگان جامعه و فعالان این بخش بارها و بارها در روزنامه ها و جلسات مطرح نموده اند، به حال رکود درآمده و در سایر حوزه های درآمدزا برای استان که می تواند بستر توسعه و عمران باشد، حال و روزی بهتر از آنچه در بالا گفته شد نداریم.
در این میان آنچه نقطه امید سرمایه گذاری در خراسان جنوبی به حساب می آید، حوزه مهم معادن استان است که از معادن سنگ های گرانیتی گرفته تا معادن مس و طلا و بنتونیت و کرومیت و آزبست و سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی، شاخه وسیعی از پهنه استان را در مناطق مختلف به ویژه حوزه های حاشیه کویر در خود جای داده است.
علیرغم این همه توانمندی و ظرفیت در حوزه معدن، سهم ما چقدر بوده است؟ بررسی همه ی آنچه در استان خراسان جنوبی در حوزه معدن روی می دهد ناخواسته ذهن ما را به سمت همان حکایت استعمار قاره سیاه می کشاند که معادنشان سال ها بهره برداری می شد.
و آخرالامر هم نه تنها سودی به آنها نمی رسید بلکه تازیانه بدبختی و بیچارگی حاصل از این بهره برداری ها را نیز به گرده شان می نشست!
در حالی که سالهاست بر اساس آیین نامه اجرایی قانون اختصاص دو در هزار درآمد ناشی از فروش نفت خام برای عمران و آبادانی مناطق نفت خیز، و ابلاغ ماده واحده آن، دولت مکلف است هر ساله دو در هزار درآمد ناشی از فروش نفت خام در هر سال را از طریق درج در لوایح بودجه سالیانه کل کشور برای عمران و آبادانی مناطق نفت خیز (شهری و روستائی) اختصاص دهد( و البته بر اساس ابلاغ این آیین نامه مصوب هیأت دولت، دو در هزار حاصل از صادرات نفت خام و گاز طبیعی نه تنها به استانهای نفت‌خیز و گازخیز، بلکه به شهرستانها و بخشهای محروم کشور هم می رسد) و الزام به هزینه این درآمدها در همان محل وجود دارد.
اما هیچ گونه قانونی برای شهرهای معدن خیز که نفعی برای مردم و امیدی برای شهروندان باشد وجود نداشته است.
سالهاست همه ی سهم مردم استان ما از این معادن خدادادی، چشم دوختن به صف بلند تریلرهای مملو از سنگ ها و مواد معدنی برای خروج از استان، دایر شدن معدن توسط عناصر غیربومی و بهره برداری وسیع از آنها در کنار ضربه های مهلک زیست محیطی به طبیعت و حتی در کمال تأسف استفاده از کارگران غیربومی استان در اغلب این معادن شده است؛ سهمی که واقعاً حق این مردم نیست.
حضور وزیر محترم صنعت، معدن و تجارت در استان و بازدید صحنه ای ایشان و عمل زودهنگام مهندس نعمت زاده به قولی که حدود دو ماه قبل در نمایشگاه مطبوعات تهران برای سفر به خراسان جنوبی پس از اظهارات خبرنگار آوا دادند، بسیار قابل تقدیر، تشکر و توجه است.
از سوی دیگر لازم است دولت محترم لایحه و یا نمایندگان سخت کوش استان طرحی را به مجلس شورای اسلامی ارائه نمایند که بر اساس آن حداقل در مناطقی مثل خراسان جنوبی درصدی از درآمدهای حاصل از استحصال مواد معدنی در همین جا هزینه شود.
دولت محترم نیز از درصد منافع خودش در حوزه بهره برداری از معادن کم کرده و از آن سو بهره برداران را نیز ملزم به استفاده از نیروی کار بومی استان نماید تا هم به اشتغال کمک شود و هم سهمی هرچند ناچیز اما مؤثر و مفید به حوزه اعتبارات و درآمدهای استان اضافه گردد.
این مهم، مطالبه ی مردم و سهم مسؤولان برای ادای حق و وظیفه در قبال شهروندان شریف، نجیب و مرزداری است که تا پای جان و در هر نقطه و زمان از دستاوردها و آرمان های نظام اسلامی دفاع و از برنامه های مثبت دولت تدبیر و امید نیز حمایت کرده اند.
شاید این توجه، بخشی از آلام و دردهای آنان و گوشه ای از پیامدهای منفی خشک سالی که یکی از مهم ترین آنها خالی شدن روستاها و سکونتگاه های مرزی از سکنه است را جبران نماید.
تأکید و پیگیری وزیر محترم و استاندار در این خصوص و اخذ مصوبه ای در همین سفر در این زمینه، می تواند ارمغانی مهم و شیرین برای مردم این خطه از کشور عزیزمان باشد.
برای دریافت لحظه به لحظه اخبار خراسان جنوبی به کانال تلگرامی irnabirjand@ ملحق شوید.
*۷۵۵۹*۲۰۴۷*تنظیم کننده-امیرشاهین نایبی فر*انتشار دهنده- عباسقلی اشکورجیری