سرمربی تیم ملی فوتبال نوجوانان ایران، گفت: هدف ما در جام جهانی قرار گرفتن در جمع ۴ تیم برتر جام جهانی است. این حرف را به این خاطر می‌زنم که به توانایی و پتانسیل فوتبالیست‌های ایرانی اعتقاد دارم.
سیدمهدی فراهانی- به گزارش طبس نیوز به نقل از خبرنگار ورزشی خبرگزاری فارس، عباس چمنیان ۹۰ روز قبل از شروع رقابت‌های قهرمانی نوجوانان آسیا در هند در شرایطی که حمید علیدوستی از سمت خود کناره‌گیری کرده بود هدایت تیم ملی نوجوانان را بر عهده گرفت.
این مربی در فرصت کوتاهی که در اختیار داشت توانست تیمش را به خوبی آمده و آماده حضور در مسابقات هند کند و ضمن کسب مجوز حضور در جام جهانی نوجوانان ۲۰۱۷ تنها به واسطه شکست مقابل تیم ملی نوجوانان عراق در ضربات پنالتی قهرمانی را از دست بدهد.
تیم ملی نوجوانان ایران این روزها خود را آماده حضور در مسابقات جام جهانی نوجوانان آسیا در هند می‌کند.
فرصتی دست داد تا در آستانه سال جدید شمسی دقایقی با چمنیان هم‌کلام شویم که حاصل این گفت‌وگو را در زیر می‌خوانید:
* به جای باشگاهها فدراسیون در بخش پایه سرمایه‌گذاری می‌کند
* در فوتبال پایه نتیجه‌گرا هستیم چه برسد به بزرگسالان
* نگران بی توجهی به تیم‌مان هستیم
* حواشی فوتبال اجازه توجه کردن به تیم‌های پایه را نمی‌دهد
* هدفمان قرار گرفتن در جمع ۴ تیم برتر جام جهانی است
* فدراسیون فوتبال فرقی بین تیم نوجوانان و جوانان نمی‌گذارد
* فشار رسانه‌ها و فوتبالدوستان مسئولان را نتیجه گرا کرده است
*تفکر نتیجه‌گرا تحت خواسته افکار عمومی شکل می‌گیرد
* استفاده از بازیکن نوجوانان در تیم بزرگسالان چاقو دو لبه است
* بازی کردن در تیم‌های پایه مفیدتر از نیمکت نشینی در رده بزرگسالان است
* سن کمال در فوتبال ایران ۲۴ سال و در فوتبال اروپا ۱۸ سن مسئولان را نتیجه گرا کرده است
* فوتبال نتیجه‌گرا تحت فشار افکار عمومی شکل می‌گیرد
* استعداد بازیکنان ایرانی قدرت ریسک مربیان را بالا می‌برد
* فقط ۴۲ روز قبل از مسابقات آسیایی تیم در اختیارم بود
* به من الهام شده بود عربستان را شکستال است
فارس: سال ۹۵ برای شما چطور گذشت؟
سال ۹۵ برای فوتبال پایه بسیار خوب بود. یکی از رمز‌های موفقیت رده سنی پایه بحث استمرار است. وظیفه باشگاهها سرمایه‌گذاری روی بخش پایه است اما در فوتبال ایران این کار از سوی فدراسیون انجام می‌گیرد. در این بین چیزی که باعث تداوم کار می‌شود کسب نتیجه است. صعود تیم ملی نوجوانان به جام جهانی به این بازیکنان فرصت داد تا یک سال دیگر تحت آموزش‌های لازم برای رسیدن به رشد و پیشرفت باشند. خیلی خوشحالم سهم کوچکی در این موفقیت داشتم. البته این نتایجی که به دست آمد حاصل تلاش مربیانی است که در سطح کشور این بازیکنان را پرورش دادند. حالا هم تلاش می‌کنیم تا با کادر خوبی که در تیم نوجوانان داریم این بازیکنان را به خوبی آموزش دهیم تا در جام جهانی ۲۰۱۷ عملکرد خوبی داشته باشد.
فارس: در فوتبال پایه ایران از سوی تیم ملی کار گلخانه‌ای انجام می‌شود در این شرایط کسب نتیجه اهمیت زیادی پیدا می‌کند. آیا در این شرایط می‌توان انتظار کار اصولی در راستای بازیکن سازی را داشت؟
باید یک بار برای همیشه انتظارمان از فوتبال پایه را مشخص کنیم. انجام کار گلخانه‌ای برای کشوری مثل ایران که در گوشه گوشه آن استعدادهای زیادی دارد کافی نیست. اینکه بخواهیم فقط یک تیم را حمایت کنیم و در آن کار پایه‌ای قوی انجام دهیم منجر به موفقیت فراگیر نخواهد شد. کاری که دنیا انجام دادند انجام کار آکادمیک در سطح باشگاهها است و بنیاد فوتبال از آنجا شکل بگیرد. در این شرایط بازیکن به تیم ملی هم می‌رسد و شما می‌توانید از بین این همه بازیکن یک تیم ملی قوی هم بسازید. متأسفانه کار آکادمیک در تیم‌های فوتبال ایران مشاهده نمی‌شود و این مسأله اصلاً خوب نیست در بهترین حالت حدود ۵۰ بازیکن را می‌توانیم در تیم ملی مورد آموزش قرار دهیم و این مسأله منجر به پیشرفت فوتبال ایران با این گستره جمعیتی در سطح کشور نمی‌شود.
فارس: قبول دارید اگر به جام جهانی صعود نمی‌کردید الان اینجا نبودید و این تفکر به شما اجازه کار اصولی نمی‌دهد.
ریشه این مسأله را باید در نگرش مدیران فوتبال بررسی کنیم نه تنها در تیم‌های پایه بلکه در رده سنی بزرگسالان هم تفکر ما نتیجه‌گرا است. ۵۰ درصد تیم‌هایی که به لیگ برتر می‌‌آیند هدفشان قهرمانی نیست. آنها یا برای عدم سقوط، یا برای کسب سهمیه می‌جنگند اما در همین شرایط هم نگاه کاملاً نتیجه‌گرا است. این یک اشکال بسیار بزرگ است. هر چه سن پایین می‌آید باید بیشتر به پیشرفت توجه کرد. نتیجه بیانگر میزان پیشرفت نیست. در نتیجه شانس، حادثه و … تأثیرگذار است.
فارس: از توجهی که به تیم ملی نوجوانان می‌شود راضی هستید؟
در دو، سه ماه اخیر و بعد از مسابقات آسیایی هند که عملکرد خوبی داشتیم، اقبال عمومی به تیم‌مان شد و شرایط نسبت به قبل بهتر شده است. موفقیت تیم‌های پایه برای مردم شیرین است چرا که این بازیکنان سن کمی دارند و واقعاً از سلامت بسیار بالایی برخوردار هستند. وقتی در جریان مسابقات قرار داشتیم توجه خوبی به تیم ما می‌شد و زمانی که صعودمان قطعی شد نگاه‌ها کاملاً مثبت بود. در صحبت‌های اخیرم نگرانی‌‌ام را بیان کردم و گفته‌ام نگران هستم تا نگاه‌ها به ما بی‌تفاوت شود. کسی از ما توقع قهرمانی در جام جهانی ندارد اما همه خواهان عملکرد خوب از سوی تیم‌مان هستند. اگر به این بازیکنان احترام گذاشته شود این بازیکنان هم متقابلاً با عملکرد خوب خود به انتظاراتی که از آنها میرود احترام می‌گذارند. بعد از بازی با عربستان که به پیروزی رسیدیم استقبال خوبی از تیم ما صورت گرفت و بازیکنان باور کردند مورد احترام مردم و رسانه‌ها هستند. وقتی این اشتیاق به وجود آمد بازیکنان تلاش کردند تا کیفیت بالاتری به معرض نمایش بگذارند. امیدوارم فراموش نشویم، می‌دانم اهمیت رده بزرگسالان و لیگ برتر بسیار بیشتر است اما این تیم هم نماینده فوتبال ایران است.
فارس: آیا مسئولان توجه کافی به این تیم را دارند؟
نگاه مهدی تاج، محمدرضا ساکت، فریدون معینی بسیار خوب است و کاملاً نظر مثبتی به بخش پایه دارند.
فارس: در عمل چطور؟
حواشی فوتبال ما گاهی آنقدر زیاد می‌شود که بسیاری از مسائل از یاد میرود این حواشی رئیس فدراسیون، دبیر کل و … را کاملاً درگیر می‌کند. معینی به عنوان حامی و مسئول اصلی این تیم توجه خوبی به رده پایه دارد اما انتظار دارم توجه‌ها بیشتر شود اگر ما تا به الان تدارک آسیایی می‌دیدیم از این پس باید تدارکی در سطح جهان ببینیم چرا که مسابقات جام جهانی را در پیش داریم. ۶ ماه تا مسابقات زمان داریم و کار بسیار سخت است. مستحق توجه بیشتری هستیم، نگاه‌ها به تیم ما ارزشمند است اما بستر مناسب‌تری نیاز است.
فارس: به نظر می‌رسد سقف فدراسیون حضور تیم ملی نوجوانان در جام جهانی بوده است.
این مشکل نه تنها در رسانه‌ها بلکه در بین مردم هم وجود دارد. باید برای این مسأله به دنبال راه‌حل باشیم. باور کلی در سطح جامعه عدم ارائه کیفیت خوب در سطح جهان است. باید هدفی را ترسیم کنیم که انگیزه‌مان را بالا ببرد، هدفمان، قرار گرفتن در بین ۴ تیم برتر جهان است. این حرف را به این خاطر می‌زنم که به توانایی و پتانسیل فوتبالیست‌های ایرانی اعتقاد دارم. شما دیدید تیم فوتسال و تیم فوتبال ساحلی چه عملکرد خوبی ارائه داده‌اند. این کار را در فوتبال هم می‌توان انجام داد اگر باور کنید می‌توانید کار بزرگی انجام دهید آن وقت بهای بیشتری به کارمان می‌دهیم. نباید سقف آرزوهای ما کوتاه باشد در غیر این صورت همیشه در یک سطح باقی می‌مانید و هیچ وقت پیشرفت حاصل نخواهد شد. این کار را در رقابت‌های آسیایی کردیم و از آن جواب گرفتیم.
فارس: برخی از مسئولین کمیته جوانان و سرمربی تیم ملی جوانان معتقدند تدارکات تیم ملی نوجوانان بیشتر از جوانان است.
از زمانی که هدایت تیم ملی نوجوانان را بر عهده گرفتم شرایط این طور نبود ما فقط در دو تورنمنت حضور پیدا کردیم. البته این مسأله می‌تواند دلیل دیگری مثل برگزاری تورنمنت‌های بیشتر در رده سنی نوجوانان را داشته باشد. بازیکنان جوان بیشتر درگیر باشگاه‌های خود هستند. فدراسیون هیچ تفاوتی بین تیم‌هایش قائل نمی‌شود و اگر ما در تورنمنت بیشتری شرکت کرده‌ایم به خاطر این است که در این رده تورنمنت‌های بیشتری برگزار می‌شود. خیلی از مسابقات در این رده سنی به صورت آزاد برگزار می‌شود که ما در آن شرکت نمی‌کنیم. در هرم توسعه فوتبال هر چقدر رده سنی بالاتر به پایین می‌آیید دامنه گسترده‌تر می‌شود. تورنمنت‌ها در رده سنی نونهالان بیشتر از نوجوانان است. در هیچ جا مثل ایران به رده سنی نونهالان به چشم مسابقات نگاه نمی‌شود و در این رده بیشتر تورنمنت برگزار می‌کنند. استعدادها را کنار یکدیگر جمع می‌کنند تا فضا برای علاقه‌مندی و پیدایش استعدادها فراهم شود. مسابقات نوجوانان هم در مقایسه با جوانان بیشتر است. شما الان در جایی نمی‌بینید در رده سنی امید مسابقات لیگ برگزار شود خیلی از تورنمنت‌ها تیم ملی ایران را دعوت کردند اما ما نتوانستیم به دلیل برنامه خود در آنها شرکت کنیم. هندوستان در رقابت‌های آسیایی یکی از تیم‌های هم‌گروه ما بود آنها قبل از حضور در مسابقات فقط ۴۵ روز در کمپ مشترک با باشگاه بایرمونیخ بودند. آنها بلافاصله بعد از اتمام مسابقات آسیایی به برزیل سفر کردند و در تورنمنتی حاضر شدند. آنها سپس به کشور روسیه آمدند و در تورنمنت دیگری به میدان رفتند.
فارس: قرارداد خود را برای سال جدید امضا کردید؟
– بله، این قرارداد یک ساله است.
فارس: اینکه با شما قرارداد یک ساله بستند نشان‌دهنده این نیست که برای ادامه همکاری منتظر نتایج جام جهانی هستند؟
– به نظر من فدراسیون زیر فشار جو عمومی مجبور به عقد قرارداد یک ساله می‌شود. شاید خواسته خود آنها این مسأله نیست. با تاج، ساکت و معینی که صحبت می‌کنم آنها خواهان ایجاد یک بستر آرام و بدون دغدغه برای کادر فنی هستند. اگر این تیم دو، سه بازی نتیجه نگیرد چه کسی فدراسیون را تحت فشار قرار می‌دهد؟ تحت فشار افکار عمومی تفکر نتیجه‌گیرایی به وجود می‌آید. نگاه نباید به این شکل باشد اگر مربی بداند ۳ سال در یک پست فعالیت دارد می‌تواند برنامه‌ریزی داشته باشد. هر کدام از رده‌های سنی پایه نیاز به برنامه‌ریزی و روان‌شناسی خاص خودش را دارد. اگر به ما اثبات شود امیرحسین پیروانی در رده سنی پایه صاحب سبک است چرا با او قرارداد بلندمدت امضا نکنیم تا یک نسل را پرورش دهیم. منظورم از نسل یک پروسه ۱۰ ساله است اگر چنین برنامه‌ریزی داشته باشیم به توسعه مستمر می‌رسیم. من نگاهم با تفکرات فعلی به مثابه مأموریت یک ساله است و باید در این یک سال به وظیفه‌ای که بر عهد‌ه‌ام قرار داده شده عمل کنم.
فارس: در شرایطی هدایت تیم ملی نوجوانان را بر عهده گرفتید که تنها ۹۰ روز تا شروع این مسابقات زمان بود آیا آن زمان نگران ناکامی احتمالی نبودید؟
– وقتی به استعداد فوتبالیست‌های ایرانی نگاه می‌کنید می‌توانید نسبت به هر اتفاقی امیدوار شوید. مربیان خارجی وقتی استعداد بازیکنان ایرانی را می‌بینند به کار در ایران علاقمند می شود. اینکه شما مسئولیتی را در تیم‌های پایه با وجود نداشتن زمان کافی بپذیرید ریسک عجیبی نیست. از طرف دیگر مربی‌گری همیشه یک چالش است. خودم به شخصه رقابت و مبارزه را دوست دارم. مطمئن بودم این تیم به موفقیت می‌رسد. اولین جلسه‌ای که با بازیکنان در هتل بلوار تهران داشتم به بازیکنان گفتم به جام جهانی راه پیدا می‌کنید و موفق می‌شوید. اگر غیر از این بود باوری که ما داشتیم به بازیکنان منتقل نمی‌شد. همه تلاش کردیم تا بازیکنان به خودباوری برسند که خوشبختانه این مسأله جواب داد. مطمئن بودم تیم‌مان موفق خواهد شد. در یک بستر آرام کار کردیم. همه فکر می‌کنند ما ۹۰ روز با تیم ملی کار کردیم ولی در کل ۴۲ روز تیم در اختیارمان بود.
فارس: بازی با عربستان و پیروزی مقابل این تیم بعد از اینکه در نیمه اول عقب افتاده بودیم به نقطه عطفی برای شما و تیم‌تان تبدیل شد.
بازی با عربستان باعث شد تا بازیکنان به خودباوری که بارها به آنها گفته بودیم برسند. در بازی با عربستان به طور کامل بازیکنان به خودباوری رسیدند. می‌دانید قبل از شروع مسابقات فشار زیادی را تحمل می‌کردند هر مربی وقتی در این شرایط و در مسابقه اول تیمش دو گل دریافت کرده وقتی به رختکن میرود کاملاً عصبانی است اما من بسیار آرام و مطمئن بودم. فاصله زیادی بین نیمکت تا رختکن بود در این بین وقتی به سمت رختکن قدم می‌زدم کاملاً امیدوار بودم. در این بین فقط به کسب پیروزی می‌اندیشیدم هر مربی دیگری بود برای اعمال تغییرات منتظر پایان نیمه اول می‌شد اما در دقایق ۴۱ و ۴۳ تغییر را آغاز کردیم و دو تعویض انجام دادیم. گاهی بعضی اتفاقات به انسان الهام می‌شود و شما می‌دانید به آن هدفی که دارید دست پیدا می‌کنید. بین دو نیمه همین حس را داشتم. هیچ وقت به اندازه بازی ایران و عربستان وقتی وارد رختکن می‌شدم قدمم را محکم روی زمین نگذاشتم. حتی در بازی‌هایی که با ۳ برد از حریفمان پیش بودیم آنقدر مطمئن نبودم. بدون هیچ استرس، توهین و بد و بیراه بازیکنان را آماده حضور در نیمه دوم کردم. حسین مرادی سرپرست تیم که اکنون در کنار من هم حضور دارد به ما کمک کرد و از لحاظ روحی کار روانی خوبی انجام داد. او وقتی قصد خروج از رختکن را داشت صحبت کوتاهی با بازیکنان انجام داد و با ذکر، تأثیرگذاری که یکصدا فریاد زدیم برای حضور نیمه دوم وارد زمین شدیم. شما توجه کنید ببینید ما در چه شرایطی در بازی عقب افتادیم.
یک زمان شما گل‌های ساده‌ای دریافت می‌کنید اما بازیکن عربستان شوتی از فاصله ۳۰-۴۰ متری به سمت دروازه‌مان روانه کرد که در کنج دروازه ما جای گرفت. گل دوم هم روی یک کار تاکتیکی زیبا وارد دروازه ما شد همین دو گل برای از هم پاشیدن یک تیم کافی بود شادی که عربستانی‌ها کردند می‌توانست تیم ما را با خاک یکسان کند اما روح همکاری که وجود داشت باعث شد تیم ما به بازی بازگردد. این باور را در بازیکنان به وجود آورده بودیم که همیشه دو گل عقب هستیم و نیاز به زدن سه گل داریم همین حالا اگر از بازیکنان ما بپرسید که بازی چند چند است آنها می‌گویند ۲ برصفر عقب هستیم. اگر این باور در بازیکنان ما ایجاد نمی‌شد که می‌توانند بازی را برگردانند موقعیت‌هایی که در بازی با عربستان به دست آوردند را به هیچ وجه به گل تبدیل نمی‌کردند. نظر من این است که اگر گاهی بازیکنی مثل آرش برهانی نمی‌توانست برخی توپ‌های ساده را گل کند به این خاطر بود که او این مسأله را باور نداشت که می‌تواند راحت گل بزند. اگر بازیکن فکر کند می‌تواند گل بزند این کار را انجام خواهد داد. بازیکنان ما باور داشتند می‌توانند عربستان را ببرند و این اتفاق را رقم زدند.
حسین مرادی سرپرست تیم نوجوانان که در کنار عباس چمنیان نشسته بود در این لحظه، گفت: نکته‌ای را چمنیان فراموش کرد. در بین نیمه بازی با عربستان بعد از اتمام صحبت‌های عباس چمنیان روی کلمن نشسته بودم و وقتی بلند شدم ناخودآگاه گفتم ۳ بر ۲. بعد از این صحبت من بلافاصله چمنیان فریاد زد ۳ بر ۲ به یکباره تمام بازیکنان تیم همه با هم حدود ۱۰ بار بلند فریاد زدند ۳ بر ۲. همان لحظه بازیکنان با این روح جنگندگی برای برگرداندن بازی از شکست ۲ بر صفر به پیروزی ۳ بر ۲ هم قسم شدند. باور کنید اگر روزی به فینال جام جهانی هم برسم بازی مقابل عربستان را فراموش نخواهم کرد. اتفاق جالب دیگر برگزاری تمامی مسابقات ما در ورزشگاه جواهر هند بود. سه، چهار روز زودتر به هند سفر کردیم، روز اول که برای بازی در ورزشگاه به زمین رفتیم چمنیان پیشنهاد داد بازیکنان دور حلقه وسط زمین جمع شوند و به یکدیگر قول بدهند که تا روز آخر در این ورزشگاه بازی کنیم. این اتفاق هم در نهایت رخ داد و تا روز آخر و مسابقه فینال در همان ورزشگاه بودیم.
فارس: از لحاظ امکاناتی و زمین تمرین شرایط تیم چطور است؟
– خوشبختانه از این بابت مشکلی نداریم می‌دانید زمین شماره یک آکادمی را به هیچ تیمی نمی‌دهند اما با پیگیری‌های مرادی این زمین را به راحتی در اختیار می‌گیریم. با وجود زمین شماره یک آکادمی و زمین چمن مصنوعی آن مشکلی از این بابت نداریم.
فارس: برخی از بازیکنان تیم نوجوانان در لیگ برتر از سوی مربیانی مثل سیروس پورموسوی و … مورد استفاده قرار گرفتند در این مورد چه نظری دارید؟
در رده پایه تمرکز روی نتیجه‌گر است این مسأله بدون شک در رده بزرگسالان بسیار نمود بیشتری دارد. استفاده از بازیکن نوجوان همانند چاقوی دولبه می‌ماند. جسارت مربی مثل پورموسوی را ستایش می‌کنم همین حالا محمد شریفی به دلیل اینکه ممکن است مقابل لخویا به میدان برود در اردوی تیم ملی حضور ندارد. این مسأله قابل تحسین است اما با توجه به بحث نتیجه‌گرایی که در فوتبال ایران وجود دارد انتظار بازی دادن به بازیکنان نوجوان بسیار دور از ذهن است. ایده من به این شکل است که اگر بازیکن قرار است در تیم بزرگسالان روی نیمکت بنشیند بهتر است در لیگ امیدها به میدان برود ولی درون زمین حضور داشته باشد. در این رده سنی بازیکنان نیاز به بازی کردن دارند تا تجربه‌شان بالا برود.
فارس: البته به نظر می‌رسد سن جوانی در فوتبال ایران چند سالی بیشتر از استاندارد جهانی است.
همین طور است در فرایند آموزش و پیشرفت فوتبال سن ۱۸ سالگی سن کمال است یعنی وقتی بازیکنی مورد آموزش قرار گرفته زمانی که به ۱۸ سالگی می‌رسد او قابلیت بازی در تمامی سطوح حرفه‌ای را باید داشته باشد. اینکه چرا بازیکنان ایرانی در سن بالاتری به کمال می‌رسد نشان‌دهنده وجود نقض در فرایند آموزش است. بازیکن ۱۸-۱۹ سالگی ایرانی هنوز در بسیاری از موارد نقص دارد و وقتی به سن ۲۴ سالگی می‌رسد تازه خیلی از مسائل را یاد می‌گیرد.
فارس: در سال ۹۶ چه توقعی از مسئولین و رسانه‌ها دارید؟
انتظارم از فدراسیون فوتبال این است که توجه مستمری به تیم ملی نوجوانان داشته باشند. در آینده تمام بازیکنان رده سنی نوجوانان و جوانان شاکله اصلی فوتبال ایران را تشکیل می‌دهند پس این مسأله نشان می‌دهد که باید به آنها توجه کرد. همیشه رسانه‌ها را یک عامل و رکن اصلی در پیشرفت هر مجموعه دانستم در رسانه‌ها توجه خوبی به تیم‌های پایه می‌شود. خبرگزاری فارس همواره نگاه مثبتی به تیم‌های پایه داشته و بیشترین توجه را به این رده سنی کرده است. انتظار دارم سایر رسانه‌ها هم چنین توجهی به تیم‌های پایه داشته باشند. به دنبال رویاپردازی نیستم ولی انتظار دارم به تیم‌های پایه شود. فراموش نکنید تیم ملی نوجوانان نماینده فوتبال ایران در جام جهانی است. در این صورت بازیکنان ارزش و جایگاه واقعی خود را متوجه می‌شوند و برای رسیدن به این هدف بزرگ تلاش می‌کنند.
فارس: آرزوی شما در سال ۹۶، چیست؟
ابتدا برای همه مردم ایران آرزوی سلامتی می‌کنم امیدوارم در سال ۹۶ فوتبال ایران موفقیت‌های فراوانی کسب کند. برای تیم ملی جوانان که مسابقاتش در جام جهانی زودتر از ما آغاز می‌شود آرزوی موفقیت دارم. امیدوارم همانطور که صعود ما به جام جهانی باور تیم ملی جوانان را بالا برد با موفقیت این تیم در جام جهانی این بار باور و انگیزه بازیکنان ما را افزایش دهند.