مسئول ثبت بافت های تاریخی با ارزش روستایی و شهری خراسان جنوبی گفت: منظر فرهنگی روستای نایبند واقع در جنوب شهرستان طبس در کنار جاده طبس- راور و در ۱۳۴ کیلومتری نزدیکترین شهر به نام دیهوک، ثبت آثار ملی شد.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی طبس، کاظم شبنم زاده افزود: نخستین جاذبه روستای تاریخی نایبند، حضور آن به عنوان واحه ای ( نقطه سرسبز در میان صحرا) بر ساحل دو کویر پهناور لوت و دشت کویر است و از اینکه موقعیت ممتاز روستا در مکانی که تا شعاع ۲۰۰ کیلومتری آن، چنین آبادی یافت نمی شود، بسیار حائز اهمیت می باشد.
وی ادامه داد: به تعبیری دیگر، نایبند یک اتفاق و یک لحظه مکانی در دل کویر است که همواره برای در راه ماندگان و گم شدگان در بیابان، بهشت را تداعی می کرده است.
وی گفت: در مستندات و کتب تاریخی قرون اولیه تاریخ اسلام، نام نایبند به همراه تعریف آن به عنوان استراحتگاه و مکانی در حاشیه کویر برده شده است.
مسئول ثبت بافت های تاریخی با ارزش روستایی و شهری استان بیان کرد: وجود چشمه های آب سرد و گرم منحصر بفرد در دو ناحیه معروف به زردگاه و دیگ رستم، شاید مهم ترین عامل پیدایش آبادی در این نقطه از کویر بوده است.
وی گفت: این چشمه ها در نتیجه فعالیت فرآیندهای زمینی هستند.که تاکنون در این محل جاری گشته و همواره مورد توجه ساکنین و رهگذران از روستا بوده اند و استقرار نایبند بر میانه کویر و شکل گیری بستر مناسب برای ایجاد باغات و نخلستان ها در زمینهای مجاور روستا، باغات چند طبقه (نخلستان، مرکبات و سبزیجات) را در اطراف روستا شکل داده است.
شبنم زاده افزود: استقرار روستا بر بلندای کوه و کمبود زمین برای ساخت و ساز، معماری روستا را دارای فرم خاصی نموده و چاره اندیشی ساکنین روستا برای بهره‌وری بیشتر از فضاهای معماری سبب ساخت بناهایی با مساحت محدود و چند طبقه شده است که از جمله ویژگی ها و ارزش‌های معماری روستا محسوب می شود.
وی ادامه داد: کوچه های پیچ در پیچ این روستا همراه با فرم چند طبقه ای بناها بر بلندای کوهی که اطراف آنرا باغات و نخلستانها در بر گرفته ، منظر فرهنگی قابل ارزشی را در میانه کویر ایجاد کرده است.
تاکنون بیش از دو هزار و ۲۰۰ اثر تاریخی، طبیعی و گردشگری در خراسان جنوبی شناسایی شده که بیش از ۸۰۰ اثر آن در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده است.