به مناسبت روز جهانی غذا

خبر طبس: امروز ۲۴ مهر روز جهانی غذا است؛ در این گزارش به بررسی احادیث مرتبط با این موضوع و ابعاد مختلف دیگری پیرامون غذا می‌پردازیم.

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی طبس، جهان در ضرب آهنگ گام های هولناک و ویرانگر فقر و گرسنگی فرو رفته و برای بعضی ها، آشوبی از حسرت یک تکه نان و مقدرای آب به پا شده است. دورنمای دل انگیز و زیبای شهرهای بزرگ و آسمان خراش های غول آسا، منظره ای از پیشرفت انسان مدرن را به تصویر می کشد، ولی در پای این آپارتمان های سر به فلک کشیده، برخی از گرسنگی، توان فرار از چنگ مرگ را ندارند. روز جهانی غذا، تلنگری برای بیداری وجدان های به خواب رفته و شکم های برآمده است که به خود آیند و صدها هزار هم نوع را از چنگال این هیولای هولناک نجات بخشند. روز جهانی غذا را با مصرف درست غذا و جلوگیری از اسراف، پاس می داریم و هنگام دور ریختن غذا، به فکر گرسنگانی هستیم که این غذا می توانست آنها را از مرگ نجات دهد.

غذا، جای گزینی برای دارو

برای درمان یا پیش گیری از بیماری های مزمن و ناتوان کننده بدن، به مصرف دارو نیاز نیست. پزشکان می گویند برای پیش گیری و حتی درمان بیماری ها، می توان از انواع مواد غذایی بهره برد. در مواد غذایی که روزانه مصرف می کنیم، هزاران خاصیت دارویی وجود دارد که می تواند در درمان و پیش گیری از بیماری ها مؤثر باشد. اگر چه نمی توان غذا را به طور کامل جای گزین دارو کرد، ولی غذاها می توانند سطح سلامت ما را بهبود بخشند و در پیش گیری از بیماری ها نقش داشته باشند. غذا همچنین می تواند در کنار دارو، روند درمان را سرعت بخشد. گروهی از پزشکان معتقدند داروها افزون بر هزینه بالایی که به بیماران تحمیل می کند، عوارض جانبی بسیاری هم دارد. از این رو، بعضی پزشکان پیش از شروع دارودرمانی، استفاده از غذای سالم و ورزش را به بیماران خود توصیه می کنند.

آرامش روحی و صرف غذا

فشارهای زندگی روزانه، می تواند غذا خوردن را به عادتی ملال آور تبدیل کند. بیشتر ما انسان ها چنان شتاب زده غذا می خوریم یا هنگام غذا خوردن حرف می زنیم که بعد از غذا نمی توانیم به خاطر آوریم که چه خورده ایم یا طعم آنچه خورده ایم، چه بوده است. شاید چنان درگیر رویدادهای روزانه شویم که فراموش کنیم سر فرصت از غذایمان لذت ببریم. گرایش بیشتر مردم این است که شتاب زده غذای خود را تمام کنند تا به دیگر فعالیت های خود بپردازند. سفارش ما به آنها این است که بهتر است به جای اینکه بی هیچ تأملی به سوی غذا بشتابید، لحظاتی در سکوت، برای غذایی که در برابر خود می بینید، خدا را سپاس گزارید. با این کار می توانید قدردانی از ارزش راستین غذا را به همگان بیاموزید.

احادیث:

پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله :

وضو قبل از غذا و بعد از آن، شفای تن و برکت در روزی است.

دسته جمعی غذا بخورید و نام خدا را بر آن یاد کنید تا موجب برکت شود.

غذا دادن به مسلمان گرسنه، از موجبات آمرزش است.

بدترین غذا، ولیمه ای است که ثروتمندان دعوت شوند و فقیران از خوردن آن منع گردند.

پرخوری، موجب از بین رفتن و نابودی هوشیاری و زیرکی است.

پرخوری، شوم است.

امام علی علیه السلام :

پرخوری، از زیرکی جلوگیری می کند.

پرخوری، حکمت و فرزانگی را تباه می سازد.

سیر غذا خوردن، بیماری ها را زیاد کند.

سیر غذا خوردن، گردن فرازی و تبختر به بار آرد و پارسایی را تباه سازد.

از پرخوری بپرهیزید؛ زیرا دل را سخت می کند، سبب بی حالی و سستی در نماز می شود و موجب تباهی بدن می گردد.

از پرخوری بپرهیز؛ زیرا هر کس بدان دچار شود، دردهایش بسیار و خواب هایش پریشان می گردد.

نید قدردانی از ارزش راستین غذا را به همگان بیاموزید.

فائو، سازمان خوار بار و کشاورزی سازمان ملل متحد:

سازمان فائو، در ماه اکتبر سال ۱۹۴۵ بر اساس گردهم آیی نمایندگان ۴۲ کشور جهان در «کبک» کانادا تأسیس شد و در حال حاضر، بزرگ ترین مؤسسه تخصصی سازمان ملل متحد به شمار می رود. هدف اساسی سازمان فائو، زدودن فقر و گرسنگی در همه جهان است. جهت گیری و اولویت های این سازمان، ثمره بیش از شصت سال مطالعه و تجربه است. از آنجا که فقر و گرسنگی با یکدیگر در ارتباط هستند، فائو هدف خود را تأمین غذا برای همگان می داند. نظر به ابعاد و گسترش فقر در مناطق روستایی که به ویژه کشاورزان و ماهی گیران خرده پا و دیگر اقشار فقیر جامعه را تحت تأثیر قرار می دهد، فائو از سیاست های هماهنگ و یک پارچه توسعه روستایی و برنامه هایی که تولید مواد غذایی، محصولات کشاورزی، تولیدات دامی، ماهی گیری و جنگل داری را دربرمی گیرد، حمایت و آنها را تشویق می کند.

اهداف این سازمان را می توان به شرح زیر برشمرد: بالا بردن سطح تغذیه و استانداردهای زندگی مردم کشورهای عضو؛ بهبود تولید و توزیع مواد غذایی و فرآورده های کشاورزی؛ بهبود کیفی شرایط زندگی روستاییان در جهان؛ حفاظت منابع طبیعی و ارتقای وضع توسعه پایدار.

کمبود وقت و غذای سالم:

این روزها، کمبود وقت و زندگی ماشینی، این امکان را به انسان ها نمی دهد که برای شناخت مواد غذایی و انتخاب برنامه غذایی مناسب، وقت کافی صرف کنند. در این میان، مهم ترین مسئله آن است که انسان ها در زمینه تغذیه دچار غفلت شده اند و تنها چیزی که برایشان اهمیت ندارد، نوع آن است. این در حالی است که باید یکی از مهم ترین و حیاتی ترین مسئله های آنان تغدیه باشد؛ زیرا سلامت و نشاط آدمی، به نوع غذای او وابسته است. با وجود این، با سرعتی روزافزون به سمت غذاهای آماده یا نیمه آماده می روند و با صرف هزینه ای نسبتا زیاد، موادی را که به دلیل نداشتن وقت کافی، بیشتر به دلیل تبلیغات، با آنها آشنا شده اند، خریداری می کنند. همه مشکل در این مسئله خلاصه نمی شود؛ زیرا همان مواد غذایی که با قیمت گران در آشپزخانه به غذای مصرفی تبدیل می شود، معمولاً سالم نیست و ویژگی های یک غذای کاملاً بهداشتی را ندارد.

تکنولوژی و غذا:

امروزه با پیشرفت دانش، صنعت و تکنولوژی، تغذیه انسان نیز دست خوش تغییرهای شگرفی شده است. استفاده از غذاهای فوری و پخت و پز با دستگاه هایی همچون ماکروویو و سرخ کُن، افزایش بیشتری یافته است. می توان گفت با تغییر در نوع تغذیه و ذایقه مردم، نزدیک است غذاهای سنتی همچون انواع خورش ها، آش ها و دیگر غذاهای سنتی کنار گذاشته شود و انواع غذاهای فوری یا به اصطلاح «فَست فود» جای گزین آن گردد. محتویات غذاهای آماده به گونه ای است که مردم را به زیاده روی در خوردن تشویق می کند و خطر چاقی مفرط را افزایش می دهد.

زندگی در عصر ساندویچی:

زمانه ای را که در آن زندگی می کنیم، می توان «عصر ساندویچ» نامید. زندگی در عصر ساندویچ، ویژگی های خود را دارد. مردم در این دوره مجبورند بیشترین زمان خود را صرف کار کنند و دیگر مانند اجدادشان آن قدر وقت ندارند که برای پخت یک وعده غذا وقت بگذارند. از این رو، به طور طبیعی، در این زمان، گرایش به سمت غذاهایی که خیلی سریع آماده می شود و به مصرف می رسد، در حال افزایش است. چنین شرایطی هر روز مردم را از الگوهای سالم تغذیه ای دور می کند و به سمت استفاده از غذاهایی رهنمون می سازد که معمولاً به سوء تغذیه، بیماری های گوارشی، قلبی ـ عروقی، دیابت و… دامن می زند.

میان وعده های دیروز و امروز:

تنقلات، میان وعده هایی بسیار خوب در بین دو وعده غذایی هستند. امروزه افزون بر تغییر در غذاها، در تنقلات مورد استفاده مردم هم تغییرهایی ایجاد شده است. انواع پفک، چیپس، شکلات، شیرینی، یخمک و غیره به جای نخودچی کشمش، پسته، بادام و خرما در دست رس مردم به ویژه کودکان قرار دارد که به سلامت آنها آسیب وارد می کند. با اشاره به ارزش غذایی بالای انواع آجیل باید گفت نخود بی آنکه عوارض منفی در بدن ایجاد کند، سبب باروری سلول های مغزی می شود و کشمش، قند مورد نیاز سلول های بدن را تأمین می کند. از سوی دیگر، بادام در تأمین سلامت و حفظ فعالیت مغز مؤثر است و جای گزین مناسبی برای چیپس هایی است که نه تنها مفید نیست، بلکه با روغن هایی که چندین بار داغ شده است، سرخ می شوند. از این رو، به جاست به همان تنقلات سنتی روی آوریم و خود را گرفتار عوارض مصرف این تنقلات مصنوعی نکنیم.

غذاهای فوری و بیماری ها:

مصرف فراوان غذاهای آماده با تأمین نکردن مواد مورد نیاز بدن، سن ابتلا به پوکی استخوان را کاهش می دهد. اتکای زیاد به غذاهای آماده رژیم غذایی، خطر افزایش وزن و چاقی مفرط را نیز بالا می برد. همچنین در افرادی که از غذاهای آماده استفاده می کنند مشکل یبوست بیشتر شایع است که همین مسئله، احتمال سرطان روده بزرگ را در پی دارد. با توجه به اینکه جوانان و میان سالان بیشتر از غذاهای آماده مصرف می کنند، این بیماری ها نیز در آنها بیشتر است.

انواع فَست فود شامل همبرگر، چیزبرگر، سوسیس، کالباس، هات داگ، انواع ژامبون و پنیر کش دار و غلیظ شده ای که در پیتزاها به کار برده می شود، حاوی افزودنی ها و نمک فراوان است که همگی برای سلامت بدن ضرر دارد. از سوی دیگر، مواد نگه دارنده ای که در انواع سوسیس و کالباس به کار برده می شود، همراه با نمک، فلفل و چربی به کار رفته در آنها می تواند مشکلاتی جدی برای دستگاه گوارش به وجود آورد.

مایکرو ویو

مایکروویو، یکی از دستگاه هایی است که امروزه برای پخت و پز استفاده می شود. باید دانست امواج این دستگاه، برای بافت های بدن انسان ضرر دارد. از سوی دیگر، چون عدسی چشم به گرما بسیار حساس است، پرتوگیری پیوسته با پرتوهای مایکروویو می تواند سبب پیدایش آب مروارید شود. افزون بر این، غذاهایی که در مایکروویو پخته و آماده می شود، تمام ویتامین ها و مواد مغذی خود را از دست می دهد و دیگر هیچ فایده ای برای رشد و نمو افراد به ویژه کودکان ندارد. از این رو، ضررهای فراوانی چون سوء تغذیه، کم خونی، کاهش سرعت رشد و نمو و مشکلات استخوانی و مفصلی را در آینده به وجود می آورد.

کودهای شیمیایی

یکی از آلودگی های جامعه امروز، استفاده از کودهای شیمیایی برای افزایش محصولات کشاورزی است؛ زیرا این کودها، تعادل مواد معدنی موجود در خاک را به هم می زند. به عبارت دیگر، با استفاده از کودهای شیمیایی، همه مواد موجود در خاک به صورت متعادل در محصولات جمع نمی شود و محصولات فقط موادی را که در کودها وجود دارد، بیش از حد نیاز جذب می کنند و در نتیجه، تعادل مواد معدنی در محصولات به هم می خورد. در واقع، چنین محصولاتی طعم و مزه خود را از دست می دهد، ارزش غذایی کمتری دارد و در برابر آفت ها آسیب پذیرتر می شود و به طور کلی، کیفیت مطلوبی نخواهد داشت.

منبع: پایگاه جامع آموزش و فرهنگ‌سازی سلامت