حتی به فکر آلفرد نوبل سوئدی هم خطور نمی‌کرد، جایزه‌ای را که برای رهایی از بار فشار روحی ناشی از کشتار ماده منفجره دینامیت بنیان گذاشت، روزی بار سنگین صلح را بر دوش بکشد. آنچه او بنیاد نهاد، در طول این سالیان آنقدر مؤثر بود که امروزه از نوبل به نیکی یاد می‌کنند.
امروز که جایزه صلح نوبل به نماد صلح و صلح‌طلبی در جهان بدل شده، دست‌اندرکاران این جایزه باید دقت بیشتری بر انتخاب افراد به خرج دهند. اگر آنگ سان سوچی برای اقداماتش در راه دموکراسی و آزادی، جایزه صلح نوبل را دریافت کرد و با پایبندی به آرمان‌هایش ۲۰ سال را در حصر خانگی سر کرد، امروز که خود در حکومت این کشور نقش دارد، نباید برخلاف اصول پیشینش رفتار کند. رفتار نظامیان با مسلمانان راخین آنقدر وحشتناک است که احتمالا واکنش مجمع عمومی سازمان ملل را به دنبال خواهد داشت. حتی اگر مجمع عمومی یا شورای امنیت سازمان ملل این جنایات را محکوم کند و صلاحیت آنگ سان سوچی را برای دریافت جایزه صلح نوبل زیر سوال ببرد، کمیته این جایزه می‌تواند جایزه را از او پس بگیرد. این مسأله‌ای ناممکن نیست.
گفته می‌شود، آنگ سان سوچی در مدیریت دولت برمه نقش ایفا می‌کند و هنوز نفوذی بر رفتار نظامیان این کشور ندارد که برای سال‌ها حکومت را در دست داشتند و سوچی سال‌ها علیه آنها دست به مبارزه زد، اما به قول آنتونیو گوترش دبیر سازمان ملل، حداقل می‌توانست این اقدام را محکوم کند. اگر او نگاهی انسانی به قتل عام مسلمانان و آوارگی آنها داشته باشد، به دلیل حفظ جایگاه جایزه صلح نوبل هم که شده، این جنایات را محکوم می‌کرد. حتی در صورت تهدید شدن از سوی نظامیان و ترس از بازگشت آنها به حکومت نباید دست از محکومیت این واقعیت تلخ برمی‌داشت.
او در سخنانی که در واکنش به درخواست دبیرکل سازمان ملل مطرح کرده، خواستار توقف خشونت‌ها شده و تأسف و نگرانی‌اش را از مهاجرت مسلمانان ابراز داشته است. محکومیت این جنایت‌ها و مقابله با آن شاید از محبوبیت سوچی در میانمار بکاهد، اما بر منزلت جهانی او خواهد افزود.
غربی‌ها در فضای بین‌المللی، واکنش چندانی به جنایات از خود نشان ندادند، شاید به این دلیل که فضای بین‌امللی چندان رغبتی به دفاع از حق و حقوق مسلمانان ندارد. متأسفانه غربی‌ها انسانیت را با عقیده مخلوط کرده اند و همه مسلمانان را به چشم داعش و تروریست می‌بینند.
با وجود این، نهادهای مردم‌نهاد می‌توانند تأثیرگذار باشند. این سازمان‌ها در آمریکا تأثیر زیادی دارند، مانند کمیسیون روابط خارجی آمریکا که یک سازمان مردم‌نهاد قدرتمند است و حتی به کنگره آمریکا مشورت می‌دهد. فشار اذهان عمومی سبب شده، آنگ سان سوچی از خیر شرکت در مجمع عمومی سالانه سازمان ملل بگذرد. اگر این فشارها و همچنین فشار کشورهای مسلمان ادامه پیدا کند، بی‌تردید با همصدایی مجمع سازمان ملل می‌توان انتظار محکومیت این جنایت را توسط سازمان ملل داشت.
دکتر علی بیگدلی
استاد تاریخ روابط بین‌الملل