نمی‌داند از چک‌های برگشتی بگوید یا از اجاره مغازه‌ای که دو ماه پرداخت نشده است از قرض‌های برجای مانده از دوست و آشنا بگوید یا کسادی بازار؛ از تسهیلاتی که از بانک‌ها گرفته بگوید یا تماس‌های پی در پی بانک به ضامنین و خودش. حالا دستمال را برداشته و از روی بیکاری مدام روی ویترین مغازه می‌کشد…
خبرگزاری فارس- بیرجند؛ ۲۴ روز از بهار گذشت، بهاری که هر کداممان برنامه‌ریزی خاصی برای آن انجام داده بودیم، اما همه‌چیز ظرف یک چشم بر هم زدن آن هم با یک مهمان ناخوانده به‌هم ریخت! این مهمان ناخوانده که از اوایل اسفندماه به ایران آمده حالا جا خوش کرده و در این میان برخی ایرانی‌های مهمان‌نواز هم به ماندگاری بیشتر آن کمک می‌کنند!
اما آنچه در این بین بیشتر از همه‌چیر حائز اهمیت می‌باشد ضربه سنگین این ویروس لجوس و منحوس است، به‌دنبال گسترش ویروس کرونا در کشور متأسفانه بسیاری از صاحبان مشاغل کوچک و آزاد زیان دیدند و مشاغلی نیز عمدتا ناچار به تعطیلی یا تعدیل نیروهای خود شدند.
این ویروس ناشناخته به تمام آرایشگاه‌ها، باشگاه‌های ورزشی، رستوران‌ها، تالارها، هتل‌ها، استخرها، مراکز تفریحی و فست‌فودها ضربه زد به‌نحوی که صاحبان اکثر این مشاغل بیکار شدند، همچنین کارگران روزمزد، کارگران ساختمانی، برخی مشاغل آزاد، بساطی‌ها و دستفروشان نیز از جمله افرادی هستند که کسب و کارشان در این میان آسیب دید.
گزارش امروز ما روایتگر مشاغلی است که ظرف دو ماه گذشته از نفس افتاده‌اند، روایتگر مردمی است که وقتی پای درد دل‌هایشان می‌نشینید گلایه‌هایی مانند عقب ماندن حقوق کارگران، کاهش قدرت خرید، تأخیر اقساط و بدهی‌ها و صدها مشکل دیگر را به‌دلیل شیوع ویروس کرونا مطرح می‌کنند.
میدان امام حسین(ع)؛ اولین مقصد
صبح از خواب برمی‌خیزد و یک بغل نان را درون پارچه‌ای می‌پیچد و به امید رزق حلال راه می‌افتد. کارش سرما و گرما نمی‌شناسد. شب و روز هم برایش معنایی ندارد. مخارج زندگی با سرعتی از همیشه بیشتر بالا و بالاتر می‌رود و کار و کاسبی هم هر روز کسادتر از روز قبل، مقصد سرگذر است؛ میدان امام حسین(ع) بیرجند…
کارگران روزمزد هر روز به امید پیداکردن کار و به دست‌آوردن روزی حلال در این میدان دور هم جمع می‌شوند و منتظر می‌مانند تا ماشینی یا فردی از راه برسد و کارگر لازم داشته باشد، اما این روزها پیداکردن کار از گذشته نیز سخت‌تر شده و کارگران برای به دست آوردن یک لقمه نان حلال گاهی اوقات تا بعدازظهر در این میدان منتظر می‌مانند و بیشتر اوقات با ناامیدی و دستان خالی به سمت خانه برمی‌گردند.
همه ما این جمله غم‌انگیز را بارها شنیده‌ایم که خدا هیچ مردی را شرمنده زن و بچه‌اش نکند. اما این روزها کارگران سرگذر در اقصی نقاط شهر بیرجند بیشتر از همیشه از دیدن روی خانواده خود خجل هستند. هیچ‌کس از آن‌ها حمایت نمی‌کند. نه بیمه‌ای دارند و نه حمایت‌کننده‌ای…
دست‌های خالی کارگران روزمزد
۶۰ بهار از عمرش را پشت سر گذاشته و متولد یکی از روستاهای اطراف بیرجند است. ۴۵ سال کشاورز بود و نان زن و فرزندانش را از طریق کشاورزی و پرورش دام و طیور تأمین می‌کرد. تمام دارایی‌اش یک قطعه زمینی بود که از کشت و زرع در آن امرارمعاش می‌کرد. خشکسالی بر زمین‌ها تاخت و دیگر خبری از برف و باران نبود و قنات‌ها خشک شدند و بی‌جان.
حالا بعد از ۴۵ سال کشاورزی در سن پیری و بازنشستگی باید سرگذر بایستد تا بتواند لقمه نانی برای خود و فرزندانش مهیا کند. روزگارش بعد از مهاجرت از روستا این شده؛ صبح‌ها بقچه‌ای زیر بغل گرفته و خیابان‌ها و کوچه‌های پایین شهر را یکی پس از دیگری طی می‌کند تا به میدان امام حسین(ع) بیرجند برسد.
سایه سنگین کرونا بر سر زندگی کارگران
علی آقا می‌گوید: هر روز خانواده‌ام منتظرند تا درآمدی به منزل ببرم اما وضعیت کار چنان وخیم است که نگو. با شیوع کرونا قریب به ۴۰ روز است یک کار ساده هم گیرم نیامده و نتوانسته‌ام شکم خانواده‌ام را سیر کنم. سرش را از نگرانی پایین انداخته و ادامه می‌دهد: کاش به گرسنگی و تشنگی تنها می‌بود با اجاره خانه و قسط‌های بر زمین مانده برای تأمین جهیزیه دخترانم چه کنم.
دستی بر محاسن سپیدش می‌کشد و ادامه می‌دهد: در این دوره زمانه برخی صاحب‌خانه‌ها کمی با مستأجرران راه می‌آیند اما برخی تا یک روز از اجاره خانه بگذرد و پرداخت نشود اولین جمله‌ای که بر زبانشان می‌آید این است که باید تا هفته آینده تخلیه کنی! صاحب‌خانه خوبی داریم که در این اوضاع و احوال بیکاری و نداری با وجود اینکه دو ماه از اجاره را پرداخت نکرده‌ام چیزی نگفته است؛ اما ترسم از این است که این روزها عذرم را بخواهد و آب پاکی را در این شرایط بیکاری و بیماری بر روی دستانم بریزد.
محمد دومین مخاطبی است که با او به گفت‌وگو پرداختیم؛ از اوضاع و احوال این روزهای زندگی خود می‌گوید: تا قبل از بیماری کرونا تاحدودی اوضاع ساخت و ساز خوب بود و می‌شد زندگی را در حد بخور و نمیری گذراند اما بعد از بیماری کرونا ورق برگشت و خبری از کار ساخت و ساز نیست.
دستان خالی و دلی پٌر
از اینکه نتوانسته بعد از ۲۴ روز از سال نیازهای زن و فرزندش را تأمین کند جز شرمندگی چیز دیگری ندارد و بیان می‌کند: ۲۴ روز از سال نو گذشته و فقط ۲۷ هزار تومان درآمد داشتم که آن هم از کار بنایی نبود و مربوط به یک جابجایی ساده بوده بود.
از او در خصوص بسته معیشتی و اینکه آیا به او تعلق گرفته یا نه می‌پرسم که می‌گوید: با وجود اینکه شغل ثابت، مسکن، بیمه و درآمد ثابتی ندارم اما این بسته اعلام شده به ما تعلق نگرفته، نه‌تنها به من بلکه به بسیاری از کارگرانی که در این میدان هستند چیزی نرسیده و با وجود اینک بسیاری از کارگران شرایط سختی را تحمل می‌کنند اما هنوز خبری نیست…
این کارگر بیرجندی به کمک‌های نهادها و مؤسسات خیریه هم گریزی می‌زند و می‌گوید: گاهی اوقات برخی خیران و مراکز نیکوکاری کمک‌هایی را در چند نوبت به کارگران داده‌اند اما همه کارگران از آن بهره‌مند نشدند.
وی اضافه می‌کند: کارگران ساختمانی برای سیر کردن شکم خانواده هر روز صبح زود در کنار این خیابان تقسیم می‌شوند که اغلب با هزار مکافات و چانه‌زدن کارفرما که با این نرخ کارگر نمی‌خواهم از حقوق حقه خود می‌گذرد تا شب به محض ورود به منزل شرمنده اهل خانه نشود اما این روزها خبری از همین چانه‌زدن‌ها هم نیست و باید مسؤولان به‌فکر کارگران باشند.
مقصد دوم؛ میدان امام(ره)
آقای محمدی صاحب یکی از شیرینی‌فروشی‌های شهر است که بعد از ۲۴ روز تعطیلی امروز مغازه‌اش را باز کرده؛ وارد مغازه شده و گپ‌وگفت کوتاهی با اوانجام دادیم.
می‌گوید: سال‌های گذشته در روزهای پایان سال علاوه بر فروش خوبی که داشتیم سفارشات بسیاری نیز برای روزهای پایانی سال داشتیم اما امسال با شیوع این بیماری نه بازار فروش داشتیم و نه سفارشی و همه درآمدمان با شیوع این بیماری از دست رفت.
این شهروند بیرجندی به تعطیلی سه هفته‌ای مغازه‌ها اشاره و عنوان می‌کند: از آنجایی که مردم به‌دنبال شیرینی تازه هستند و از سوی دیگر عمر آن هم کوتاه است برای تولید دچار مشکل شده‌ایم، چرا اگر تولید کنیم و به فروش نرسد روی دستمان می‌ماند و اگر هم تولید نکنیم مشتری با شرایط به‌وجود آمده شیرینی کهنه را از ما نمی‌خرد.
رؤیاهایی که بر باد رفت!
با قرض گرفتن از دوست و آشنا و دریافت وام بعد از گذشت ۱۵ سال شاگردی در مغازه این و آن، مغازه کوچکی را در کمتر از یک سال دست و پا کرد و در این مدت زحمت زیادی کشید تا آن را جا بیندازد. برای تحقق رؤیاهایش به فضای حقیقی تنها اکتفا نکرد و در دنیای مجازی هم به معرفی اجناس خود می‌پرداخت. چشم امیدش به بازار آخر سال و عید نوروز بود اما این روزها هر چه رشته بود پنبه شد…
با آوردن لوازم آرایشی و بهداشتی از مشهد و تهران می‌خواست بعد از ۱۵ سال شاگردی و یک سال بیکاری و به قول خودش این در و آن در زدن، دستش در جیب خودش باشد و کار و کاسبی به راه بیاندازد و زمینه اشتغال یک نفر دیگر را هم فراهم کند. اما نه‌تنها این کار را نتوانست محقق کند بلکه کمرش زیر بار قرض و چک خم شد.
نمی‌داند از چک‌های برگشتی بگوید یا از اجاره مغازه‌ای که دو ماه پرداخت نشد. از قرض‌های برجای مانده از دوست و آشنا بگوید یا کسادی بازار. از تسهیلاتی که از بانک‌ها گرفته بگوید یا تماس‌های پی در پی بانک به ضامنین و خودش. حالا دستمال را برداشته و از روی بیکاری مدام روی ویترین مغازه می‌کشد…
حال و روز ناخوش آرایشگران
سعیدی یکی از آرایشگران بیرجندی است که از ۳۹ روز گذشته قفل درب مغازه‌اش باز نشد. تماس تلفنی با او داشتیم و در گفت‌وگو با خبرنگار فارس، می‌گوید: «کرونا» تمامی آرایشگاه‌ها را به تعطیلی کشانده و هنوز هم به‌دلیل شرایط موجود نمی‌توان درب آرایشگاه را باز کرد.
این آرایشگر بیرجندی بیان می‌کند: قبل از شیوع کرونا روزانه بین ۱۵ تا ۱۷ نفر مراجعه‌کننده داشتم و در ایام آخر سال و نوروز هم روزانه بین ۵۰ تا ۶۰ نفر مراجعه‌کننده داشتم اما در این روزها می‌توان گفت افراد مراجعه‌کننده به صفر رسیده‌اند.
نه بیمه‌ای دارد و نه هم از بسته‌های حمایتی( بیمه بیکاری) بهره‌مند می‌شود و به گفته خودش این روزها به‌سختی روزگار را می‌چرخاند و یک کلام می‌گوید و گوشی را قطع می‌کند؛ «زندگی با این شرایط بسیار سخت و شکننده است…»
مقصد سوم؛ خیابان مدرس/ اوضاع کاسبی خوب نیست
آقای رضایی یکی از فروشندگان لباس در خیابان مدرس بیرجند می‌باشد. این روزها دلش بسیار پر است و می‌گوید: امسال به‌دلیل ویروس کرونا، اوضاع کاسبی خوب نبود و ما منتظر بازار شب عید بودیم تا بتوانیم جبران ماه‌های گذشته را بکنیم.
وی با بیان اینکه فروشندگان همیشه چشمشان به بازار شب عید بود اما به دلیل این بیماری شاهد خلوتی مغازه‌ها بودیم، عنوان می‌کند: امیدوار بودیم که کار و کاسبی ما در شب عید رونق بگیرد و بتوانیم مقداری از چک‌های طلبکاران را پرداخت کنیم اما این روزها باید خدا را شکر کنیم که هنوز به این ویروس مبتلا نشده‌ایم.
سی سال است مغازه‌دار دارد، می‌گوید: «از شاگردی شروع کردم تا اینکه سی سال پیش توانستم یک مغازه بخرم و برای خودم کار کنم، پله پله آمدم، زمین خوردم، بلند شدم، زندگیم چند بار نابود شد، دوباره ساختمش».
«کرونا» جان بازار را گرفت
احمدآقا پارچه‌فروش است، بیشتر فروشش عمده می‌باشد و مشتری‌های خاص خودش را دارد. اما این روزها به‌دلیل کسادی بازار کلی جنس مرجوع شده دارد. اجناسی هم که فروخته شده با تماس‌های پی در پی مشتری‌ها و تقاضای فرصت برای تسویه تاکنون پولی به‌دستش نرسیده تا بتواند بدهی صاحب حساب خود در تهران را پرداخت کند.
حضور در برخی واحد‌های صنفی و گفت‌وگو با صاحبان این مشاغل نشان می‌دهد ویروس کرونا علاوه بر گرفتن جان برخی هموطنان عزیزمان و بستری کردن صدها تن از آنان، جان بازار را هم گرفته است.
دغدغه نان یا خطر جان!
در شرایطی دولت مدعی پرداخت بسته حمایتی و بیمه بیکاری به کارگران بیکار شده ناشی از کرونا است که بخش زیادی از کارگران روزمزد استان خراسان‌جنوبی بسته حمایتی نگرفته و مجبورند برای تهیه لقمه نانی تلاش و حتی خطر ابتلا به بیماری را به جان بخرند.
در بخش دیگری از این گزارش به سراغ مسؤولان رفتیم و از حال و روز این روزهای مشاغل و کارگرانی گفتیم که دردهای زیادی در دل دارند و نگرانی آنان با بروز این ویروس و نبود کار دوچندان شده است.
حسن علیزاده در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در بیرجند، از دست دادن یک روز کاری برای یک کارگر و استادکار ساختمانی را در این شرایط اقتصادی فاجعه‌بار می‌داند و می‌گوید: بسیاری از کارگران و استادکاران در پرداخت اجاره خانه و مایحتاج زندگی خود با مشکل مواجه و حتی توان خرید یک ماسک و دستکش حفاظتی را ندارند.
ضرورت اختصاص بسته‌های حمایتی
وی به‌وجود آوردن شرایط روحی مناسب برای تمامی مردم به‌خصوص قشر کارگری را ضروری دانست و عنوان می‌کند: دولت و دستگاه‌های حمایتی باید با اختصاص بسته‌های حمایتی در قالب‌های درمانی، خوراکی و نقدی از همه کارگران به‌دلیل تعطیلی کار حمایت کنند.
مدیرعامل انجمن صنفی کارگران ساختمانی بیرجند از سازمان‌دهی ۱۲ هزار کارگر ساختمانی در استان خراسان‌جنوبی خبر می‌دهد و بیان می‌کند: از این تعداد، شش هزار نفر در بیرجند هستند.
علیزاده بیان می‌کند: برخی افراد حاضر در میدان‌ها کارگر نیستند یا از اتباع خارجی هستند و با توجه به اینکه انجمن آمار و اطلاعات دقیق کارگران را در اختیار دارد هر نهادی که قصد کمک به این قشر را دارد می‌تواند با مراجعه به انجمن این اقدام را انجام دهد.
خبری از بسته‌های حمایتی دولت نیست!
وی با تأکید بر اینکه افرادی که ادعایی مبنی بر کارگر فصلی دارند می‌توانند با مراجعه به انجمن برای بیمه اقدام کنند، تبیین می‌کند: انجمن اعتباری برای حمایت از این افراد ندارد و بسته‌های حمایتی هم که دولت در نظر گرفته هنوز در اختیار کارگران قرار نگرفته است.
مهدی هنری نیز از توزیع بسته‌های غذایی در قالب بن خرید بین کارگران روزمزد (سرگذر) بیرجند خبر می‌دهد و می‌گوید: شیوع ویروس کرونا و فراگیر شدن آن در سطح استان سبب شد در بعضی کسب وکارها به‌خصوص قشر زحمتکش کارگران روزمزدی اختلال به وجود آید و برای امرار معاش خود دچار مشکل شوند.
وی با اشاره به اینکه این بن‌های خرید با هماهنگی سپاه در اختیار کارگران قرار گرفت تا گوشه کوچکی از مشکلات این قشر حل شود، اضافه می‌کند: با پیگیری‌های صورت گرفته از طریق خیرین بخش قابل توجهی از کمک‌ها در بحث تأمین اقلام غذایی و بسته‌های بهداشتی برای اقشار کم‌برخوردار و آسیب‌پذیر جامعه ارائه خواهد شد.
محمدعلی زرنگ نیز در گفت‌وگو با خبرنگار فارس، می‌گوید: تصمیم‌های لحاظ شده در مورد فعالیت شعبه‌های بانکی استان برای حفظ سلامت مردم و کارکنان بانک‌ها و پیشگیری از شیوع ویروس کرونا و تسریع در برون رفت از بحران کنونی است.
مهلت ۳ ماهه برای مشاغل آسیب‌دیده!
وی اعمال مهلت سه ماهه (از ابتدای اسفندماه ۹۸ تا پایان اردیبهشت‌ماه ۹۹) برای اقساط بانکی اشاره و تصریح می‌کند: براساس بخشنامه بانک مرکزی تمام دریافت‌کنندگان قرض‌الحسنه فارغ از اینکه امکان پرداخت یا وصول اقساط از آن‌ها وجود داشته باشد و نیز قطع نظر از نوع کسب و کار و فعالیت دریافت‌کننده قرض‌الحسنه، مشمول استفاده از مزایای بخشنامه تعویق سه ماهه اقساط تسهیلات به دلیل شیوع ویروس کرونا هستند.
دبیر کمیسیون هماهنگی بانک‌های خراسان‌جنوبی تأکید می‌کند: در همین راستا بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیربانکی موظف‌اند چنانچه مبالغ اقساط قرض‌الحسنه سررسید شده در بازه زمانی موضوع مصوبه شورای پول و اعتبار در خصوص تعویق سه ماهه اقساط تسهیلات به دلیل شیوع ویروس کرونا از حساب تسهیلات‌گیرندگان یا ضامنین آن‌ها برداشت شده را مسترد کنند.
غلامرضا اشرفی نیز در گفت‌وگو با خبرنگار فارس، در خصوص شناسایی افراد برای دریافت بسته معیشتی کرونا، می‌گوید: شناسایی افراد دارای کمترین میزان درآمدی و فاقد شغل ثابت برای واریز مبلغ ۲۰۰ تا ۶۰۰ هزار تومان با سازمان هدفمندی یارانه‌ها است که از مرکز صورت می‌گیرد.
ابلاغیه‌ای به‌دست ما نرسید!
وی با اشاره به اینکه پیرامون کارت خرید اعتباری دو میلیونی هنوز ابلاغیه‌ای به‌دست ما نرسیده است، عنوان می‌کند: به‌محض اینکه ابلاغیه مذکور به‌دست‌مان رسید ابلاغیه و دستورالعمل کار را انجام خواهیم داد!
مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی خراسان‌جنوبی بیان می‌کند: اقشار آسیب‌پذیر فاقد درآمد ثابت از قبیل کارگران فصلی روزمزد، دستفروشان، رانندگان تاکسی، اتوبوس، مینی‌بوس و کرایه‌های بین شهری به تشخیص وزارتخانه مشمول برخورداری از این طرح می‌شوند.
اشرفی با تأکید بر اینکه اینکه مستمری‌بگیران زیر پوشش نهادهای حمایتی مشمول این طرح نمی‌شوند، اضافه می‌کند: براساس این طرح خانوارهای مشمول شناسایی و پس از تأیید، برای خانوار یک نفره یک میلیون تومان و سایر خانواده‌ها نیز دو میلیون تومان اعتبار خرید منظور خواهد شد.
سخن پایانی…
کرونا، مهمان ناخوانده‌ای است که حدود ۵۰ روز از آمدنش به کشور ایران می‌گذرد. روزی که پایش به ایران باز شده همه قشرها به خصوص کارگران و مشاغل آزاد را به‌طور مستقیم و غیرمستقیم نشانه رفته است.
با کمتر شدن ترددها و تعطیلی نیم بند بسیاری از کسب و کارها، ضربه مهلکی به این اقشار از جامعه که درآمد حاصله‌شان را روزانه به‌دست می‌آوردند، وارد شده و نادیده گرفتن‌ها و بی‌توجهی‌ها به قشر ضعیف جامعه موجب می‌شود که از بازاری گرفته تا کارگر و راننده تاکسی رقص مرگ را در سطح شهر به تصویر بکشند.
تأمین سلامت و بهداشت و معیشت روزانه آنان تنها گوشه‌ای از غصه‌های آن‌ها را پایان می‌دهد و کارگران و مشاغل از نفس افتاده جدا از این مسائل پیش پا افتاده، با مشکل‌های بزرگتری مثل پرداخت اجاره‌خانه، پرداخت اجاره مغازه، چک‌های برگشتی و اقساط به‌تعویق افتاده مواجه‌اند که زانوهایشان را بر زمین زده و اگر به وضعیت‌شان توجه نشود، نه‌تنها اقتصاد و سلامت آن‌ها بلکه سلامت و اقتصاد جامعه نیز فلج شده و دچار اختلال خواهد شد.
انتهای پیام/۶۹۰۳۹/ح/ی