مدیر پروژه بین‌المللی حفاظت از یوزپلنگ آسیایی گفت سرشماری دقیق یوزپلنگ‌های آسیایی در دستور کار این پروژه قرار دارد و در نظر داریم این کار با همکاری بخش خصوصی و همکاران بین‌المللی انجام شود.
هومن جوکار روز چهارشنبه اظهار کرد: حفاظت از محیط زیست و تنوع زیستی نیازمند همکاری تمام نهادها و بخش‌های مختلف داخلی و بین‌المللی است.
وی با اشاره به نقش بستن طرح یوزپلنگ آسیایی بر روی پیراهن تیم ملی در جام جهانی ۲۰۱۳ برزیل گفت: این کار موجب شد تا بیش‌تر اقشار جامعه نسبت به حفاظت از این گونه در خطر انقراض احساس مسئولیت کنند و بر این اساس برخی از بخش‌های خصوصی به حمایت از آن پرداختند.
جوکار ادامه داد: اکنون مذاکرات خود با بخش‌های مختلف اقتصادی و فرهنگی را به عنوان حامیان مالی و فرهنگی آغاز کرده‌ایم و امیدواریم با استفاده از این ظرفیت‌ها در حفاظت و خروج این گونه ارزشمند از رده در خطر انقراض موفق شویم.
خوشبختانه برخی مسئولان محلی از جمله فرمانداران و استانداران که زیستگاه یوزپلنگ در محدوده کاری آنها وجود دارد، برای همکاری به منظور حفاظت از این گربه‌سان اعلام آمادگی کرده‌اند.
می‌توان با یک برنامه‌ریزی دقیق وعلمی از ظرفیت این پتانسیل استفاده کرد که بر این اساس سرشماری دقیق یوزپلنگ یکی از برنامه‌های در دست اقدام این پروژه تعریف شده است.
اکنون ۱۵۰ دوربین تله‌ای برای سرشماری و رصد رفتار یوزپلنگ‌ها در اختیار داریم و به علت اینکه به طور مداوم در فضای باز و معرض آفتاب و باران قرار دارند همواره تعدادی خراب هستند که متاسفانه برخی از آنها قابل تعمیر نیستند، این مسئله در رصد مدوام و سرشماری این گونه‌ها اختلال ایجاد می‌کند.
مدیر پروژه بین‌المللی حفاظت از یوزپلنگ آسیایی با اشاره به این که برای سرشماری دقیق به دوربین‌های بیش‌تری نیاز داریم افزود: برای جبران این کمبود می‌توان از ظرفیت بخش‌های خصوصی به عنوان حامی استفاده کرد.
وسعت زیستگاه یوزپلنگ در کشور حدود ۶ میلیون هکتار است که این میزان وسعت برای پایش و سرشماری یوزها به حدود ۵۰۰ دوربین نیاز دارد.
یوزپلنگ آسیایی یا یوزپلنگ ایرانی نام علمی Acinonyx jubatus venaticus یک زیرگونه به شدت در معرض خطر انقراض از یوزپلنگ است.
این حیوان در مناطق بیابانی زندگی می‌کند و سال‌هاست که نسل آن در معرض نابودی قرار دارد. نتایج جدیدترین تحقیقات نشان می‌دهد حدود ۵۰ قلاده یوز پلنگ در مناطق خوارتوران در شهرستان شاهرود، نای بندان در طبس و دره انجیر در اردکان وجود داشته باشد. شهرستان های زرند، نایین و جاجرم نیز نقاط دیگری است که احتمال حضور یوز در آنها وجود دارد.
ایران در دو دهه اخیر به عنوان تنها زیستگاه یوزپلنگ‌های آسیایی (ایرانی) شناخته شده است. یوزپلنگ ایرانی تنها نژاد این جانور است که یال دارد.
سازمان حفاظت محیط زیست ایران با همکاری برنامه توسعه سازمان ملل متحد بعضی از این زیستگاه‌ها را تحت نظارت قرار داده است. به این ترتیب دوربین‌های تله‌ای نصب شد که به حرکت این حیوانات حساسند و با مشاهده آنها عکس می‌اندازند.
پروژه بین‌المللی حفاظت از یوزپلنگ آسیایی
در اوایل دهه ۶۰ عدم مشاهده یوز به نحوی در کشور کاهش یافت که تمامی کارشناسان و مسئولان را به فکر نجات این گونه انداخت و طرح حفاظت از گونه‌های در خطر انقراض در سازمان حفاظت محیط زیست مطرح و یوز به عنوان اصلی‌ترین آنها مورد توجه و بررسی قرار گرفت.
با آغاز این طرح جمع‌آوری اطلاعات اولیه درباره یوز از سراسر کشور آغاز شد و این اقدامات با شدت و ضعف متفاوتی طی یک دهه صورت گرفت.
در اواخر سال ۱۳۶۰ و با مشاهده یوز در منطقه نایبندان طبس انجام بررسی‌ها در این منطقه از کشور توسط اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان بزرگ به طور مقدماتی آغاز و در اوایل سال ۱۳۷۰ این اقدامات به طور کاملا جدی مورد تعقیب و بررسی قرار گرفت و سرانجام به مطرح شدن پروژه بین‌المللی حفاظت از یوزپلنگ آسیایی در سال ۱۳۷۵ انجامید که با همکاری سازمان حفاظت محیط زیست و اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان (بزرگ) بالاخره مرحله اول طراحی این پروژه در سال ۱۳۷۷ با اعتباری بیش از۲۵ هزار دلار در سطح کشور به مرحله اجرا در آمد که نتیجه آن تدوین “پروژه حفاظت از یوزپلنگ آسیایی” با اعتباری بالغ بر ۷۲۵ هزار دلار از سوی صندوق محیط زیست جهانی(GEF) معادل آن توسط سازمان حفاظت محیط زیست در شهریور ماه ۱۳۸۰ شد.
این پروژه همچنان در حال فعالیت است و در حال حاضر با هدف تضمین بقای یوزپلنگ آسیایی در آخرین پناهگاه آن در قاره کهن (ایران) تلاش می‌کند.
منبع: همشهری