بیرجند- در حالی ۱۸ سال خشکسالی اثرات منفی بر بخش های مختلف خراسان جنوبی گذاشته که کشاورزی این استان با مدیریت و برنامه ریزی صحیح می تواند حرف های زیادی برای عبور از بحران ها داشته باشد.
خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها: علی رغم خشکسالی های چندین ساله در خراسان جنوبی، تولید زرشک در این استان رتبه دوم کشوری و تولید زعفران نیز رتبه های برتر کشوری را به خود اختصاص داده که این امر نشان دهنده پتانسیل بالای مردم استان به خصوص روستاییان در کار کشاورزی است.
برکسی پوشیده نست که در حال حاضر ۳۰ درصد اشتغال خراسان جنوبی در بخش کشاورزی بوده و نمی‌توان این را از مردمان این خطه کویری گرفت چرا که اگر این اتفاق صورت پذیرد، باید برای اشتغالی جایگزین چاره اندیشی شود که این خود نیزاقدامی دشوار است.
بنابراین باید به دنبال راهکاری برای حفظ و توسعه این بخش از استان باشیم تا علاوه بر امید ماندگاری جمعیت روستایی و عشایری، از این صنعت حداکثر بهره بهرداری را داشته باشیم.
از این رو بخشی از مسئولان اتاق بازرگانی بیرجند و دستگاه های ذیربط، طی برگزاری جلسه ای مشترک با عنوان «کمیسیون صنایع غذایی، کشاورزی، آب و منابع طبیعی» جهت ارائه راهکارهای موثر و تنظیم سند توسعه کشاورزی پرداختند.
تنظیم سند ماموریت بخش کشاورزی
مدیر امور سرمایه گذاری سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی در این جلسه با اشاره به تنظیم سند ماموریتی بخش کشاورزی بیان کرد: تنظیم این سند باید با بررسی همه جانبه ابعاد مختلف و با ساز و کار خاصی باشد.
مهدی بهدانی ادامه داد: برای بررسی این مشکلات باید کمیته هایی تعریف شده که بخشی از موارد مانند تامین مالی طرح‌ها، قوانین مزاحم و مخل کسب و کار و بررسی بروکراسی های اداری را احصا کنند.
وی با بیان اینکه بعد از احصاء شدن مشکلات بخش کشاورزی باید پیشنهاداتی برای رفع آن‌ها ارائه شده و در راستای آن نیز سند ماموریت بخش کشاورزی تنظیم شود.
بهدانی تامین مالی طرح‌ها را از مهم‌ترین مشکلات موجود دانست و افزود: مبالغ اعتباری تخصیص یافته به استان بسیار ناچیز است و در بانک های مختلف پراکنده می‌شود.
وی با بیان اینکه نرخ سود تسهیلات بانکی برای بخش کشاورزی به هیچ وجه مقرون به صرفه نیست، گفت: اعتبارات بخش کشاورزی باید در یک بانک عامل متمرکز شده و در پرداخت تسهیلات وحدت رویه وجود داشته باشد.
بهدانی بیان کرد: قوانین بودجه سنواتی، باید حداقل ۲۵ درصد منابع داخلی بانک‌ها در بخش کشاورزی بکار گرفته شود که تاکنون به این درصد نرسیده‌ایم.
اجرای کشت فراسرزمینی در استان
مدیر امور سرمایه گذاری سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی ادامه داد: باید این منبع اعتباری مهم را پیگیری کرده و موجبات استفاده از آن در بخش کشاورزی فراهم شود.
وی با اشاره به ظرفیت استان در پرورش دام و طیور بیان کرد: علی رغم این پتانسیل مطلوب، در سال های اخیر هیچگونه تسهیلات یارانه ای از محل صندوق توسعه ملی بر این طرح تعلق نگرفته است.
بهدانی بیان کرد: در حال حاضر در خراسان جنوبی ۲۶ هزار نفر شتر با بیش از هزار واحد تولیدی مرغ گوشتی و مرغ تخمگذار در حال فعالیت بوده که برای ادامه حیات نیاز به تزریق تسهیلات و تامین نقدیندگی دارند.
وی با بیان اینکه باید در تنظیم سند کشاورزی به صادرات محصولات کشاورزی توجه شود، گفت: خراسان جنوبی تنها تولیدکننده محصول زرشک در جهان است و این محصول تقریبا به صورت ارگانیک تولید می‌شود.
مدیر امور سرمایه گذاری سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی ادامه داد: محصول زرشک با وجود خواص دارویی، خوراکی و رنگدانه ای تنها، ۱۰ درصد از کل تولیدان صادر می‌شود.
بهدانی به بهره وری از منابع آبی خراسان جنوبی اشاره کرد و افزود: اقدامات زیادی برای ارتقاء و بهبود الگوی کشت استان صورت گرفته و برای حفظ منابع آبی نیز اقداماتی در زمینه کشت فراسرزمینی و استفاده از آب مجازی در حال انجام است.
افزایش پارامترهای برق، سنگی پیش روی تولید
دبیراجرایی نظام صنفی کشاورزی خراسان جنوبی هم در این جلسه با اشاره به شرایط آب و هوایی خراسان جنوبی بیان کرد: خشکسالی های چندین ساله، کمبود آب و دوری از مرکز مشکلات زیادی را بر کشاورزان تحمیل کرده است.
عابدین محمدی با بیان اینکه افزایش پارامتر برق‌ها نیز مشکلی مضاعف بر این دغدغه‌ها است، گفت: در قانون بودجه سال ۹۶ پارامتری تحت عنوان عوارض برق اضافه شده که به ازای هر کیلو وات، ۵۰ ریال عوارض وصول می‌شود.
وی با بیان اینکه این رقم برای بخش کشاورزی بسیار بالا است، اظهار کرد: این عدد در چاه های آب کشاورزی سر به فلک می‌گذارد و قیمت تمام شده برای کشاورز نیز افزایش می‌یابد.
محمدی با بیان اینکه افزایش پارامترهای برق از سا ۹۵ در قانون آمده است، گفت: طی سال ۹۵، این قانون برای چاه های روستایی و کشاورزی نیز استثنا بوده است.
وی با بیان اینکه طی سال جاری این استثنا برای چاه های کشاورزی وجود ندارد، گفت: در این راستا مکاتبات زیادی انجام شده که برای سال ۹۷ نیز این مستثنیات در قانون بودجه لحاظ شود.
محمدی با اشاره به مشکلات واحدهای تولیدی استان بیان کرد: یکی از مشکلات موجود نبود تکنسین تعمیرات قطعات بخش تولید بوده که باید از خارج استان بیاید و هزینه زیادی نیز به بار می‌آید.
وی خواستار آموزش‌ها تکنسین هایی در استان شد و اظهار کرد: همچنین باید محصولاتی در استان تولید شوند که دارای ارزش افزوده بیشتری هستند.
دبیراجرایی نظام صنفی کشاورزی خراسان جنوبی اظهار کرد: باید آن دسته از محصولاتی از خراسان جنوبی که در کشور رتبه تک رقمی دارند، در بحث های صنایع تبدیلی- تکمیلی حمایت ویژه شوند.
راهکاری دیگر برای باروری ابرها
رئیس نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی خراسان جنوبی نیز در این جلسه با بیان اینکه مشکلات خشکسالی در خراسان جنوبی بر کسی پوشیده نیست، اظهار کرد: باید راهکارهای مناسبی برای مقابله با پیامدهای آن ارائه شود.
محمد جادگی با اشاره به باروری ابرها بیان کرد: در حال حاضر سیستم هایی تخصصی وجود دارد که اثرات محیط زیستی نیز دارد.
وی با بیان اینکه باروری ابرها به وسیله پرتاب موشک بسیار هزینه بر است، اظهار کرد: استفاده از القای بار منفی مشکلاتی برای انسان و زیست محیطی ندارد.
جادگی با بیان اینکه هزینه استفاده از این روش باروری نیز مناسب است، گفت: نصب هر آنتن قریب به ۵۰۰ هزار دلار هزینه داشته و برای همیشه نیز مفید است.
وی با بیان اینکه نصب هشت آنتن در خراسان جنوبی مشکل بارندگی را رفع می‌کند، افزود: روش کار به این صورت بوده که وقتی توده ابرهای گذری را شناسایی شده و بارور می‌کند.
وی گفت: مشکلاتی در بحث برند سازی وجود دارد که باید یک کمیته تخصصی تشکیل داده شود و مشکلات بررسی و مرتفع شود.
محصولات دارویی خراسان جنوبی مورد توجه قرار گیرد
نماینده گندم کاران خراسان جنوبی هم با اشاره به محصولات استراتژیک خراسان جنوبی بیان کرد: برخی محصولات استراتژیک که در استان اعلام می‌شود، در دیگر استان‌ها نیز کشت شده و استراتژیک استان نیست.
سینا سرحدی با تاکید بر اینکه باید محصولاتی که توان رقابت دارند را شناسایی کنیم، گفت: محصول ارگانیک از سه سال است در استان آغاز شده اما حمایت های استانی ضعیفی داشته است.
وی با اشاره به کشت گیاهان دارویی در خراسان جنوبی بیان کرد: متاسفانه در بخش گیاهان دارویی متولی مشخص نداریم که باید مورد توجه قرار گیرد.
سرحدی با اشاره به اهمیت برند سازی محصولات بیان کرد: در خراسان جنوبی برند ملی شناخته شده ای نداریم.
وی با بیان اینکه باید به بخش کشاورزی توجه ویژه ای شود، افزود: از آنجایی که ۳۰ درصد اشتغال استان در بخش کشاورزی است، اگر نفس این بخش را بگیریم، چیزی برای ما باقی نمی‌ماند.
وی ادامه داد: تامین نهاده های مورد نیاز کشاورزان یکی از مشکلات موجود است که باید در سند کمیسیون کشاورزی مورد توجه قرار گیرد.
زمینه فروش محصولات تولیدی در سند کشاورزی لحاظ شود
رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی بیرجند با بیان اینکه باید در سند توسعه کشاورزی به برنامه ریزی جهت فروش دام و طیور و فراهم آوردن زمینه عرضه و فروش محصولات تولیدی پرداخته شود، گفت: همچنین برنامه ریزی برای سوق دادن محصولات تولیدی به سمت محصولات استراژیک منطقه باید مورد توجه این سند قرار گیرد.
سید حسین خیریه کمک به هدایت تولیدات دامی مانند طیور و صنایع تبدیلی، تولید آبزیان به سمت صادرات محوری و به دست آوردن استاندارد های جهانی برای صادرات به کشور های همسایه از دیگر موارد مورد توجه در این سند دانست.
وی با بیان اینکه باید در سند کشاورزی، استفاده از آبیاری نوین مورد توجه قرار گیرد، گفت: همچنین کمک به هدایت محصولات کشاورزی به سمت صنعتی شدن از دیگر مواردی است که باید مورد توجه قرار گیرد.
خیریه اظهار کرد: زمینه سازی صادرات صنعت طیور و واردات محصولات کشاورزی محصولات آب بر از موارد مهمی بوده که باید مورد توجه قرار گیرد.
وی با اشاره به اهمیت برند سازی محصولات کشاورزی بیان کرد: اگر برند خوبی نداشته باشیم نمی‌توانیم محصولات را نیز عرضه کنیم.
لزوم توجه به بازاریابی محصولات کشاورزی
خیریه خواستار بازاریابی محصولات دامی و کشاورزی شد و افزود: باید با شرکت در نمایشگاه های خارجی محصولات تولیدی استان را نیز معرفی کنیم.
وی بیان کرد: همچنین باید قیمت تمام شده برای کشاورزان کم و راهکاری ارائه شود که کشاورز بتواند محصول را گران تر به بازار عرضه کند.
رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی بیرجند با اشاره به صندوق توسعه حمایت از بخش کشاورزی، بیان کرد: این صندوق می‌تواند از محل اعتبارات تملک استان کمک خوبی برای کشاورزان باشد.
وی خواستار تقویت صندق توسعه حمایت از بخش کشاورزی شد و افزود: سود این صندوق از خراسان جنوبی خارج نمی‌شود و در اختیار استان قرار می‌گیرد.
رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی بیرجند با اشاره به مرزنشینان خراسان جنوبی بیان کرد: مرزنشینان خراسان جنوبی پاسدار مرزها بوده و منافع کشور را حفظ می‌کنند.
بسته های حمایتی ویژه ای برای مرزنشینان تعریف شود
وی با بیان اینکه مرز نشینان نیاز یه حمایت ویژه دارند، افزود: باید طرح ویژه ای و بسته های حمایتی برای مرزنشینان تعریف شود.
خیریه بیان کرد: بسته های حمایتی صرفا نباید نقدی باشد بلکه حمایت های غیر نقدی نیز می‌تواند بازتاب بهتری داشته باشد.
وی با بیان اینکه دولت می‌تواند برای خرید و دام های پلاک کوبی شده و تحویل آذوقه دامی خود در منطقه یارانه در نظر بگیرد، افزود: دام‌ها باید پلاک کوبی شده را بعد از مدتی با قیمت گران تر از دامدار نیز خریداری شود.
رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی بیرجند بیان کرد: اگر برای دامدار و مرزشنین درآمد ایجاد کنیم، می‌توانیم باعث ماندگاری آن‌ها در مرز شویم.
اگر چه کشاورزی خراسان جنوبی به سبب بحران آب دستخوش تغییرات گسترده شده اما متولیان برآنند با تدابیر ویژه چاره‌ای اندیشه کنند تا علاوه بر صرفه‌جویی در مصرف آب و اصلاح الگوی کشت به افزایش تولید محصولات کشاورزی کمک شود.